Według politologa z powodu decyzji Iwaniszwilego, podyktowanych jego osobistymi interesami i motywacjami, Gruzji grozi stoczenie się w rosyjską strefę wpływów.

„Bidzina Iwaniszwili załatwia sprawy swojego osobistego bezpieczeństwa i dobrobytu” – uważa Chuchaszwili. Według niego Iwaniszwili, nazywany szarą eminencją gruzińskiej polityki, a według niektórych będący wręcz „właścicielem kraju”, chce zagwarantować bezpieczeństwo sobie, swoim finansom i władzy. Formalnie pełni on jedynie funkcję honorowego prezesa Gruzińskiego Marzenia, czyli partii władzy.

„Dlatego analizując sytuację w Gruzji nie wystarczy skupiać się wyłącznie na ustawie o agentach zagranicznych. Parlament gruziński jest właśnie w trakcie odrzucania weta prezydent Salome Zurabiszwili w sprawie innej głośnej ustawy – o offshoringu, która umożliwi przenoszenie pieniędzy z rajów podatkowych do Gruzji” – mówi Chuchaszwili.

Iwaniszwili to najbogatszy człowiek w Gruzji, a źródła jego gigantycznego majątku sięgają biznesów w Rosji w czasach wielkich przekrętów i uwłaszczeń lat 90. Według Chuchaszwilego gruziński oligarcha chce uczynić z Gruzji „bezpieczną przystań” dla rosyjskich nieuczciwych pieniędzy z całego świata. „Chce być offshorem dla rosyjskiej kasy, ale musi udowodnić swoją lojalność, bo +imperia nie wierzą w słowa+” – uważa politolog.

Jego zdaniem obecne wydarzenia to konsekwencje błędnej decyzji Iwaniszwilego sprzed dwóch lat, gdy zaczynała się wojna Rosji przeciwko Ukrainie. „On wtedy uwierzył, że będzie rosyjski blitzkrieg i postawił na Rosję, zakładając, że po zajęciu Ukrainy skieruje ona swój wzrok na Kaukaz Południowy. Teraz daje dowody lojalności” – mówi rozmówca PAP.

Gruzja nie wprowadziła sankcji przeciwko Rosji, ale wpuściła do kraju uciekających przed wojną Rosjan, dzięki czemu zarabiała i cieszyła się niezłymi wskaźnikami wzrostu gospodarczego. Według Chuchaszwilego teraz Iwaniszwili jest pod rosnącą presją Kremla i chce udowodnić mu swoją lojalność.

„Ale jest w zugzwangu, to znaczy w sytuacji, w której każdy ruch pogorszy jego sytuację. Jeśli wycofa się z ustawy o agentach, przegra wybory. Jeśli nie zrobi tego, będzie miał duże problemy wewnątrz kraju. Iwaniszwili nie spodziewał się tak masowego protestu, zwłaszcza reakcji młodzieży” – dodaje Chuchaszwili.

„Dwie rzeczy, które mogą wyprowadzić gruzińskie społeczeństwo na ulice to zwrot w stronę Rosji i odwrót od UE” – jest przekonana dziennikarka „Nowej Gaziety” Ia Barateli. Jej zdaniem Gruzini przez ostatnie 20 lat dokonali głębokiej reorientacji na Zachód i UE i to w sensie instytucjonalnym. „To nie jest kwestia tego, że chcemy pojechać na zakupy, my jesteśmy i chcemy być częścią Europy” – zaznacza w rozmowie z PAP.

Barateli jest przekonana, że decyzje gruzińskiego oligarchy to efekt kalkulacji osobistych. „On chce, by Gruzja stała się jego prywatnym offshorem” – mówi.

Ona również uważa, że decyzje gruzińskich władz, czyli Bidziny Iwaniszwilego, to strzał we własną stopę. Wytłumaczyć je można, jak przekonuje, cechami oligarchy.

„To człowiek zatroskany przede wszystkim o swój gigantyczny majątek i o własne sprawy. Na co dzień spędza czas w swoim dendrarium nad Morzem Czarnym, on lubi wygodne, spokojne życie. Można odnieść wrażenie, że gdyby nie musiał, to w ogóle nie występowałby publicznie, ale robi to, żeby utrzymać kontrolę nad gruzińską polityką” - mówi Barateli.

Jej zdaniem Iwaniszwilim w dużym stopniu powoduje „obraza”, m.in. poczucie, że został oszukany przez Zachód. „To jest głośna sprawa, która powraca w wypowiedziach jego i polityków kontrolowanej przez niego partii Gruzińskie Marzenie. W wyniku malwersacji pracownika Iwaniszwili stracił ogromne pieniądze w szwajcarskim banku i od lat sądzi się o te środki. Ten temat ciągle powraca. Nawet w rozmowie z zastępcą sekretarza stanu USA jako premier Gruzji powiedział wprost: oddajcie 2 mld dolarow (nie wiadomo, skąd wzięła się ta suma) i problemy znikną” – mówi dziennikarka.

Barateli zaznacza, że gdy Iwaniszwili wkroczył do gruzińskiej polityki przed wyborami w 2012 roku miał wizerunek demokraty. Owszem, używał swoich pieniędzy do budowania siły politycznej, łączącej w koalicji różnych przeciwników ówczesnego prezydenta Micheila Saakaszwilego, ale był to proces, na który z entuzjazmem reagowało społeczeństwo, zmęczone poprzednimi rządami. „Dzisiaj z tamtej koalicji nic nie zostało, wszyscy polityczni sojusznicy odwrócili się od Iwaniszwilego” – mówi Barateli.

Partia, które prowadziła Gruzję „do UE i NATO”, dzisiaj straszy spiskami, masonami i Partią Globalnej Wojny. Według dziennikarki „Nowej Gaziety” to odbicie osobistych lęków i obsesji gruzińskiego oligarchy, który formalnie sprawuje obecnie funkcję honorowego przewodniczącego partii; ma on jednak możliwość wskazywania kandydata na premiera.

Barateli jest sceptyczna wobec hipotezy o „ręce Moskwy” jako przyczynie obecnych zmian w gruzińskiej polityce. „Jeśli jednak władze dążą w kierunku autorytaryzmu, to jest oczywiste, że bardziej po drodze im z Rosją, niż z Europą” - mówi.

Z kolei Chuchaszwili jest przekonany, że to presja Kremla determinuje zachowanie Iwaniszwilego i jego podwładnych.

„Moskwa już tu jest. Widzimy kremlowską technologię zarządzania i to bez prób dostosowania jej do lokalnej specyfiki. To sposób, w jaki działa gruziński specnaz, kampania zastraszania opozycji, antyzachodnia retoryka będąca po prostu kopią rosyjskiej” – uważa politolog.

Z Tbilisi Justyna Prus (PAP)

just/ ap/