Dyrekcja Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, którym od kwietnia kieruje prof. Rafał Wnuk poinformowała o wprowadzonych już i planowanych zmianach na wystawie głównej, mających doprowadzić do przywrócenia jej stanu z 2017 roku. Chodzi o miejsce prezentacji fotografii i portretów: rotmistrza Witolda Pileckiego, o. Maksymiliana Marii Kolbego i rodziny Ulmów.

Sprawę skomentował w Polast News wicepremier i lider PSL Władysław Kosiniak-Kamysz. "Dla nas to są bohaterowie, dla nas wszystkich w Polsce (...). Jak słucham tych, którzy mówią: +nic się nie stało, to jest tylko i wyłącznie powrót do wizji artystycznej+, to ten powrót zabolał wielu z nas. (...) To jest po prostu przykre, co się wydarzyło" - powiedział, dodając, że sąd w tej sprawie miał inne zdanie.

W 2020 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku oddalił 16 z 17 żądań autorów pierwotnej wystawy, w tym dotyczące m.in.: usunięcia z niej portretu o. Kolbego, portretu rotmistrza Pileckiego i zdjęcia rodziny Ulmów. Sąd uznał jednak, że wystawa i scenariusz są chronioną twórczością, a muzeum kierowane przez Nawrockiego naruszyło prawa autorów wystawy, i zasądził od MIIWŚ 10 tys. zł na rzecz Stowarzyszenia Pomocy Osobom Autystycznym.

Rok temu Sąd Apelacyjny w Warszawie potwierdził wyrok I instancji, nie nakazał jednak przywrócenia pierwotnego kształtu ekspozycji ze względu na to, że zmiany – zdaniem sądu – nie były zauważalne dla większości odbiorców.

"Nie rozumiem, po co zabierać tę możliwość uszanowania tych trzech - nie tylko postaci, ale trzech wspaniałych, heroicznych postaw ludzi, którzy zasłużyli się dla naszej historii i nas łączą" - dodał Kosiniak-Kamysz, zaznaczając, że oczekuje powrotu usuniętych plansz.

"Po prostu tego oczekuję. To nie jest apel. To jest moje oczekiwanie. To jest oczekiwanie mojego środowiska politycznego, to jest oczekiwanie wielu Polaków (...). Nie zgadzamy się na takie traktowanie naszych bohaterów" - dodał.

Pytany o zapowiedzi muzealników, którzy zadeklarowali, że ekspozycja zostanie utrzymana w obecnym stanie, Kosiniak-Kamysz ocenił, iż "niegodnym jest sprawianie bólu i cierpienia tym, dla których to są niezwykle ważne postacie". "Zrozumiałbym, gdyby to była cała zmiana jakiejś koncepcji, w ogóle wszystkiego i godne umiejscowienie tych postaci w innej przestrzeni. A to po prostu była taka chęć postawienia na swoim, tak mi się wydaje" - mówił wicepremier.

Kosiniak-Kamysz przypomniał też, że w tej sprawie - zgodnie z jego wcześniejszą zapowiedzią - interwencję podjęła wiceministra kultury Bożena Żelazowska, która rozmawiała na ten temat z szefową resortu Hanną Wróblewską. "Też nasz klub i marszałek Zgorzelski rozmawiał z panią minister Wróblewską. Liczymy na realizację tego postulatu" - powiedział Kosiniak-Kamysz.

Zaznaczył, że również premier Donald Tusk z przykrością odebrał działania w Muzeum II Wojny Światowej, które - jak mówił Kosiniak-Kamysz - "niszczą wspólnotę" i "pomijają osoby bardzo dla nas ważne".

Kosiniak-Kamysz argumentował też, że np. historia rodziny Ulmów jest historią międzynarodową. "Rodzina Ulmów może być naszym wielkim orężem historycznym na cały świat. To jest po prostu najpiękniejszy przykład heroizmu, jaki można dać, już mówię w takim ujęciu, człowieczeństwa. Ale też patriotycznej postawy, którą można przedstawić" - przekonywał wicepremier i deklarował, że usunięte plansze wrócą do muzeum.

"Zrobimy tak, że wrócą" - podsumował Kosiniak-Kamysz.

Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku w komunikacie na swojej stronie internetowej podało, że "zamierza przywrócić spójność całej wystawie". "Obecnie powracamy do pierwotnej wersji scenariusza oraz wizji autorów sekcji +System obozów koncentracyjnych+ i +Droga do Auschwitz+ części wystawy zatytułowanej +Groza wojny+" - poinformowano. Również w rozmowie z PAP zastępca dyrektora Muzeum II Wojny Światowej dr Janusz Marszalec podkreślił, że placówce zależy na tym, aby wystawa w integralny sposób pokazywała przesłanie, idee, w pierwotnej wersji.

Premier Donald Tusk zapytany o tę sprawę we wtorek na konferencji prasowej, podkreślił, że zależy mu, by muzeum "łączyło różne narracje, ale by łączyło też Polaków w odczuwaniu i rozumieniu historii". "Mam nadzieję, że zapadną decyzje, które unieważnią to zamieszanie" - powiedział szef rządu.

Ministra kultury Hanna Wróblewska oświadczyła z kolei, że nie chce, by historia była narzędziem do rozniecania politycznych sporów. Zaznaczyła przy tym, że "wystawa zaprojektowana przez Rafała Wnuka, Pawła Machcewicza, Janusza Marszalca, Piotra M. Majewskiego, jak każda autorska wypowiedź, ma swoją określoną strukturę i formę". "Wystawa ta nie jest i nie może być +katalogiem+ wszystkich zasłużonych. Pomimo, że zasługi Rotmistrza Witolda Pileckiego dla Polski, bohaterstwo rodziny Ulmów czy Maksymiliana Kolbego nie podlegają dyskusji" - dodała szefowa MKiDN.(PAP)

nno/ dsk/ js/