Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-06-25, godz. 13:45 Policjanci z Głubczyc uratowali pustułki. Pisklaki wypadły z gniazda Policjanci z Głubczyc uratowali pisklaki pustułki, ptaka drapieżnego, należącego rodziny sokołowatych. Ptaki wypadły z gniazda i leżały na chodniku przed… » więcej 2024-06-25, godz. 13:45 Przed wyjazdem na wakacje warto sprawdzić stan samochodu i zaplanować przerwy w podróży Wakacje to okres dalekich wyjazdów i wzmożonego ruchu samochodów oraz motocykli. Przed długą podróżą warto zaplanować przerwy oraz sprawdzić stan techniczny… » więcej 2024-06-25, godz. 13:26 Fontanna to nie miejsce do kąpieli. Konsekwencje zdrowotne mogą być przykre Choroby skóry, zapalenie spojówek i zatrucia pokarmowe. To tylko część możliwych problemów zdrowotnych wynikających ze schładzania się w miejskich f… » więcej 2024-06-25, godz. 12:00 Pasieczna w Opolu do remontu. Utrudnienia aż do września Kolejne remonty na opolskiej Pasiece. Rozpoczęła się przebudowa ul. Pasiecznej pomiędzy ulicami Jana Dobrego a Konsularną. W ramach robót na jezdni ułożona… » więcej 2024-06-25, godz. 11:40 Aktor Bartłomiej M. skazany za gwałt na 16-latce. Jest prawomocny wyrok Pochodzący z Opolszczyzny aktor, prezenter telewizyjny i polityk Bartłomiej M. skazany na 5 lat więzienia. Sąd Okręgowy w Warszawie prawomocnie uznał go… » więcej 2024-06-25, godz. 11:00 Modernizacja oczyszczalni ścieków w Opolu na finiszu. We wrześniu wielkie otwarcie Modernizacja oczyszczalni ścieków przy ulicy Wrocławskiej w Opolu dobiega końca. Przypomnijmy, inwestycja miała być zrealizowana dwa lata wcześniej - do… » więcej 2024-06-25, godz. 10:50 Opole: zderzenie 3 pojazdów na ul. Częstochowskiej Uwaga kierowcy. Utrudnienia na ulicy Częstochowskiej w Opolu. Doszło do zderzenia trzech pojazdów. Nie ma osób poszkodowanych. » więcej 2024-06-25, godz. 09:58 Ozimek: tymczasowy areszt dla mężczyzny, który próbował zgwałcić kobietę Dzięki reakcji świadka i szybkiej interwencji policjantów udało się zatrzymać mężczyznę, który w Ozimku próbował zgwałcić kobietę. Sprawca został… » więcej 2024-06-25, godz. 08:00 Baborów będzie mieć nowy kompleks sportowy Pełnowymiarowe boisko typu 'Orlik', boisko z naturalną nawierzchnią, kort tenisowy, bieżnię lekkoatletyczną, szatnie i zaplecze socjalne będzie posiadać… » więcej 2024-06-25, godz. 07:30 Politechnika poszerza działalność laboratorium badań kontuzji stawu skokowego Laboratorium symulacji i badań nad skręceniami stawu skokowego na Politechnice Opolskiej zyska nowoczesny sprzęt. Urządzenia warte blisko milion złotych mają… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »