Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-09-10, godz. 11:00 Pieniądze podzielone, znamy zwycięskie projekty w 7. Marszałkowskim Budżecie Obywatelskim Zadania z obszaru kultury zdominowały siódmy Marszałkowski Budżet Obywatelski. W głosowaniu wzięło udział 85 tysięcy mieszkańców województwa. W puli… » więcej 2024-09-10, godz. 10:00 Ostatnie dni na zgłoszenie kandydatur do "Perły Powiatu Oleskiego" Menadżer roku, Innowacyjny Produkt/Usługa Roku i Modernizacja Roku. Tylko do piątku (13.09) można zgłaszać kandydatury do nagrody 'Perła Powiatu Oleski… » więcej 2024-09-10, godz. 07:00 Śnięte ryby w Cielnicy w gminie Pakosławice. WIOŚ pobrał próbki wody Śnięte ryby w Cielnicy, lewobrzeżnym dopływie Nysy Kłodzkiej. Zgłoszenie wpłynęło na numer alarmowy 112 od jednego z mieszkańców. » więcej 2024-09-09, godz. 18:49 Będą utrudnienia na DK46. Pętle indukcyjne w Dąbrowie do wymiany Kolejne utrudnienia czekają na kierowców, którzy będą poruszać się z Opola w kierunku Nysy. » więcej 2024-09-09, godz. 17:19 Fizjoterapeuta - zawód wymagający cierpliwości i wytrzymałości, ale pełen satysfakcji W Stobrawskim Centrum Medycznym w Kup rocznie rehabilitowanych jest 1600 pacjentów z Opolszczyzny i województw ościennych. Nad przywracaniem chorych do pełnej… » więcej 2024-09-09, godz. 16:51 Strzelanie, rzut granatem i pierwsza pomoc. "Sprawni jak żołnierze" w Głogówku [ZDJĘCIA] Wyszkolenie bojowe, medyczne, taktyczne a przede wszystkim wysoka sprawność fizyczna - młodzież z województwa opolskiego posiadająca te cechy zmierzyła… » więcej 2024-09-09, godz. 16:00 Jest ekologicznie i... nie śmierdzi. Oczyszczalnia ścieków w Opolu zmodernizowana Prawie 212 milionów złotych kosztowała modernizacja oczyszczalni ścieków przy ul. Wrocławskiej w Opolu. To dziś jeden z najnowocześniejszych tego typu… » więcej 2024-09-09, godz. 15:44 Niecodzienność zatrzymana w kadrze. Przed nami 14. Opolski Festiwal Fotografii Kilkanaście wystaw, spotkania autorskie z największymi polskimi gwiazdami fotografii a także szereg wydarzeń towarzyszących. Tak przedstawia się program… » więcej 2024-09-09, godz. 15:00 Konfederacja pyta o opolski udział w inicjatywie Campus Polska Przedstawiciele opolskich struktur Konfederacji pytają, dlaczego Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego oraz opolski ratusz przekazały publiczne pieniądze… » więcej 2024-09-09, godz. 14:14 Są w sporze zbiorowym, teraz możliwy jest strajk. Pocztowcy walczą o podwyżkę Po strajku ostrzegawczym, czas na referendum. Pracownicy Poczty Polskiej do 30 września mają zdecydować czy są za, czy przeciw rozpoczęciu akcji strajkowej… » więcej
72737475767778
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »