Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-09-25, godz. 16:02 Mieszkańcy Ściborzyc Wielkich mają już dosyć TIR-ów przejeżdżających przez wieś Tiry z burakami rozjeżdżają Ściborzyce Wielkie. Mieszkańcy skarżą się, że nie mogą normalnie funkcjonować. Każdego dnia od samego rana przez wieś… » więcej 2024-09-25, godz. 16:00 Rzeźby artystów na ulicach Opola? Jest pomysł na nową trasę turystyczną Opole ma pomysł na nową trasę turystyczną 'Śladem Artystów Festiwalu'. Projekt ma być rozwinięciem Skweru Artystów przy Uniwersytecie Opolskim i zakłada… » więcej 2024-09-25, godz. 16:00 Silny wiatr z południa zapowiadają służby meteo. Jest ostrzeżenie Ostrzeżenie pierwszego stopnia o silnym wietrze dla 4 powiatów Opolszczyzny wydało wrocławskie biuro IMGW. » więcej 2024-09-25, godz. 15:52 Żołnierze 13. ŚBOT z darami dla powodzian. "Pomagamy nie tylko w walce z wielką wodą" Chociaż od kilkunastu dni wielu żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej pracowało w terenie przy uszczelnianiu wałów, ewakuacji mieszkańców i teraz przy usuwaniu… » więcej 2024-09-25, godz. 15:43 Integracja przez sport. Przedszkolaki bawiły się na zawodach w Opolu 160 dzieci z 16 przedszkoli wzięło udział w 14. edycji Integracyjnego Turnieju Gier i Zabaw o nazwie 'Szybciej, razem, dalej'. » więcej 2024-09-25, godz. 13:24 Dostęp do wody bieżącej na terenach popowodziowych [RAPORT] Powiat nyski - to tam na dziś (25.09) jest najwięcej problemów z dostępem i jakością wody bieżącej z wodociągów. Poniżej najnowsze zestawienie przygotowane… » więcej 2024-09-25, godz. 13:07 Śmieci zalegają w miastach dotkniętych powodzią. Co się z nimi stanie? Co z wywozem śmieci z terenów powodziowych? W tej sprawie reprezentacja władz samorządowych województwa rozmawiała z przedstawicielami instalacji, które… » więcej 2024-09-25, godz. 12:02 Ekspert w Radiu Opole: Z dużym remontem zalanych domów warto poczekać - Nie warto się spieszyć z remontami, budynki dopiero wykażą swoje wady po tygodniu, dwóch - przypomniał w Porannej Rozmowie Radia Opole Dariusz Bajno, przewodniczący… » więcej 2024-09-25, godz. 11:16 Znów kursują trzy linie gminnych busów w Lewinie Brzeskim. Mogą być opóźnienia w rozkładzie Przywrócono (25.09) wszystkie trzy linie gminnego transportu autobusowego w Lewinie Brzeskim. Rozkład jazdy można znaleźć na stronie internetowej magistr… » więcej 2024-09-25, godz. 10:34 Lewin Brzeski potrzebuje środków do dezynfekcji. "Woda zmieszana ze ściekami" O zakup lub dostarczenie chloraminy apelują władze gminy Lewin Brzeski. To środek chemiczny o właściwościach silnie bakteriobójczych i odkażających, bardziej… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »