Radio Opole » Wiadomości z regionu
2022-04-16, 18:15 Autor: Katarzyna Doros/Agnieszka Stefaniak/PAP

Opolskie kroszonki i pisanki to prawdziwe dzieła sztuki ludowej. "Pisanki trzeba pisać, żeby na świecie był pokój"

Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Kroszonka dla Radia Opole wykonana przez Gizelę Hyllę, twórczynię ludową [fot. Dawid Rajwa]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Pisanki z Tułowic [fot. Katarzyna Doros]
Tradycyjne pisanki tworzone na Opolszczyźnie nawiązują do wzorów huculskich. Jak podkreślają pisankarki z Tułowic każda kreska ma znaczenie i wyraża coś innego. Na jajku, będącym symbolem nowego życia pojawiają się nawiązania do przyrody m.in. poprzez rozety, kwiaty, gałązki, bazie, grabie. Opolskie to również ojczyzna kroszonkarstwa, które jest już "ministerialnie chronione".
- Pisanki pisze się, żeby tradycja nie zaginęła, ale przede wszystkim, żeby był pokój na świecie - mówi Helena Wojtasik, dyrektor Tułowickiego Ośrodka Kultury. - Jest taki przesąd, że pisanki trzeba pisać, żeby świat żył w spokoju, żeby na świecie był pokój. Dlatego dzisiaj, kiedy na Ukrainie jest wojna, zachęcam wszystkich do pisania pisanek, oby wpłynęło to na to, że ta wojna się skończy.

Częstymi wzorami pojawiającymi się także na opolskich pisankach jest meander i nieskończoność. - Pisanki przedstawiają takie mikroświaty, a każde zapisane jajko to inna historia - dodaje Helena Wojtasik.

Dr hab. Katarzyna Smyk, profesor z Instytutu Nauk o Kulturze UMCS w Lublinie zapytana przez PAP o to, co symbolizuje pisanka, odpowiedziała, że przede wszystkim chroniła od pożarów, nieszczęść, zapewniała dostatek i zdrowie. - W dawnym, tradycyjnym domu pisanki można było znaleźć na oknie albo za obrazem, gdzie były przechowywane przez wiele lat, bo im starsza pisanka, tym większa jej moc – wyjaśniła.

Z kolei kroszonki, jako zabarwione jaja drapane są najczęściej ozdabiane tradycyjnymi ornamentami roślinnymi: palmami czy kwiatami. Tu wymowę jaja stanowił kolor. Na przykład czerwona pisanka była wyznaniem miłości dla wybranego, żółta symbolem zazdrości, a fioletowa trafiała do osoby, której kroszonkarka nie darzyła sympatią. Od 2019 roku kroszonkarstwo opolskie figuruje na Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego prowadzonej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Najstarsze ozdabiane jaja w Polsce odnaleziono podczas prac archeologicznych na opolskim Ostrówku, tam gdzie obecnie stoi budynek urzędu wojewódzkiego. Są wśród nich te datowane na koniec X wieku. Można je oglądać w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu.
Helena Wojtasik

Wiadomości z regionu

2024-06-23, godz. 11:00 Od poniedziałku wahadło na Wrocławskiej w Opolu. Najpierw frezowanie Rozpoczyna się drugi etap remontu ulicy Wrocławskiej w Opolu. Od poniedziałku (24.06) wprowadzona zostanie tymczasowa organizacja ruchu na odcinku od skrzyżowania… » więcej 2024-06-23, godz. 10:14 Auto wjechało w szynobus. Nie ma informacji o poszkodowanych W Grodkowie na ul. Wrocławskiej, na przejeździe kolejowym z sygnalizacją świetlną, doszło do zderzenia samochodu osobowego z szynobusem. Kierowca może mówić… » więcej 2024-06-23, godz. 08:04 "Mój tata jest najcudowniejszy". Dziś święto wszystkich ojców Choć bywają zapracowani, to są świetnymi kumplami do oglądania bajek i filmów. Często pozwalają na więcej niż mama, w oczach dzieci są superbohaterami… » więcej 2024-06-22, godz. 19:45 "Załogi wyszły na jezioro i szukają skarbu". Gra żeglarska w Turawie [ZDJĘCIA] Żeglarze, ale również motorowodniacy, wioślarze i wszyscy, którzy lubią szanty opanowali turawską 'Rybaczówkę'. A to za sprawą gry żeglarskiej, która… » więcej 2024-06-22, godz. 16:45 Wypadek w Łomnicy w powiecie oleskim. Poszkodowany motocyklista 30-letni motocyklista został poszkodowany po zderzeniu z vw passatem. Do zdarzenia doszło w Łomnicy w powiecie oleskim, na DW 493. » więcej 2024-06-22, godz. 16:00 Indyjski ser, zupa meksykańska, chińska herbata lub ukraińskie naleśniki. Piknik rodzinny w Opolu [ZDJĘCIA] Integracja poprzez wspólne śpiewanie, warsztaty i potrawy z różnych stron świata. Na błoniach Politechniki Opolskiej trwa międzynarodowy piknik rodzinny… » więcej 2024-06-22, godz. 15:00 Atrakcje dla najmłodszych i dla tych, którzy w wojsku byli. Jubileusz jednostki WOT w Opolu [ZDJĘCIA] Uroczystością według ceremoniału wojskowego i defiladą rozpoczął się rodzinny piknik 13. Śląskiej Brygady Obrony Terytorialnej w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym… » więcej 2024-06-22, godz. 12:58 "Idziemy w pływające dzieła sztuki". Ruszyła jubileuszowa edycja Pływadeł 'Unia lat 20 ma, a ty załóż smoking i kapelusz na srebrny Pływadeł jubileusz' - pod takim hasłem wyruszyli w samo południe uczestnicy spływu Odrą z Raciborza… » więcej 2024-06-22, godz. 11:00 Gmina Ujazd rozwija edukację przedszkolną. Będzie szereg dodatkowych zajęć i aktywności Gmina Ujazd będzie rozwijać edukację przedszkolną. Z dodatkowych zajęć logopedycznych, plastycznych czy sportowych skorzysta blisko 300 dzieci ze wszystkich… » więcej 2024-06-22, godz. 10:30 Rowery, wycieczki, obozy albo Turcja. Opolscy uczniowie mają sprecyzowane plany na wakacje Jedni chcą po prostu odpocząć, a inni zamierzają spędzić ten czas aktywnie. Uczniowie rozpoczęli 2-miesięczne wakacje. » więcej
891011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »