Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-09-08, godz. 19:45 Święto rolników w Białej. Korona żniwna z Puszyny pojedzie na dożynki prezydenckie [ZDJĘCIA] Ich przygotowanie trwa kilka miesięcy, a w pracę nad nimi często zaangażowana jest cała lokalna społeczność. Mowa o koronach żniwnych, których dziś… » więcej 2024-09-08, godz. 19:00 USK apeluje o ograniczenie odwiedzin na szpitalnych oddziałach Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Opolu apeluje o ograniczenie odwiedzin pacjentów na szpitalnych oddziałach. » więcej 2024-09-08, godz. 19:00 "Nas wyróżniają ambitni ludzie". Grobniki zostały najpiękniejszą wsią na Opolszczyźnie 'Siła ludzi, siła miejsc' - to motto tegorocznego konkursu 'Piękna Wieś Opolska 2024'. Do tegorocznej edycji wpłynęło 30 zgłoszeń z całego regionu. Dziś… » więcej 2024-09-08, godz. 19:00 W Malerzowicach Wielkich udostępniono ścieżkę edukacyjną o Narodowych Siłach Zbrojnych Ma nie tylko przypominać o zamordowanych żołnierzach, ale też prezentować historię Narodowych Sił Zbrojnych. Mowa o ścieżce edukacyjnej, która została… » więcej 2024-09-08, godz. 17:30 "Opolszczyzna rolnictwem stoi". Dożynki wojewódzkie w Białej [ZDJĘCIA] Rolnicy, mieszkańcy i samorządowcy dziękują za zebrane w tym roku plony. W Białej trwają dożynki wojewódzkie. Rozpoczęły się od mszy dziękczynnej… » więcej 2024-09-08, godz. 17:25 Niespokojnie na drogach. Dachowanie w Antoniowie, zderzenie pojazdów w Kup Dachowanie samochodu osobowego na drodze wojewódzkiej w miejscowości Antoniów koło Ozimka. Na miejsce zdarzenia zadysponowano śmigłowiec Lotniczego Pogotowia… » więcej 2024-09-08, godz. 13:45 Na Polanie Śmierci w Starym Grodkowie zapłonęły znicze. Upamiętniono żołnierzy NSZ Mija 78. rocznica zbrodni dokonanej przez funkcjonariuszy UB i NKWD na żołnierzach Narodowych Sił Zbrojnych z oddziału kapitana Henryka Flamego pseudonim 'Bartek'… » więcej 2024-09-08, godz. 13:00 Opolski ratusz czeka na kandydatury osób zasłużonych w dziedzinie kultury Trwa nabór wniosków do 28. edycji Nagród Miasta Opola za osiągnięcia w dziedzinie kultury. » więcej 2024-09-08, godz. 12:30 Wspólna zabawa, aby pomóc Izie. Niedzielny festyn na os. Chabry w Opolu Atrakcyjne licytacje, loteria fantowa, warsztaty dla dzieci i koncert zespołu LEMONIADA - tak będzie wyglądał dzisiejszy (8.09) festyn na osiedlu Chabry w… » więcej 2024-09-08, godz. 10:51 Jezioro Otmuchowskie. PZW w Opolu zezwala na połów ryb Wody jest więcej, więc można już łowić ryby z jednostek pływających na Jeziorze Otmuchowskim. Stosowną zgodę wydał okręg Polskiego Związku Wędkarskiego… » więcej
74757677787980
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »