Trybunał, którego orzeczeń Rosja nie uznaje, wypowiadał się w sprawie wniesionej przez Ukrainę w 2014 i 2015 roku.

W orzeczeniu ETPCz uznał, że pogwałcone zostały: artykuł 2. (Konwencji o Ochronie Praw Człowieka, mówiący o prawie do życia), artykuł 3. (zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania), art. 5. (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego), art. 6. (prawo do rzetelnego procesu sądowego), art. 7. (zakaz karania bez podstawy prawnej), art. 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego).

Dotyczy to również kolejnych artykułów konwencji: art. 8., 9., 10., 11., 14. i 18, formułujących kolejno prawo do: poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, wolności wyznania, wyrażania opinii i wolności zgromadzeń.

Rosja pogwałciła ponadto: art. 14., zakazujący dyskryminacji, i art. 18., głoszący, że ograniczenia praw człowieka, na które zezwala konwencja, nie będą stosowane w innych celach niż te, dla których je wprowadzono.

Trybunał zażądał od Rosji, by "jak najszybciej podjęła działania w celu bezpiecznego powrotu więźniów przewiezionych z Krymu do zakładów karnych na terytorium Federacji Rosyjskiej".

Sędziowie nie wypowiadali się na temat legalności aneksji dokonanej przez Rosję (wspólnota międzynarodowa uznaje ją za nielegalną - PAP). Odpowiadał jedynie na twierdzenia Ukrainy, która wskazywała na prześladowania, jakich ofiarą padli na anektowanym półwyspie jego mieszkańcy za proukraińską działalność polityczną.

"Trybunał uznał, że otrzymał wystarczające dowody - w szczególności raporty organizacji międzyrządowych i pozarządowych, potwierdzone przez zeznania świadków i inne materiały - by uznać (...), że przypadki były na tyle liczne i wzajemnie powiązane, że tworzyły model, lub system, naruszeń" - głosi komunikat.

Rosja, która w związku z agresją na Ukrainę została wykluczona z Rady Europy, podjęła w 2022 roku decyzję o niewykonywaniu orzeczeń ETPCz przyjętych po marcu 2022 roku. We wrześniu 2022 roku Rosja przestała być stroną Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, co oznacza, że nie podlega jurysdykcji ETPCz. Trybunał nadal ma jednak kompetencje do rozpatrywania skarg przeciwko Rosji, które zostały złożone przed 16 września 2022 roku.

Anna Wróbel (PAP)

awl/ akl/