Radio Opole » Śląsk po powstaniach » Posłuchaj odcinków » Polska prasa w Niemczech
2022-09-07, 06:20 Autor: Bolesław Bezeg

Polska prasa w Niemczech

Niezwykle ważną rolę w podtrzymywaniu i konsolidowaniu polskiej mniejszości w Niemczech odgrywała polska prasa.
Śląsk po Powstaniach - 7 września 2022
Pierwszym pismem polskiej mniejszości w Niemczech był wydawany od 1 lipca 1924 roku „Biuletyn Związku Polaków w Niemczech”. Pod tą nazwą wydano 9 numerów pisma. Od 1 kwietnia 1925 roku zmieniono jego nazwę na „Polak w Niemczech”.

Wśród szeregu czasopism wydawanych przez polską mniejszość warto wspomnieć o wydawanych w Opolu „Nowinach Codziennych”, które ukazywały się w latach 1911–1920 pod nazwą "Nowiny", a od 1921 do 1939 roku jako dziennik "Nowiny Codzienne". Pismo początkowo było prywatne, a od roku 1932 stało się własnością Związku Polaków w Niemczech. Po wybuchu II wojny światowej władze niemieckie    uwięziły jego pracowników w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie.

Wielką wagę przywiązywano także do wychowywania dzieci w nawyku czytania polskich czasopism. Stąd pomysł wydawania polskich czasopism skierowanych do dzieci. Wydawany od sierpnia 1925 roku „Mały Polak w Niemczech” był wkładką do „Polaka w Niemczech” później przekształcił się w samodzielne pismo. Na jego łamach publikował m.in. młody polski dziennikarz Edmund Jan Osmańczyk.

Czasopismo redagował Jan Boenigk, podpisujący się jako Wujek Franek. Boenigk był polskim nauczycielem w Trzcianie i Postolinie na Pomorzu. Był jednym z inicjatorów powołania polskiego wydawnictwa mniejszościowego Sankt Augustinus Verlag. We wrześniu 1939 roku został aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym Oranienburg-Sachsenhausen.

W czerwcu 1942 roku został zwolniony i natychmiast wcielony do Wehrmachtu. Po wojnie zaangażował się w działalność społeczną w ramach akcji repolonizacyjnej Warmiaków i Mazurów. W tym celu zakładał uniwersytety ludowe. Pierwszym był powstały w 1946 roku Uniwersytet Ludowy w Jureckim Młynie koło Morąga. Prowadzono tam zajęcia z języka polskiego, spółdzielczości i rachunkowości. Ponadto ważną funkcję edukacyjną pełniły zajęcia w trakcie których słuchacze odtwarzali inscenizacje przygotowane na podstawie tekstów ks. Walentego Barczewskiego, Mickiewicza, Tuwima.

Utrzymanie w trakcie nauki zapewniało słuchaczom 350-hektarowe gospodarstwo rolne. Po przejściu na emeryturę Jan Boenigk powrócił do działalności literackiej. Jego najbardziej znanym dziełem są wspomnienia „Minęły wieki a myśmy ostali”.
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »