Na środowym posiedzeniu senackich komisji odbyło się pierwsze czytanie projektu nowelizacji ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa. Inicjatywa senatorów powstała na skutek petycji skierowanej do Senatu przez Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów - poinformował przewodniczący komisji ustawodawczej Krzysztof Kwiatkowski (KO).

Senator zaznaczył, że w petycji wskazano na potrzebę modyfikacji przepisów tej ustawy, gdyż jej literalne stosowanie spowodowało nieprzyznanie świadczeń znacznej grupie sołtysów, w tym takim, którzy pełnili funkcję sołtysa przez dwie kadencje, lecz nie spełnili wymogu pełnienia tej funkcji przez 8 lat. Praktyka stosowania regulacji prawnych dotyczących wyborów na sołtysa była taka, iż gminy często w sposób nieuprawniony ogłaszały wybory na nową kadencję o kilka dni wcześniej i skracały formalnie sołtysom okres sprawowania funkcji, tym samym pozbawiając niektóre osoby prawa do świadczenia pieniężnego ze względu na niespełnienie wymogu 8 lat pełnienia funkcji sołtysa - wyjaśnił Kwiatkowski.

Ponadto autorzy petycji postulują uchylenie przepisów, które pozbawiają prawa do świadczenia pieniężnego sołtysów seniorów pełniących funkcję wyłącznie przed 1990 r., mimo że podobnie jak ich następcy otrzymali mandat mieszkańców w wyborach bezpośrednich i demokratycznych, a dodatkowo pracowali na rzecz społeczności w trudniejszych warunkach niż obecne.

Według obowiązującej ustawy świadczenie pieniężne w wysokości 300 zł przysługuje osobom, które pełniły funkcję sołtysa na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym przez okres co najmniej dwóch kadencji nie mniej niż przez 8 lat oraz osiągnęły wiek emerytalny: kobiety - 60 lat, mężczyźni – 65 lat. Przy ustalaniu okresu pełnienia funkcji sołtysa nie jest wymagane zachowanie ciągłości pełnienia tej funkcji.

Ponadto do okresu pełnienia funkcji sołtysa, który warunkuje przyznanie prawa do świadczenia pieniężnego, wlicza się również okres pełnienia funkcji sołtysa na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, jeżeli osoba ta następnie pełniła funkcję sołtysa na podstawie przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Senacki projekt zmierza do poszerzenia kręgu beneficjentów. Komisja zaproponowała 4 poprawki, wszystkie uzyskały jednogłośną akceptację senatorów. Pierwsza skraca okres pełnienia funkcji sołtysa z 8 do 7 lat i znosi kadencyjność; druga - zmniejsza wymaganą liczbę świadków pełnienia funkcji sołtysa z 5 do 3 osób, takie oświadczenia są potrzebne w przypadku, gdy nie ma dokumentów w gminie; trzecia - reguluje, iż wnioski już złożone przez sołtysów, które nie zostały rozpatrzone będą rozpatrywane na podstawie już nowych przepisów, bez konieczności ponownego składania wniosku. Ostatnia poprawka określa termin wejścia nowelizacji w życie - na 30 dni od dnia ogłoszenia. Początkowo proponowano, by zaczęła ona obowiązywać od 1 stycznia 2025 r.

Świadczenie pieniężne podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 marca. W 2024 r. wynosi ono336,36 zł.

Teraz projektowana nowelizacja trafi pod obrady Senatu. (PAP)

autorka: Anna Wysoczańska

awy/ mmu/