Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-06-22, godz. 10:00 Ruszyły małe żniwa w regionie. "Według wstępnych informacji plony nie są wysokie" W regionie rozpoczęły się małe żniwa. Pierwsze kombajny wyjechały na pola w powiecie strzeleckim i prudnickim. Koszony jest przede wszystkim jęczmień ozimy… » więcej 2024-06-22, godz. 09:00 Podsumowania, plany i wybór nowych władz. Działkowcy spotkali się na zjeździe w Opolu Działkowcy z całej Opolszczyzny spotkali się w stolicy regionu na XI Okręgowym Zjeździe Delegatów Polskiego Związku Działkowców w Opolu. » więcej 2024-06-22, godz. 09:00 Śląska Brygada Obrony Terytorialnej zaprasza na piknik do CWK w Opolu Żołnierze WOT z Opola zapraszają mieszkańców regionu do wspólnego świętowania. Z okazji 6-lecia istnienia 13. Śląskiej Brygady Obrony Terytorialnej dzisiaj… » więcej 2024-06-22, godz. 07:00 Profesjonalny sprzęt daktyloskopijny dla studentów Uniwersytetu WSB Merito Opole Profesjonalny stolik daktyloskopijny mają do dyspozycji studenci administracji i bezpieczeństwa wewnętrznego Uniwersytetu WSB Merito Opole. » więcej 2024-06-22, godz. 06:34 Autostrada A4 w kierunku Katowic zablokowana. Ciężarówka zderzyła się z busem Mamy zablokowaną autostradę A4 w kierunku na Katowice. Dziś (22.06) rano tuż przed godziną 5:00 na 196. kilometrze, między węzłami Brzeg i Opole Zachód… » więcej 2024-06-22, godz. 06:25 Dwa zerwane dachy, zalane posesje i połamane konary. Strażacy usuwają skutki porannych burz Strażacy odnotowali dziś (22.06) nad ranem 56 interwencji po gwałtownych burzach i nawałnicach w regionie. Najwięcej takich działań było do tej pory w… » więcej 2024-06-21, godz. 20:01 Został tylko cień szansy. Polska przegrywa z Austrią 1:3 Piłkarska reprezentacja Polski przegrała z Austrią 1:3 w rozgrywanym w Berlinie meczu grupy D mistrzostw Europy. » więcej 2024-06-21, godz. 19:00 Opolanie mogą korzystać z 14 kąpielisk. Zostały sprawdzone przez sanepid W tym roku według danych z Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Opolu dopuszczonych do użytkowania zostało 14 kąpielisk. Przed sezonem woda została… » więcej 2024-06-21, godz. 18:30 Pierwsze zwolnienia w walcowni w Zawadzkiem. "Proces pozyskania inwestora trwa" Grupa pracowników Walcowni Rur Andrzej w Zawadzkiem otrzymała wypowiedzenia. Trafiły one do osób, które obecnie przebywają na dłuższych zwolnieniach chorobowych… » więcej 2024-06-21, godz. 18:10 Młody mężczyzna utonął na kąpielisku Bolko w Opolu Tragedia nad opolskim akwenem. Na kąpielisku Bolko utonął niespełna 18-letni mężczyzna. Okoliczności zdarzenia wyjaśniają policjanci. » więcej
9101112131415
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »