Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu doszło do niemiecko-ukraińskiej zbrodni…
2024-04-15, 15:00 Autor: RomaIAR/K.Koziełł/dok.

80 lat temu doszło do niemiecko-ukraińskiej zbrodni na Polakach w Chodaczkowie Wielkim

Symboliczna mogiła ofiar zbrodni w Chodaczkowie Wielkim, miejscowość Gajków [Fot. Glaube/wikimedia commons/CC BY-SA 4.0]
Symboliczna mogiła ofiar zbrodni w Chodaczkowie Wielkim, miejscowość Gajków [Fot. Glaube/wikimedia commons/CC BY-SA 4.0]
80 lat temu, w nocy z 15 na 16 kwietnia 1944 roku, policjanci z 4. Pułku Policji SS, sformowanego z ukraińskich ochotników z Galicji pod dowództwem niemieckim, przeprowadzili akcję pacyfikacyjną polskiej ludności wsi Chodaczków Wielki, obecnie położonej na Ukrainie w obwodzie tarnopolskim. Według różnych źródeł, zginęło od 250 do 862 osób.
Ofiary zostały pogrzebane przez mieszkańców, którzy ocaleli, w zbiorowej mogile w pobliżu kościoła. Akcję pacyfikacyjną napastnicy rozpoczęli od palenia zabudowań. Do chat i stodół, w których ukrywali się ludzie, wrzucano granaty, do uciekających strzelano. Spalono większość budynków, ocalały tylko kościół i plebania oraz domy, które były w pobliżu zabudowań Ukraińców. Tragedia w w Chodaczkowie Wielkim była jednym z wydarzeń rzezi wołyńskiej, masowej antypolskiej czystki etnicznej, zaplanowanej i przeprowadzonej przez OUN - Organizację Ukraińskich Nacjonalistów i UPA - Ukraińską Powstańczą Armię.

Według szacunków Instytutu Pamięci Narodowej w latach 1943-1945 na Wołyniu, w Galicji Wschodniej i na Lubelszczyźnie zginęło około 100 tysięcy obywateli II Rzeczpospolitej. Po stronie ukraińskiej liczba ofiar wyniosła od 10 do 12 tysięcy. Ludzie ci zginęli z rąk Polaków w akcjach odwetowych i samoobrony lub zostali zamordowani przez samych Ukraińców za udzielenie pomocy polskim sąsiadom. Do tej pory znanych jest zaledwie 5 procent miejsc pochówku ofiar. Większość spoczywa w bezimiennych dołach śmierci.

(więcej)

Przed wojną Chodaczków Wielki zamieszkiwało około 2800 mieszkańców, w większości Polaków. W 1943 roku, kiedy wśród ukraińskiej ludności nasiliły się antypolskie nastroje, we wsi powołano samoobronę, która skutecznie odparła kilka ataków UPA na początku 1944 roku. W kwietniu 1944 Chodaczków Wielki znalazł się w strefie przyfrontowej. W połowie miesiąca został zajęty przez ukraińskich ochotników z 4. Pułku Policji SS, który zmierzał z odsieczą niemieckiej załodze oblężonej przez wojska radzieckie w twierdzy Tarnopol. W nocy z 15 na 16 kwietnia 1944 roku doszło tu do niemiecko-ukraińskiej zbrodni na mieszkańcach.

Po wojnie Polaków z Chodaczkowa Wielkiego przesiedlono na tzw. Ziemie Odzyskane. Na cmentarzu rzymskokatolickim w Gajkowie na Dolnym Śląsku, gdzie większość z nich zamieszkała, została usypana symboliczna mogiła, zwieńczona krzyżem. U jego stóp umieszczono urnę z ziemią, pochodzącą z mogiły w Chodaczkowie.

4. Pułk Policyjny SS, sformowany z ukraińskich ochotników do 14. Dywizji Grenadierów Waffen SS , został utworzony w lipcu 1943 roku. Na jego czele stała niemiecka kadra dowódcza. Oprócz zbrodni w Chodaczkowie Wielkim, pułk wziął udział w mordach między innymi w Hucie Pieniackiej, gdzie zginęło około 850 osób narodowości polskiej, w Podkamieniu - tam zamordowano od 400 do 600 Polaków, a także w Palikrowach, gdzie zostało rozstrzelanych ponad 350 osób. W połowie 1944 roku pułk został rozformowany.

Zobacz także

2024-05-19, godz. 09:00 96 lat kończy kapitan Juliusz Kulesza, uczestnik Powstania Warszawskiego 96 lat temu, 19 maja 1928 roku, urodził się w Warszawie Juliusz Kulesza, kapitan Wojska Polskiego, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego… » więcej 2024-05-19, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 19 maja » więcej 2024-04-30, godz. 22:27 Noc Muzeów 2024. Pod gwiazdami Europy w CMJW i innych placówkach - patrz plakat. Tegoroczna Noc Muzeów przebiegnie pod hasłem „Pod gwiazdami Europy” w 20. rocznicę przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Obozy w Lamsdorf były miejscem… » więcej 2024-05-18, godz. 11:17 IPN upamiętni żołnierzy gen. Andersa, który byli ofiarami represji sowieckich W Świątyni Opatrzności Bożej zostanie odsłonięta tablica upamiętniająca żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie spod Monte Cassino, Ankony i Bolonii… » więcej 2024-05-18, godz. 11:12 Święto Rotmistrza Pileckiego, czyli połączenie tradycji z nowoczesnością Ułański pokaz, koncert muzyki międzywojennej, ale też zmagania w skateparku i turniej piłkarski - tak w Ostrowi Mazowieckiej będzie przebiegać Święto… » więcej 2024-05-18, godz. 11:03 Sejm zaprasza zwiedzających w Noc Muzeów Sejm i Senat zapraszają na Noc Muzeów. Siedzibę polskiego parlamentu będzie można odwiedzać w godzinach 19.00-1.00. Wejście przez Biuro Przepustek od strony… » więcej 2024-05-18, godz. 11:00 104 lata temu urodził się papież Jan Paweł II 104 lata temu, 18 maja 1920 roku, w Wadowicach urodził się Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II i święty. Kierował Kościołem katolickim w… » więcej 2024-05-18, godz. 09:00 80 lat temu polscy żołnierze zdobyli Monte Cassino 80 lat temu, 18 maja 1944 roku, żołnierze 2. Korpusu Polskiego zdobyli klasztor i wzgórze Monte Cassino we Włoszech. Przełamując obronę elitarnych niemieckich… » więcej 2024-05-18, godz. 00:50 Kalendarium historyczne 18 maja » więcej 2024-05-17, godz. 14:00 Noc Muzeów we Wrocławiu – oprowadzania kuratorskie, otwarte próby teatralne i po raz pierwszy - Panorama Racławi… Oprowadzania kuratorskie po wystawach czasowych, projekcje filmów oraz otwarte próby teatralne – to oferta wrocławskich palcówek muzealny oraz instytucji… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »