„Od kilku dni +wartę+ na odrestaurowanym pomniku 12 P.P. pełni nowy żołnierz. Historia zatoczyła koło, bo nowy postument zmienił się nie do poznania i wygląda teraz tak, jak zaginiony oryginał z 1928 roku. Żołnierz jest z wapienia. Wykonany został na podstawie archiwalnych zdjęć przez artystę rzeźbiarza Andrzeja Krawczaka” – oznajmił burmistrz Kaliński w mediach społecznościowych.

Jak dodał, na odnowionym postumencie wymienione zostały wszystkie nazwy pól bitewnych pułku. "Uzupełniliśmy go o dwie brakujące bitwy: Kality – Bojary 1920 oraz Stonawa 1919. Wszystkie napisy są teraz odlane z brązu” – podał.

Renowacja kosztowała 197 tys. zł. Gmina z własnego budżetu przekazała na ten cel 4 tys. zł. Reszta pochodziła z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków.

Pomnik Poległych Żołnierzy 12. Pułku Piechoty Ziem Wadowickiej stoi przed budynkiem dawnych koszar. Został odsłonięty 11 listopada 1928 roku. Ufundowało go społeczeństwo Wadowic, a zaprojektował rzeźbiarz Józef Jura.

Szczyt wykonanego z piaskowca cokołu zdobi urna z emblematami Krzyża Walecznych i girlandą laurową. Na bokach umieszczono nazwy sześciu pól bitewnych, w których walczyli żołnierze „dwunastki” broniąc Polski przed czechosłowacką (1919) i bolszewicką agresją. W połowie pięciometrowego postumentu umieszczona została figura żołnierza z bronią u boku, częścią ekwipunku oraz Krzyżem Walecznych na piersi munduru. Poniżej niej wmurowana była tablica o treści upamiętniającej 35 żołnierzy pułku, którzy zginęli w walce o Polskę.

Podczas II wojny światowej Niemcy zbezcześcili monument. Usunęli z niego figurę żołnierza, a także daty i nazwy zwycięskich bitew.

W 1975 roku władze komunistyczne nakazały przeniesienie cokołu pomnika na cmentarz wojskowy w Wadowicach. Na swoje miejsce wrócił – staraniem działaczy NSZZ Solidarność - w listopadzie 1981 roku. Osłonięty został tuż przed wprowadzeniem stanu wojennego. Elementy rzeźbiarskie wykonał Franciszek Suknarowski.

Pomnik, przed którym odbywają się obchody świąt państwowych i uroczystości patriotyczne, przed renowacją był w złym stanie. Pękała figura żołnierza, którą ze zbrojonego betonu wykonał Franciszek Suknarowski. Zbrojenie pęczniało i rozsadziło ją od środka.

12. Pułk Piechoty został sformowany w Wadowicach pod koniec 1918 roku. Żołnierze uczestniczyli między innymi w walkach z Ukraińcami, w odpieraniu czechosłowackiej agresji w styczniu 1919 roku, w wojnie z bolszewikami, a także w wojnie obronnej w 1939 roku.(PAP)

Autor: Marek Szafrański

szf/ bar/