W piątek wieczorem w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie projektu o ochronie własności w RP przed roszczeniami dotyczącymi mienia bezdziedzicznego, wysuniętymi między innymi w związku z amerykańską ustawą Just 447 o niezwłocznym uczynieniu sprawiedliwości ocalonym z Holocaustu, którym nie zadośćuczyniono ich strat. Projekt wpłynął do Sejmu w styczniu 2020 r.

Przedstawiając w Sejmie projekt, przedstawiciel wnioskodawców Robert Bąkiewicz (były prezes Stowarzyszenia Marsz Niepodległości) podkreślał, że wprowadza on zakaz podejmowania jakichkolwiek czynności zmierzających do zaspokojenia roszczeń dotyczących mienia bezdziedzicznego. W szczególności chodzi o prowadzenie negocjacji, zawieranie ugód, uznawanie roszczeń i powództw dotyczących mienia bezdziedzicznego, wyrażanie zgody na mediację, kierowanie stron do mediacji, wypłaty świadczeń pieniężnych oraz przekazywanie świadczeń rzeczowych.

Bąkiewicz zaznaczył, że projekt zakazuje też "inicjowania jakichkolwiek postępowań, mających na celu ominięcie tych zakazów oraz inicjowania tworzenia podstaw prawnych dla roszczeń do mienia bezdziedzicznego". Za złamanie tych zakazów, zgodnie z projektem, miałoby grozić od pół roku do 5 lat pozbawienia wolności.

Bąkiewicz podkreślił, że pod projektem podpisało się ponad 200 tys. osób. Przekonywał, że przyjęcie proponowanych zapisów stanowiłoby nie tylko ochronę własności w Polsce, ale i "obronę polskiej suwerenności i polskiego honoru". W jego ocenie, jesteśmy "w przededniu likwidacji państwa polskiego".

Poseł PiS Paweł Szrot podkreślał wagę instytucji dziedziczenia, wskazywał, że majątek osób, które nie pozostawiły spadkobierców, powinien być przejęty przez Skarb Państwa. Ocenił, że projekt - jeśli zostanie skierowany do komisji - będzie wymagał istotnych korekt i modyfikacji. Przekonywał, że zawarty w jego zapisach rygor karny jest "przesadny", a same przepisy - częściowo sprzeczne z prawem europejskim. Mimo to - ocenił - projekt można byłoby poprawić w czasie prac w komisjach; zaznaczył, że jego klub nie będzie sprzeciwiał się temu, by go do nich skierować, zwłaszcza, że jest to projekt obywatelski.

Michał Szczerba (KO) ocenił, że to "obrzydliwe, że w Sejmie przemawia osoba, która jest ostatnią, która może mówić o historii, specjalista od +krużganka oświaty+ (chodzi o wypowiedziany kilkakrotnie podczas jednego z marszów błędu językowego Bąkiewicza)".

Szczerba złożył w imieniu klubu KO wniosek o odrzucenie projektu. Ocenił, że hańbą jest to, że Bąkiewicz składa w Sejmie jakikolwiek projekt, nawet obywatelski. Przekonywał, że projekt ten ma na celu "grę na nastrojach antysemickich" i "wywoływanie sporu, którego nie ma", jako że sprawa mienia bezdziedzicznego jest w Polsce uregulowana i nie wymaga przyjmowania dodatkowych zapisów ustawowych. Przekonywał, że są istotne wątpliwości co do zgodności projektu z konstytucją i z prawem europejskim.

Paweł Śliz (Polska 2050-TD) ocenił, że projekt jest "w skrajnej opozycji do zasad prawnych obowiązujących w Polsce" i zakłada łamanie szeregu praw i wolności człowieka - w tym prawa do sądu, nie precyzuje zakresu roszczeń, a jego wprowadzenie oznaczałoby dla Polski chaos prawny, poza tym zakłada szereg wysokich sankcji karnych za choćby próbę udowodnienia swoich racji w sądzie. Opowiedział się za odrzuceniem projektu.

Michał Pyrzyk (PSL-TD) podkreślił, że ustawy dotyczące spraw międzynarodowych i kwestii mienia utraconego nie mogą być konstruowane w pośpiechu i stanowić "odwetowej reakcji".

Witold Tumanowicz (Konfederacja) zadeklarował poparcie jego formacji dla ochrony mienia bezdziedzicznego przed "organizacjami żydowskimi"; pytał jednocześnie Bąkiewicza, czemu startował z list PiS, skoro klub ten nie zrobił w poprzedniej kadencji nic, by projekt, który jest dla niego tak ważny, został przyjęty.

Bąkiewicz to m.in. były prezes Stowarzyszenia Marsz Niepodległości i organizator tych marszów w Warszawie. Został skazany w marcu 2023 r. przez sąd na rok ograniczenia wolności za atak na lewicową aktywistkę, znaną szerzej jako "Babcia Kasia". Zgodnie z decyzją sądu miał wykonywać prace społeczne i zapłacić 10 tys. zł nawiązki dla pokrzywdzonej. Wyrok dotyczył zajścia ze strajku kobiet w październiku 2020 r. w związku z decyzją Trybunału Konstytucyjnego dotyczącą prawa do aborcji.

Marszałek Szymon Hołownia pytany o planowane wystąpienie w Sejmie Bąkiewicza powiedział, że nie czuje się komfortowo w tej sytuacji. "Ale jestem ściśle zobowiązany przez przepisy ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli" - dodał.(PAP)

wni/ ann/ mhr/