– Tradycja zajączka przyszła do Polski z Niemiec. W tamtejszej kulturze miał on magiczne znaczenie. W mitach indogermańskich występował jako symbol światła i odnowy. Na Górnym Śląsku zając wielkanocny pojawił się w okresie międzywojennym – mówi prof. Teresa Smolińska z Katedry Kulturoznawstwa i Folklorystyki Uniwersytetu Opolskiego.

– W ogrodzie czy w sadzie szykuje się dla zajączka gniazdka. Są one wypełnione jajeczkami, które następnie trafią do dzieci. Po II wojnie światowej były to jajeczka nie najlepszej jakości, wykonane z lukrowanego cukru barwionego na różne sposoby, których dzieci szukały i mówiły, że to zając im je przynosi – wyjaśnia rozmówca.

Im bliżej naszych czasów, w gniazdku zajączka pojawiały się coraz lepsze słodycze i ciastka. Dziś dzieci znajdują także drobne prezenty. Zajączek przychodził także do dzieci mieszkających w miastach. Upominki chował nie w gniazdku w ogrodzie, a za szafą albo w łóżeczku dziecięcym – podkreśla prof. Smolińska.

– To znaczy, że w tym mieszczańskim wydaniu po niemiecku, zając przychodził również do domu, a nie tylko na zewnątrz. Doszło właściwie do takiej banalizacji pierwotnej funkcji tego magicznego i bardzo płodnego zwierzęcia – mówi rozmówca.

W przekazywanej tradycji zajączek to zabawa przede wszystkim dla dzieci. Jednak dziś wszyscy robią sobie prezenty, także dorośli.

Posłuchaj wypowiedzi naszego rozmówcy:

Oprac. Justyna Krzyżanowska