Radio Opole » Wiadomości z regionu
2017-04-15, 11:00 Autor: Jacek Rudnik

Etnograf o symbolice jajka i sztuce kroszonkarskiej. Tradycja ma się dobrze

W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
- Jajko towarzyszy człowiekowi od narodzin, jest symbolem życia, symbolem zmartwychwstania - powiedział w porannej rozmowie "W cztery oczy" Bogdan Jasiński z Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej. Od wieków nasi przodkowie czcili to jajo jako symbol odrodzenia i nowego życia, a do barwienia jaj w Wielkanoc najczęściej stosowano kolor czerwony.
- Kiedyś używano barwników typowo naturalnych, takich jak ochra, bo i symbol śmierci, i symbol życia, czyli krew w tym przypadku była bardzo istotna , a z czasem zaczęto ten kolor uzyskiwany dzięki ochrze zamieniać na inne barwniki naturalne - przypomniał na naszej antenie etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Coraz bardziej popularne stawało się barwienie jaj poprzez gotowanie ich w łupinach cebuli, co jest stosowane także dziś.

Ważne znaczenie symboliczne ma też zdobienie wielkanocnych jaj w różnego rodzaju wzory.

- Kiedyś najczęściej stosowane wzorki były związane z kultem solarnym - przypomniał Jasiński. - Słońce i były to na przykład różnego rodzaju rozetki, były to tzw. raczki, wiatraczki też wykonywano na tych kroszonkach pierwotnie, a wić roślinna pojawia się z czasem, ale ona też jest symbolem życia, odrodzenia. - Roślina przecież na wiosnę się odradza - dodał.

Pierwsze kroszonki pojawiły się pod koniec XIX wieku, a zdobienia wykonywano, wykorzystując odpowiednio ukształtowane złamane brzytwy i taka metoda przetrwała nawet do lat 70.

W tamtym czasie pojawiły się też pierwsze konkursy kroszonkarskie, co sprzyjało konkurencji , ale także znacznemu rozwojowi sztuki kroszonkarskiej.

Pochodzący z Gogolina Jerzy Lipka opracował specjalny nożyk do skrobania jaj wielkanocnych, co umożliwiało wydrapywanie na skorupkach bardzo skomplikowanych wzorów.

W latach 80. i 90. - zauważył Bogdan Jasiński - rozwijało się już bardzo misterne, szczegółowe wzornictwo, co trwało do końca lat 90. XX wieku.

Ostatnio jednak w kroszonkarstwie wracają wzory mniej skomplikowane, które są lepiej widoczne i łatwiejsze do oceny przez jurorów.

Technika barwienia jaj też się zmienia, dziś mamy dostępne różnego rodzaju barwniki, ale zdaniem etnografa warto korzystać z metod naturalnych przede wszystkim gotowania jaj w łupinach cebuli.
Bogdan Jasiński 01
Bogdan Jasiński 02

Wiadomości z regionu

2024-05-27, godz. 11:56 Ukradł seniorce emeryturę. Odpowie za zuchwałą kradzież Do 12 lat pozbawienia wolności grozi 48-letniemu mieszkańcowi powiatu prudnickiego, który dopuścił się zuchwałej kradzieży. » więcej 2024-05-27, godz. 11:35 Opolski "alimenciarz" zatrzymany na lotnisku 45-latek poszukiwany do odbycia kary pozbawienia wolności został zatrzymany przez pograniczników na lotnisku w Pyrzowicach. Mężczyzna chciał lecieć do Marsa… » więcej 2024-05-27, godz. 10:26 "Łowcy cieni" w akcji. Na Opolszczyźnie zatrzymano czeskiego gangstera? „Łowcy cieni” z Wydziału Operacji Pościgowych Centralnego Biura Śledczego Policji zatrzymali na terenie Opolszczyzny poszukiwanego obywatela Czech. » więcej 2024-05-27, godz. 10:09 Pożar autobusu w Turawie. Nie ma osób poszkodowanych Do pożaru autobusu doszło przed godziną 9.00 na parkingu przed halą sportową w Turawie. » więcej 2024-05-27, godz. 10:01 Chirurgia w Szpitalu Wojewódzkim w Opolu wznowiła przyjmowanie pacjentów Oddział Chirurgii Ogólnej w Szpitalu Wojewódzkim w Opolu wznowił działalność i przyjmuje pacjentów - takie informacje potwierdziła Renata Ruman-Dzido… » więcej 2024-05-27, godz. 10:00 Arkadiusz Wiśniewski w Radiu Opole: Mam nadzieję, że to będzie "nasz" festiwal - Mam nadzieję, że tegoroczna edycja festiwalu będzie faktycznie dla wszystkich i będzie ponownie łączyć ludzi - mówił w Porannej Rozmowie Radia Opole… » więcej 2024-05-27, godz. 07:07 Apelujemy w sprawie abonamentu! Rusza kampania rozgłośni Polskiego Radia Rozpoczyna się wspólna kampania społeczna 17 rozgłośni regionalnych Polskiego Radia - w specjalnych komunikatach we wszystkich województwach mieszkańcy… » więcej 2024-05-27, godz. 06:24 Burze nad Opolszczyzną. Jest nowe ostrzeżenie IMGW Ostrzeżenie o burzach dla wszystkich powiatów województwa opolskiego wydało wrocławskie biuro IMGW. » więcej 2024-05-27, godz. 06:23 Dwie główne nagrody na Opolskich Konfrontacjach Teatralnych 2024 Jury 48. Opolskich Konfrontacji Teatralnych doceniło dwa przedstawienia, przyznając im równoległe nagrody w wysokości 40 tysięcy złotych. Główną nagrodę… » więcej 2024-05-26, godz. 19:04 Dwie dekady Polski w UE. Okolicznościowy koncert na błoniach Politechniki Opolskiej [ZDJĘCIA] Animacje dla dzieci, karuzele i Cleo na scenie. To główne atrakcje koncertu z okazji 20-lecia wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. » więcej
891011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »