Sejm w ubiegłym tygodniu uchwalił nowa ustawę o Trybunale Konstytucyjnym oraz ustawę zawierajacą przepisy wprowadzającymi zmiany. Te dwie ustawy wraz z przyjętą w marcu uchwałą Sejmu i propozycją zmiany konstytucji stanowią pakiet - prezentowanej jeszcze na początku marca przez szefa MS Adama Bodnara i polityków rządzącej koalicji - kompleksowej reformy TK.

Wejście w życie tych dwóch ustaw sprawiłoby, że moc utraciłyby trzy ustawy obecnie odnoszące się do funkcjonowania Trybunału - o statusie sędziów TK, o organizacji i trybie postępowania przed TK oraz przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed TK. Jednocześnie - jak przewidziano - wydane w ostatnich latach wyroki TK w składzie z udziałem "osób nieuprawnionych do orzekania" mają być "nieważne i niewywierające skutków".

W ustawie wprowadzającej reformę przewidziano, że obecni sędziowie TK będą mogli złożyć oświadczenia, że przechodzą w stan spoczynku, ale "możliwość przejścia w stan spoczynku (...) nie dotyczy osoby nieuprawnionej do orzekania". Obowiązki prezesa TK miałby przejąć sędzia o najdłuższym stażu sędziowskim, natomiast Zgromadzenie Ogólne Sędziów TK miałoby przedstawić prezydentowi kandydatów na prezesa.

Ustawa o TK m.in. zwiększa kompetencje Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Trybunału oraz rozszerza zakres rozpoznawania skarg konstytucyjnych. Poszerzony miałby też zostać krąg podmiotów mogących zgłaszać kandydatów na sędziów TK. Z kolei składy orzekające w sprawach dyscyplinarnych w Trybunale miałyby być losowane spośród sędziów TK i sędziów TK w stanie spoczynku.

Senatorowie mają też rozpatrzyć nowelizację m.in. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wprowadzającą tzw rentę wdowią. Zgodnie z nowelą owdowiała osoba może łącznie pobierać swoje świadczenie oraz rentę rodzinną po zmarłym małżonku. Projekt noweli był obywatelski, podczas prac w Sejmie do pierwotnej propozycji zostały przyjęte rządowe poprawki, które sprawiły, że drugie świadczenie ma być wypłacane od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r. w wysokości 15 proc., a od 1 stycznia 2027 r. - w wysokości 25 proc.

Pierwotnie projekt obywatelski zakładał, że owdowiała osoba mogłaby zachować swoje świadczenie i powiększyć je o 50 proc. renty rodzinnej po zmarłym małżonku lub – jeśli taki wariant byłby korzystniejszy – pobierać rentę rodzinną po zmarłym małżonku i 50 procent swojego świadczenia.

Ponadto rząd chce, by "rentę wdowią" wypłacać bez konsekwencji zmniejszania sumy świadczeń do limitu wynoszącego trzykrotność najniższej emerytury. Obecnie w razie zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych obowiązuje zasada wypłaty jednego z nich. Dlatego po śmierci małżonka osoba owdowiała może zachować swoją emeryturę albo z niej zrezygnować i wybrać rentę rodzinną po zmarłym.

Podczas środowego posiedzenia senatorowie zajmą się też ustawą uchylającą ustawę o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007-2022. Jak uzasadniali autorzy projektu - posłowie Polski2050 - uchylana ustawa narusza przepisy konstytucji, m.in. zapis zobowiązujący funkcjonariuszy publicznych do działania na podstawie i w granicach prawa poprzez wprowadzenie możliwości karania ich za "działania prowadzone metodami prawnie dozwolonymi".

Komisja ta powstała na podstawie ustawy uchwalonej w kwietniu 2023 r. Pod koniec listopada ub.r., już w tej kadencji Sejmu, ale przed powołaniem obecnego rządu, komisja zaprezentowała "raport cząstkowy" i zarekomendowała by Donaldowi Tuskowi, Jackowi Cichockiemu, Bogdanowi Klichowi, Tomaszowi Siemoniakowi i Bartłomiejowi Sienkiewiczowi nie powierzać stanowisk publicznych związanych z bezpieczeństwem państwa, a związku z tym, że w latach 2010-2014 r. rosyjską Federalną Służbę Bezpieczeństwa uznawano za służbę partnerską. Również pod koniec listopada 2023 r. Sejm odwołał ośmiu członków tej komisji.

Senat ma także przyjąć projekt uchwały w 80. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. (PAP)

andr/ mok/