Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-07-12, godz. 07:45 Więcej wody w Jeziorze Otmuchowskim. Zakończono część prac remontowych Zakończyła się większość najbardziej skomplikowanych prac remontowych na Jeziorze Otmuchowskim. To pozwoliło Wodom Polskim na podniesienie poziomu wody… » więcej 2024-07-11, godz. 22:00 Są pieniądze na dalszy remont dworca kolejowego w Głubczycach. Sejmik przegłosował dofinansowanie Będzie pomoc finansowa z budżetu województwa na odbudowę dworca kolejowego w Głubczycach. Opolscy radni podczas ostatniej sesji sejmiku zdecydowali o przekazaniu… » więcej 2024-07-11, godz. 20:30 Stop piratom drogowym szarżującym po Nysie - zapowiadają lokalne władze Władze powiatu i miasta po rozmowach z policją obiecują zająć się drifterami i ulicznymi rajdami. Mieszkańcy od lat narzekają na hałas w godzinach nocnych… » więcej 2024-07-11, godz. 19:05 Prudnicka spółka szpitalna pod lupą radnego. „To zarzuty mocno naciągane” – odpowiada starosta Działalność Prudnickiego Centrum Medycznego wzbudziła wątpliwości finansowe i personalne. Spółka ta zarządza szpitalem, a jej właścicielem jest powiat… » więcej 2024-07-11, godz. 19:00 „Jest problem polityczny”. Na ekshumację polskich ofiar zbrodni w Puźnikach oczekują ich krewni Ciągle nie ma zgody władz ukraińskich na ekshumację i godny pochówek polskich ofiar zbrodni w Puźnikach. Czekają na to m.in. ich krewni przesiedleni po… » więcej 2024-07-11, godz. 17:08 Wypadek niemieckiej karetki na opolskim odcinku autostrady. Poszkodowane trzy osoby Do niebezpiecznego zdarzenia doszło nad ranem na opolskim odcinku autostrady z udziałem niemieckiej kartki. » więcej 2024-07-11, godz. 17:00 Wypadek motocyklisty w Zdziechowicach. W stanie ciężkim trafił do szpitala Opolska policja ustala okoliczności wypadku drogowego w Zdziechowicach w pow. oleskim. Jak przekazał nam dyżurny KWP w Opolu, około 13.20 motocyklista na łuku… » więcej 2024-07-11, godz. 16:28 Włamanie do jubilera w Strzelcach Opolskich. Interweniujący policjanci użyli broni Pod osłoną nocy i niedaleko patrolu policji złodzieje włamali się do zakładu jubilerskiego przy rynku w Strzelcach Opolskich. Dochodzenie w tej sprawie nadzoruje… » więcej 2024-07-11, godz. 16:18 Jak zadbać o czworonogi w upały? Radzi opolskie schronisko dla bezdomnych zwierząt Upały doskwierają nie tylko ludziom. Dla zwierząt też są one uciążliwe. Dlatego opolskie Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt stara się wspomóc czworonogi… » więcej 2024-07-11, godz. 15:52 Dwójka poszkodowanych na Śląsku górników trafiła na SOR w Kędzierzynie-Koźlu Dwóch górników z kilkunastu poszkodowanych w wyniku wstrząsu w kopalni Rydułtowy na Śląsku trafiło do szpitala w Kędzierzynie-Koźlu. Jak przekazał nam… » więcej
17181920212223
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »