"Głównym bohaterem filmu jest dr Zygmunt Klukowski. Drugoplanowym, ale bardzo istotnym bohaterem są jego dzienniki, które prowadził od wybuchu wojny w 1939 r. aż do śmierci w 1959 r." – powiedział reżyser Damian Bieniek z Akademii Nowoczesnych Mediów i Komunikacji KUL.

Jak podał reżyser, pierwszą część filmu zajmują świadectwa dra Klukowskiego, w których opisuje m.in. okupację niemiecką, Holokaust, losy dzieci Zamojszczyzny i swoją działalność partyzancką w AK.

"W drugiej części filmu opisujemy proces przemiany i nawrócenia. Klukowski był ateistą, ale przez spotkanie w komunistycznym więzieniu z prof. Ignacym Czumą zaczął dostrzegać Pana Boga i go poniekąd czuć. Jego doświadczenia skłaniają go do przemiany ku Bogu" - stwierdził reżyser.

Bieniek przekazał, że w trzeciej części dokumentu mowa jest o znaczeniu zbioru dr. Klukowskiego i jego przekazaniu na rzecz Biblioteki Uniwersyteckiej KUL, gdzie można je oglądać. Film dokumentalny - podsumował reżyser - trwa ponad 30 minut. W produkcji wykorzystano archiwalne fotografie ze zbiorów Archiwum Państwowego w Zamościu, fragmenty dzienników i wypowiedzi ekspertów, w tym historyków, religioznawcy, lekarza i specjalisty od relacji katolicko-żydowskich.

Premiera filmu pt. "Doktor Zygmunt Klukowski. Anatomia wolności" odbędzie się w Czytelni Teologiczno-Filozoficznej (IV p.) Biblioteki Uniwersyteckiej KUL przy ul. Chopina 27 w czwartek o godz. 13.

Zdaniem p.o. dyrektora biblioteki Artura Podsiadły, dziennik dr. Klukowskiego stanowi jedno z pierwszych i najważniejszych bezpośrednich świadectw doświadczenia hitlerowskiego terroru w okresie II wojny światowej. "To relacja bezpośredniego świadka tragicznych wydarzeń, powstała w czasie, gdy wielka historia odcisnęła swoje piętno na małych społecznościach" – dodał.

Jak podał dyrektor, dziennik przedstawia codzienność Szczebrzeszyna - wielokulturowego i wielowyznaniowego miasteczka na Zamojszczyźnie oraz jego okolic. Dokumentuje represje, jakim zostali poddani mieszkańcy regionu w związku z planem zasiedlenia Zamojszczyzny przez Niemców, m.in. wysiedlanie wsi oraz wywózkę dzieci w głąb Niemiec.

"Klukowski opisuje martyrologię Żydów i tragizm życia Polaków, nie ukrywając, że postawom heroicznym towarzyszyły również zjawiska i postawy negatywne. Relacjonuje zbrodnie niemieckie i represje komunistycznego aparatu władzy, a także opisuje działalność polskiej konspiracji i walki oddziałów partyzanckich" - powiedział Podsiadły.

Dziennik dr. Klukowskiego w tym roku został wpisany na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. Jubileuszowa 5. edycja listy objęła 17 nowych wpisów z 17 instytucji pamięci z całej Polski. Trafiły na nią dokumenty średniowieczne, zbiory fotografii, dzieła literackie i muzyczne. Celem inicjatywy jest zachowanie dla przyszłych pokoleń najważniejszych dokumentów stanowiących dobra kultury o znaczeniu światowym, regionalnym lub krajowym.

Zygmunt Klukowski (1885-1959 r) studiował medycynę w Moskwie i Krakowie. Podczas I wojny światowej służył w armii rosyjskiej jako lekarz, po zakończeniu wojny został dyrektorem szpitala miejskiego w Szczebrzeszynie. Z jego inicjatywy w 1925 r. powstało w Zamościu muzeum regionalne i reaktywowana została miejska biblioteka.

Po wybuchu II wojny światowej Klukowski zaangażował się w działalność konspiracyjną Armii Krajowej. Wtedy też zaczął prowadzić swój dziennik. W listopadzie 1947 r. zeznawał w Norymberdze jako świadek oskarżenia na jednym z procesów, w którym sądzono 14 funkcjonariuszy Głównego Urzędu Rasy i Osadnictwa SS. Był biegłym w Procesie Oświęcimskim i członkiem Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, w ramach której współdziałał w poszukiwaniu dzieci Zamojszczyzny, wywiezionych do Niemiec w czasie akcji wysiedleńczej.

W latach 50. część księgozbioru i archiwum Klukowskiego trafiło do zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej KUL.

Klukowski zmarł w listopadzie 1959 r. Jego pogrzeb miał charakter katolicki. Po zakończeniu ceremonii zostało odczytane oświadczenie doktora o jego nawróceniu i powrocie do Kościoła katolickiego.(PAP)

Autor: Piotr Nowak

pin/ dki/