Radio Opole » Śląsk po powstaniach » Posłuchaj odcinków » Podział Śląska
2022-08-16, 06:20 Autor: Bolesław Bezeg

Podział Śląska

Kiedy 30 maja 1921 r. przewodniczący Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku gen. Henry Le Rond ogłosił zrządzenie, w myśl którego niemiecki Selbstschutz miał zostać rozwiązany, a wzdłuż Odry miała powstać neutralna strefa demarkacyjna, obie walczące strony, polska i niemiecka, były przekonane, że dla podziału Górnego Śląska pomiędzy oba kraje , naznaczenie będzie miało to, jakie tereny znajdą się pod czyja kontrolą w chwili zakończenia walk.
Śląsk po Powstaniach - 16 sierpnia 2022
Polacy liczyli, że zajęcie przez powstańców większości terytorium określonego Linią Korfantego będzie skutkować otrzymaniem tej ziemi przez Polskę. Tymczasem większość Aliantów, wyjąwszy Francję, nie była skłonna do przyznawania Polsce zbyt wielkiej części Śląska.

Zaproponowane przez Le Ronda warunki zaakceptowała strona polska, ale jak należało się spodziewać dla Niemców była ona nie do przyjęcia, toteż odrzucili oni porozumienie, licząc na sukces przygotowywanej właśnie kolejnej kampanii.

Dopiero 14 czerwca pod groźbą interwencji zbrojnej zachodnich aliantów Niemcy zgodzili się oddać decyzję o przynależności Górnego Śląska powołanej traktatem wersalskim Lidze Narodów.

26 czerwca Wojciech Korfanty i Karl Hoefer podpisali porozumienie o wycofaniu wojsk z terenu Rejencji Opolskiej. Ewakuację oddziałów powstańczych do Polski rozpoczęto dwa dni później i potrwała ona do 5 lipca.

Ostateczna decyzja dotycząca przebiegu granicy polsko-niemieckiej na Górnym Śląsku zapadła 20 października 1921 roku. Zgodnie z decyzją wielkich mocarstw dawną Rejencję Opolską podzielono. Do Polski przyłączono powiaty: katowicki, chorzowski, lubliniecki, tarnogórski, świętochłowicki, pszczyński i rybnicki.

Z obszaru plebiscytowego o powierzchni 11 008 km kwadratowych Polska otrzymała 3214 km kwadratowych. Stanowiło to mniej niż jedną trzecią powierzchni regionu, ale na tym terenie znajdowała się większa część śląskiego przemysłu. W granicach Rzeczypospolitej znalazły się 53 spośród 67 kopalni węgla, 10 z 15 kopalni cynku i ołowiu, 9 z 14 stalowni i 22 z 37 wielkich pieców. Opole pozostało w granicach Niemiec.

Wprawdzie Polska otrzymywała mniejszą część Rejencji Opolskiej, ale była to część dużo bardziej atrakcyjna pod względem gospodarczym. Było to trudne do przecenienia wzmocnienie gospodarki tworzącego się praktycznie na nowo po odzyskaniu niepodległości państwa.

Spośród 2 112 700 mieszkańców rejencji opolskiej na terenie przyłączonym do Polski mieszkało 996 tys., z czego około 250 tys. deklarowało narodowość niemiecką. Z kolei po niemieckiej stronie granicy pozostało 530 tys. osób deklarujących narodowość polską.

Decyzją Ligi Narodów osobom niezadowolonym z wytyczonych granic należało dać możliwość przesiedlenia się do wybranego kraju. Z możliwości tej skorzystało mniej więcej po 200 tys. zarówno Polaków jak i Niemców.

Na Opolszczyźnie pozostało jednak około 350 tys. Polaków, którzy nie chcieli opuszczać swoich rodzinnych stron. To oni tworzyli jedno z największych środowisk, z których sto lat temu powstał Związek Polaków w Niemczech.

Zobacz także

2022-09-16, godz. 06:25 Epilog Jeden z najwyższych dygnitarzy III Rzeszy Herman Goering za pomoc narodowosocjalistycznemu kanclerzowi Hitlerowi w objęciu władzy dyktatorskiej został nagrodzony… » więcej 2022-09-15, godz. 06:25 Pacyfikacja związku Przygotowania do pacyfikacji polskiej mniejszości trwały w zasadzie od samego jej powstania. » więcej 2022-09-14, godz. 06:20 Morderstwo w Berlinie 25 lipca 1939 roku w Berlinie zginął zamordowany przez nieznanych sprawców polski działacz społeczny i polityczny Augustyn Kośny. » więcej 2022-09-13, godz. 06:20 Ksiądz Patron 21 kwietnia 1939 roku zmarł ksiądz patron Związku Polaków w Niemczech doktor Bolesław Domański. Był to wielki cios dla polskiej mniejszości w Niemczec… » więcej 2022-09-12, godz. 06:20 Ks. Karol Koziołek Wybitny polski ksiądz katolicki i działacz narodowy na Śląsku Opolskim, prezes I Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech, w latach 1928–1932 poseł do Sejmiku… » więcej 2022-09-09, godz. 06:20 Kongres Polaków w Berlinie Jednym z największych sukcesów organizacyjnych Związku Polaków w Niemczech był przeprowadzony 6 marca 1938 roku w Berlinie I Kongres Polaków w Niemczech. » więcej 2022-09-08, godz. 06:20 Konwencja wygasa W lipcu 1937 r. wygasła zawarta na 15 lat w maju 1922 r. tzw. Górnośląska Konwencja Genewska. Niemal natychmiast na Polaków w Niemczech spadł grad rozmaitych… » więcej 2022-09-07, godz. 06:20 Polska prasa w Niemczech Niezwykle ważną rolę w podtrzymywaniu i konsolidowaniu polskiej mniejszości w Niemczech odgrywała polska prasa. » więcej 2022-09-06, godz. 06:20 Senator z Opola Najwybitniejszym publicystą i dziennikarzem Związku Polaków w Niemczech był Edmund Jan Osmańczyk, polski działacz narodowy, dziennikarz i publicysta, senator… » więcej 2022-09-05, godz. 06:20 Polak z Opolskiego Śląska Jednym z najwybitniejszych publicystów Związku Polaków w Niemczech był pochodzący z Dobrzenia Wielkiego Franciszek Adamiec - działacz społeczny i kulturalny… » więcej
123
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »