W piątek w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu naprawy ładu korporacyjnego w spółkach z udziałem Skarbu Państwa przygotowanego przez Polskę 2050-Trzecią Drogę. Posłowie skierowali projekt noweli do dalszych prac do sejmowej komisji energii klimatu i aktywów państwowych.

Projekt ustawy ma za zadanie wprowadzić zmiany w ustawie o zasadach zarządzania mieniem państwowym by poprawić jakość zarządzania i zapobiec nepotyzmowi.

Projekt przedstawił Mirosław Suchoń poseł Polski 2050-TD. "Nie możemy odkładać tej reformy dlatego, że w wielu miejscach są jeszcze polityczni nominaci, którzy niszczą spółki Skarbu Państwa (...). To niszczy polską gospodarkę" - podkreślił Suchoń. "Chodzi o to jak szybko zmienić obecnych prezesów, członków zarządu na swoich, a opinii publicznej powiedzieć, że naprawiamy" - odparł poseł PiS Marek Suski.

Poseł KO Zdzisław Gawlik zauważył, że nowe przepisy mają zastosowanie do każdej spółki, w której Skarb Państwa ma chociaż jeden udział lub jedną akcję. "W tym zakresie pewnie tak się nie da. Nie chcę dyskutować, czy to narusza przepisy unijne, czy nie, czy to jest zgodne (...) z konstytucją RP" - zastanawiał się Gawlik. "Sztywne określenie składu rady nadzorczej spółek Skarbu Państwa może być niesamowicie niebezpieczne" - ostrzegał.

Zwrócił uwagę, że "jeśli zabraknie z jakiegoś powodu członka rady nadzorczej, a skład jest sztywny, to rada nie pracuje". "Należy się zastanowić gdzie tu jest sens" - dodał poseł.

Gawlik pytał też dlaczego, w myśl projektu ustawy, mają zrezygnować z prawa zasiadania w radach nadzorczych osoby, które zdawały egzamin w komisjach powołanych przez ministra aktywów państwowych.

Posłanka Lewica Paulina Matysiak przypomniała, że własnością publiczną są też spółki z większościowym lub znacznym udziałem samorządu terytorialnego. "Trzeba się zastanowić nad rozwiązaniami dla tych podmiotów, by nie służyły do obsady stanowisk partyjnym działaczom" - apelowała. Jej zdaniem rozszerzenie rad nadzorczych spółek SP do 7 osób (tak jest w projekcie noweli - PAP) "niekoniecznie poprawi jakości nadzoru". "Według OPZZ takie rozwiązanie może znacząco ograniczyć wykonywanie uprawnień nadzorczych nad przedsiębiorstwem przez przedstawicieli pracowników" - poinformowała.

Krzysztof Mulawa (Konfederacja) zwrócił uwagę, że zakaz przyjmowania przez partie polityczne i komitety wyborcze wpłat oraz korzyści niemajątkowych od członków organów zarządzających i nadzorczych spółek z udziałem Skarbu Państwa "będzie bardzo łatwy" do ominięcia. "Wystarczy, że wpłata zostanie dokonana na konto znajomego, a o on wpłaci na komitet wyborczy, czy partię" - zaznaczył poseł.

Mirosław Suchoń, odpowiadając na pytania posłów stwierdził, że egzamin państwowy na członków rad nadzorczych był osiągalny dla niewielkiej liczby osób. "Sama ustawa nie wyklucza nikogo, po prostu nie dubluje dróg dostępu" - wyjaśnił.

Odniósł się też do możliwego konfliktu między kompetencjami Komitetu Dobrego Zarządzania, a kompetencjami Premiera i ministra aktywów państwowych. "Członków rady nadzorczej powołuje podmiot uprawniony do wykonywania praw z akcji uwzględniając opinie komitetu (Komitetu Dobrego Zarządzania - PAP)" - wyjaśnił Suchoń.

"Nikt nie musi być akcjonariuszem w spółce Skarbu Państwa jeśli dodatkowe ograniczenia mu przeszkadzają" - dodał.

Suchoń zapewnił też, że Komitet Dobrego Zarządzania ma składać się z 7 członków powołanych spośród kandydatów zgłaszanych także przez związki zawodowe. "To jest ważny sygnał, że pracownicy będą mieli swoją reprezentację" - dodał.

Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu naprawy ładu korporacyjnego w spółkach z udziałem Skarbu Państwa przewiduje zastąpienie dzisiejszej Rady do spraw spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych Komitetem Dobrego Zarządzania. Komitet ma się składać z siedmiu członków, powoływanych na jedną 5-letnią kadencję przez rząd. Kandydatów do niego będą mogły zgłaszać wyłącznie związki zawodowe, organizacje pracodawców i rektorzy niektórych uczelni. Projekt przewiduje powołanie KDZ w ciągu trzech miesięcy od wejścia w życie ustawy.

W spółkach z udziałami Skarbu Państwa, kandydaci do rad nadzorczych, wskazywani przez Skarb Państwa będą musieli zdobyć pozytywną opinię Komitetu Dobrego Zarządzania.

Zgodnie z projektem w spółkach, w których jedynym udziałowcem lub akcjonariuszem jest państwo, projekt określa liczbę członków rad nadzorczych na siedmiu, w tym trzech niezależnych. W stosunku do członków niezależnych utrzymuje się wymogi, określane w obecnych przepisach, a dodatkowo nie mogą być oni członkami partii politycznych, w okresie pięciu lat wstecz wykonywała mandat posła, senatora, europosła lub radnego. Podobnie, w okresie pięciu lat przed powołaniem, nie byli zatrudnieni przez partię polityczną na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia albo innej umowy o podobnych charakterze.

Projekt zakłada, że w ciągu trzech miesięcy od powołania, Komitet miałby przeprowadzić nabór i powołać niezależnych członków w spółkach, gdzie państwo jest jedynym akcjonariuszem lub udziałowcem. Spółki te mają mieć dwa miesiące od wejścia w życie ustawy na dostosowanie liczby członków rad nadzorczych do jej wymogów, oraz zwolnienie tych, niespełniających kryteriów.

Wprowadza też pełną jawność wynagrodzeń członków zarządów i rad nadzorczych spółek z udziałem Skarbu Państwa, oraz zakaz wpłat na komitety wyborcze przez członków rad nadzorczych oraz zarządów spółek z udziałem Skarbu Państwa pod karą grzywny.(PAP)

autor: Anna Bytniewska

ab/ mick/