Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-08-04, godz. 16:08 Mimo deszczu artyści wyszli w miasto i zachwycają podczas festiwalu "Open Opole" Mimo deszczowej aury mieszkańcy stolicy regionu bawią się na Festiwalu Zdarzeń Artystycznych 'Open Opole'. Dużą popularnością cieszą się żywe rzeźby… » więcej 2024-08-04, godz. 15:33 Wypadek na DK39 z udziałem motocyklisty. Dwie osoby poszkodowane Utrudnienia w ruchu na drodze krajowej nr 39 w miejscowości Igłowice. Przed godziną 15:00 doszło do wypadku drogowego z udziałem motocyklisty. » więcej 2024-08-04, godz. 15:00 Będzie zmiana systemu płatności przed szpitalem w Oleśnie Zmieni się system płatności za parking przy oleskim szpitalu powiatowym. Z początkiem sierpnia wygasła umowa Zespołu Opieki Zdrowotnej z firmą obsługującą… » więcej 2024-08-04, godz. 14:20 Motocykliści opanowali Górę św. Anny. Doroczna pielgrzymka przyciągnęła tłumy [ZDJĘCIA] Ponad 5 tysięcy motocyklistów zjechało na Górę św. Anny, by wziąć udział w XXII pielgrzymce miłośników głośnych jednośladów. W Grocie Lurdzkiej… » więcej 2024-08-04, godz. 14:00 Sprzedają lemoniadę lub ziemniaki. Dzieciaki w wakacje nie tylko odpoczywają Zbierają na wakacje, albo na drobne przyjemności. Dzieci latem coraz częściej garną się do oszczędzania. W końcu nic tak nie uczy przedsiębiorczości… » więcej 2024-08-04, godz. 13:10 Pielgrzymka na Jasną Górę. Do udziału zaprasza biskup opolski Andrzej Czaja Przed nami 48. Piesza Pielgrzymka Opolska na Jasną Górę. Tegoroczne hasło brzmi: „Uczestniczę we wspólnocie Kościoła”. Wierni wyruszą w drogę w… » więcej 2024-08-04, godz. 13:00 Odbudowa pałacu w Kopicach. Postęp prac jest duży i widoczny Trwa odbudowa pałacu w Kopicach. Obecny właściciel prowadzi intensywne prace, które polegają na odtworzeniu stropów. Równocześnie prowadzone są roboty… » więcej 2024-08-04, godz. 10:35 Urząd gminy w Chrząstowicach do przebudowy. Inwestycja za prawie 10 mln Jest szansa, że już niedługo urząd gminy w Chrząstowicach zmieni się nie do poznania. Samorząd chce przeprowadzić kompleksową modernizację budynku i… » więcej 2024-08-04, godz. 09:15 Burze na Opolszczyźnie. Jest ostrzeżenie IMGW IMGW we Wrocławiu wydał ostrzeżenie przed burzami dla województwa opolskiego. » więcej 2024-08-04, godz. 08:00 Dar życia popłynie dla potrzebujących. ''Motoserce'' w Kędzierzynie-Koźlu Będą się bawić i zbierać krew dla najmłodszych osób, które ucierpiały w wypadkach drogowych. Na rynku w Koźlu w samo południe rusza dziś (04.08) 16… » więcej
43444546474849
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »