Raport lorda Keena zawiera propozycję stworzenia stałego mechanizmu umożliwiającego państwom Rady Europy podejmowanie rozmów i mediacji na temat nierozwiązanych spraw dotyczących odszkodowań wynikających z konfliktów zbrojnych. Chodzi np. o odszkodowania za zniszczenia wojenne i łamanie praw człowieka.

Asumptem do jego stworzenia był projekt wcześniejszej rezolucji w tej sprawie autorstwa byłego wiceministra spraw zagranicznych RP Arkadiusza Mularczyka.

„Rada Europy zrobiła krok naprzód w kierunku stworzenia mechanizmu, którego celem jest zapewnianie zadośćuczynienia prawnego państwom ofiarom konfliktów między państwami członkowskimi tej organizacji” - powiedział PAP Mularczyk. Dodał, że takich konfliktów, które nie zostały rozwiązane i są nadal zamrożone, jest bardzo wiele wśród krajów Rady Europy.

Podkreślił, że rezolucja, która została przyjęta w środę zdecydowaną większością głosów, obliguje Komitet Rady Ministrów Rady Europy do stworzenia takiego mechanizmu.

„Oczywiście to nie nastąpi od razu, ale nie ma już od tego odwrotu. Musi powstać obligatoryjny mechanizm – być może na wzór Komisji Weneckiej - do którego różne kraje będą mogły się zwrócić z wnioskiem o mediacje. Jego powołaniem zajmie się Komitet Rady Ministrów Rady Europy. Co ważne, brak podjęcia dialogu w ramach mechanizmu przez państwo agresora mógłby się wiązać z zawieszeniem czy wykluczeniem kraju z członkostwa w Radzie Europy” – powiedział Mularczyk.

Zgodnie z rezolucją, Rada Europy "ma jasną rolę do odegrania w usprawnianiu procesów pojednania i reparacji między państwami członkowskimi, w tym poprzez promowanie narzędzi mających na celu pokojowe rozwiązywanie sporów". Raport wzywa do wzmocnienia roli organizacji poprzez ustanowienie procesu mediacji.

"Takiemu procesowi powinien towarzyszyć ulepszony zestaw narzędzi i standardy reparacji oraz pojednania, aby znaleźć środki zaradcze i reparacje najlepiej dostosowane do danej sytuacji. Opracowanie takich narzędzi mogłoby pomóc zapewnić trwały pokój na przyszłość i odpowiedzieć na potrzeby ofiar" - czytamy w dokumencie.

Zgodnie z rezolucją, każde podejście mediacyjne powinno być uzupełnieniem istniejących mechanizmów, takich jak Europejski Trybunał Praw Człowieka. "Takie holistyczne podejście skoncentrowane na ofierze mogłoby pomóc lepiej odpowiedzieć na potrzeby ofiar i pomóc w promowaniu trwałego pokoju" - napisano.

Łukasz Osiński (PAP)

luo/ ap/