Za nowelizacją głosowało wszystkich 87 senatorów biorących udział w głosowaniu. Wcześniej izba przyjęła cztery poprawki. Trzy z nich zmierzają do poszerzenia zakresu nowelizacji o zmiany dotyczące sołtysów uprawnionych do świadczeń pieniężnych z tytułu pełnienia funkcji sołtysa oraz pobierających świadczenia uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji tak, aby świadczenie pobierane z tytułu pełnienia funkcji sołtysa nie powodowało obniżenia świadczenia uzupełniającego.

Czwarta poprawka uzupełnia przepis przejściowy w sposób umożliwiający pozytywne rozpatrzenie wniosków złożonych przed dniem wejścia w życie tej ustawy przez sołtysów, którzy spełniają nowe wymagania ustawowe zarówno w zakresie wymaganego okresu pełnienia funkcji sołtysa, jak i sposobu dokumentowania tego okresu.

W środę senackie komisje rolnictwa, samorządu terytorialnego oraz ustawodawcza jednogłośnie poparły zaproponowaną przez Senat nowelizację tej ustawy. Inicjatywa senatorów - jak mówił przewodniczący komisji ustawodawczej Krzysztof Kwiatkowski (KO) - powstała na skutek petycji skierowanej do Senatu przez Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów.

Senator zaznaczył, że w petycji wskazano na potrzebę modyfikacji przepisów tej ustawy, gdyż jej literalne stosowanie spowodowało nieprzyznanie świadczeń znacznej grupie sołtysów, w tym takim, którzy pełnili funkcję sołtysa przez dwie kadencje, lecz nie spełnili wymogu pełnienia tej funkcji przez osiem lat. Praktyka stosowania regulacji prawnych dotyczących wyborów na sołtysa była taka, iż gminy często w sposób nieuprawniony ogłaszały wybory na nową kadencję o kilka dni wcześniej i skracały formalnie sołtysom okres sprawowania funkcji, tym samym pozbawiając niektóre osoby prawa do świadczenia pieniężnego ze względu na niespełnienie wymogu ośmiu lat pełnienia funkcji sołtysa - wyjaśnił Kwiatkowski.

Ponadto autorzy petycji postulowali uchylenie przepisów, które pozbawiają prawa do świadczenia pieniężnego sołtysów seniorów pełniących funkcję wyłącznie przed 1990 r., mimo że podobnie jak ich następcy otrzymali mandat mieszkańców w wyborach bezpośrednich i demokratycznych, a dodatkowo pracowali na rzecz społeczności w trudniejszych warunkach niż obecne.

Według obowiązującej ustawy świadczenie pieniężne w wysokości 300 zł przysługuje osobom, które pełniły funkcję sołtysa na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym przez okres co najmniej dwóch kadencji nie mniej niż przez osiem lat oraz osiągnęły wiek emerytalny: kobiety - 60 lat, mężczyźni – 65 lat. Przy ustalaniu okresu pełnienia funkcji sołtysa nie jest wymagane zachowanie ciągłości pełnienia tej funkcji.

Ponadto do okresu pełnienia funkcji sołtysa, który warunkuje przyznanie prawa do świadczenia pieniężnego, wlicza się również okres pełnienia funkcji sołtysa na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, jeżeli osoba ta następnie pełniła funkcję sołtysa na podstawie przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Senacka nowelizacja ustawy poszerza listę beneficjentów. Komisja zaproponowała w środę 4 poprawki, wszystkie uzyskały jednogłośną akceptację senatorów. Pierwsza skraca okres pełnienia funkcji sołtysa z ośmiu do siedmiu lat i znosi kadencyjność; druga - zmniejsza wymaganą liczbę świadków pełnienia funkcji sołtysa z pięciu do trzech osób, takie oświadczenia są potrzebne w przypadku, gdy nie ma dokumentów w gminie; trzecia - reguluje, iż wnioski już złożone przez sołtysów, które nie zostały rozpatrzone będą rozpatrywane na podstawie już nowych przepisów, bez konieczności ponownego składania wniosku. Ostatnia poprawka określa termin wejścia nowelizacji w życie - na 30 dni od dnia ogłoszenia. Początkowo proponowano, by zaczęła ona obowiązywać od 1 stycznia 2025 r.

Świadczenie pieniężne podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 marca. W 2024 r. wynosi ono 336,36 zł. (PAP)

Autor: Edyta Roś

ero/ godl/ mhr/