Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-09-10, godz. 15:30 Poranna kolejka przed biurem OTBS. Ruszył nabór na wynajem mieszkań przy ulicy Wrocławskiej 'Zainteresowanie przerosło nasze oczekiwania'. Tak o pierwszym dniu naboru wniosków dla chętnych na wynajęcie mieszkania na nowym osiedlu Opolskiego Towarzystwa… » więcej 2024-09-10, godz. 15:15 Zarząd województwa ma nowego pełnomocnika do spraw wielokulturowości. To Norbert Rasch Norbert Rasch został nowym pełnomocnikiem zarządu województwa opolskiego do spraw wielokulturowości. » więcej 2024-09-10, godz. 15:00 Konserwacja nadajnika w Chrzelicach. W środę przerwa w nadawaniu Radia Opole na 103,2 Uwaga słuchacze Radia Opole. W środę (11.09) od godziny 09:00 do 15:00 nie będzie emisji programu Radio Opole 1 z nadajnika FM 103,2 z Chrzelic. Przerwa jest… » więcej 2024-09-10, godz. 14:30 Zapobiegać samobójstwom i kryzysom zdrowia psychicznego. Konferencja w Krapkowicach 'Nie jesteś sam - razem przeciwko ciszy' - za nami konferencja poświęcona zapobiegania samobójstwom. W sali audytoryjnej Starostwa Powiatowego w Krapkowicach… » więcej 2024-09-10, godz. 13:30 Remont opolskiej wieży ratuszowej pod znakiem zapytania. Pierwszy przetarg trafił do kosza Opolska wieża ratuszowa poczeka jeszcze na renowację. Ratusz unieważnił pierwszy przetarg. Powód? Zbyt drogie oferty. Jak czytamy na platformie przetargowej… » więcej 2024-09-10, godz. 12:15 "Policjant" z CBŚP wyłudził 36 tysięcy złotych. Został zatrzymany przez prawdziwych policjantów 36 tysięcy złotych straciła 63-letnia mieszkanka gminy Zawadzkie. Kobieta została oszukana metodą 'na policjanta'. Gotówkę wyłudził od niej 22-latek… » więcej 2024-09-10, godz. 11:23 Ponad 60 km/h na hulajnodze w Komprachcicach i tysiąc złotych mandatu [FILM] Tysiąc złotych mandatu zapłaci 21-latek pędzący hulajnogą elektryczną po ulicy w Komprachcicach. » więcej 2024-09-10, godz. 11:00 Pieniądze podzielone, znamy zwycięskie projekty w 7. Marszałkowskim Budżecie Obywatelskim Zadania z obszaru kultury zdominowały siódmy Marszałkowski Budżet Obywatelski. W głosowaniu wzięło udział 85 tysięcy mieszkańców województwa. W puli… » więcej 2024-09-10, godz. 10:00 Ostatnie dni na zgłoszenie kandydatur do "Perły Powiatu Oleskiego" Menadżer roku, Innowacyjny Produkt/Usługa Roku i Modernizacja Roku. Tylko do piątku (13.09) można zgłaszać kandydatury do nagrody 'Perła Powiatu Oleski… » więcej 2024-09-10, godz. 07:00 Śnięte ryby w Cielnicy w gminie Pakosławice. WIOŚ pobrał próbki wody Śnięte ryby w Cielnicy, lewobrzeżnym dopływie Nysy Kłodzkiej. Zgłoszenie wpłynęło na numer alarmowy 112 od jednego z mieszkańców. » więcej
71727374757677
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »