KE proponuje, żeby najwięcej, bo 53,8 mld euro przeznaczone zostało na Wspólną Politykę Rolną, a dodatkowe 900 mln na Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury. Ma to wesprzeć europejskich rolników i rybaków, wzmocnić odporność sektorów rolno-spożywczego i rybołówstwa, w tym w sytuacjach kryzysowych.

Na politykę spójności miałoby trafić 49,2 mld euro, w tym na wyrównanie szans regionów, wsparcie spójności gospodarczej i zielonej transformacji; 16,3 mld euro – na wsparcie współpracy międzynarodowej UE, w tym ponad 2 mld euro na pomoc krajom kandydatom do UE; kolejne 4,3 mld euro ma być dostępne w formie dotacji dla Ukrainy, a środki te zostaną zwiększone o 10,9 mld euro pożyczek.

13,5 mld euro trafić ma na badania i innowacje – tu większość, bo 12,7 mld euro przeznaczone zostanie na program Horyzont Europa, czyli sztandarowy program badawczy UE. 11,8 mld euro na odporność, w tym m.in. wsparcie dla programu Erasmus+, umożliwiającego naukę za granicą (4 mld euro).

Wśród priorytetów KE znalazły się również unijne inwestycje strategiczne (4,6 mld), Europejski Program Kosmiczny (2,1 mld euro), działania na rzecz środowiska i klimatu (2,4 mld euro), w tym działania wspierające łagodzenie skutków zmian klimatycznych i Fundusz Sprawiedliwej Transformacji. 2,7 mld euro przeznaczone miałoby zostać na ochronę unijnych granic, w tym zintegrowane zarządzanie granicami oraz działalność Frontexu, czyli europejskiej straży granicznej. Nieco ponad 2 mld euro przeznaczone mają zostać na wydatki związane z migracją, głównie na wsparcie migrantów i osób ubiegających się o azyl.

KE chce, żeby 1,8 mld euro przeznaczone zostało na wsparcie obronności, w tym rozwój funduszu zdolności obronnych i wsparcie mobilności wojskowej, prawie 1 mld euro na zapewnienie funkcjonowania jednolitego rynku, w tym walkę z nadużyciami finansowymi, 583 mln euro na programy zdrowotne, a dodatkowe 203 mln na ochronę mieszkańców Wspólnoty w przypadku kryzysu. Kolejne 784 mln pomóc mają UE w walce z terroryzmem, ekstremizmem, przestępczością zorganizowaną i cyberprzestępczością.

„Budżet UE nadal zapewnia Europie środki na sprostanie obecnym i przyszłym wyzwaniom, w szczególności poprzez wspieranie transformacji ekologicznej i cyfrowej oraz zwiększanie ogólnej odporności Unii” – skomentował propozycję KE jej komisarz ds. budżetu Johannes Hahn. Jak dodał, te środki dadzą Wspólnocie możliwość dalszego stabilnego reagowania na konsekwencje wojny Rosji przeciwko Ukrainie oraz poprawią jej zdolności działania w obliczu klęsk żywiołowych.

Projekt budżetu na 2025 r. jest częścią długoterminowego budżetu UE na lata 2021-2027. Musi on zostać jeszcze formalnie przyjęty przez Radę i Parlament Europejski.

Z Brukseli Jowita Kiwnik Pargana (PAP)

jowi/ ap/