"Jesteśmy poważnie zaniepokojeni sytuacją na Morzu Wschodniochińskim i Południowochińskim i ponawiamy nasz zdecydowany sprzeciw wobec wszelkich jednostronnych działań, które mają na celu zmianę status quo siłą lub pod przymusem" - napisano w komunikacie wydanym przez sekretarza stanu USA Antony'ego Blinkena i ministrów spraw zagranicznych Australii, Japonii i Indii - Penny Wong, Yoko Kamikawę i Subrahmanyama Jaishankara.

Dyplomaci z państw należących do czterostronnego dialogu bezpieczeństwa (Quad) wyrazili "poważne zaniepokojenie" z powodu militaryzacji spornych obszarów oraz "manewrów na Morzu Południowochińskim o charakterze represyjnym i zastraszającym", w tym niebezpiecznego użycia okrętów straży przybrzeżnej.

Agencja AFP podkreśliła, że nawiązano w ten sposób do aktywności wojskowej Chin na tych dwóch akwenach.

We wspólnym oświadczeniu nie wspominano jednak wprost o tym kraju, który rości sobie prawo do zwierzchnictwa nad niemal całym Morzem Południowochińskim. Do części tego akwenu pretensje zgłaszają także Filipiny, Brunei, Malezja, Wietnam i Tajwan. Chińska straż przybrzeżna podejmowała w ostatnich miesiącach agresywne działania przeciwko filipińskim jednostkom pływającym w pobliżu spornych ławic.

Na Morzu Wschodniochińskim chińskie statki wielokrotnie wpływały na japońskie wody terytorialne wokół niezamieszkanych wysp Senkaku, kontrolowanych przez Tokio. Pekin zgłasza roszczenia również wobec tych obszarów.

Odnosząc się do rosyjskiej agresji na Ukrainę, szefowie MSZ wyrazili "najgłębsze zaniepokojenie wojną toczącą się w Ukrainie, w tym jej straszliwymi i tragicznymi konsekwencjami humanitarnymi".

Potępili również "destabilizujące" próby rakietowe Korei Północnej, zagrażające pokojowi w regionie Azji Wschodniej.

Ministrowie z państw Quad oświadczyli również, że pracują nad licznymi inicjatywami mającymi na celu utrzymanie "wolnego i otwartego" Indo-Pacyfiku.

Inicjatywa Quad, do której należą cztery duże państwa demokratyczne tej części świata, powstała w 2007 roku w celu przeciwdziałania wpływom Chin w regionie. Pekin odnosił się do tego przedsięwzięcia krytycznie, określając je jako wymierzone przeciwko innym krajom.

Krzysztof Pawliszak (PAP)

krp/ szm/