Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 43 lata temu Walenty Badylak podpalił się w proteście…
2023-03-21, 07:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł

43 lata temu Walenty Badylak podpalił się w proteście przeciwko kłamstwu katyńskiemu

Studzienka im. Walentego Badylaka na Rynku w Krakowie. [fot. Maciej Miezian/CC0 License/Wikimedia Commons.]
Studzienka im. Walentego Badylaka na Rynku w Krakowie. [fot. Maciej Miezian/CC0 License/Wikimedia Commons.]
43 lata temu, 21 marca 1980 roku, Walenty Badylak, były żołnierz Armii Krajowej, pseudonim "Szymon", emerytowany piekarz, dokonał aktu samospalenia na krakowskim rynku. Zrobił to w proteście przeciw zakłamywaniu przez władze zbrodni katyńskiej, demoralizacji młodzieży i niszczeniu rzemiosła.
Około godziny 7.45 przechodnie na Rynku Głównym zauważyli człowieka, który łańcuchem przykuł się do pompy z wodą u wylotu ulicy Sławkowskiej. Tuż po ósmej 76-letni mężczyzna oblał się benzyną i podpalił.

Przechodnie próbowali ugasić płonącego, ale wybuchające w kieszeniach byłego żołnierza AK butelki z płynem łatwopalnym utrudniały pomoc. Walenty Badylak doznał na tyle poważnych obrażeń, że zmarł w drodze do szpitala. Znaleziono przy nim tabliczkę z tekstem, który wyjaśniał motywy jego czynu - "mordercom katyńskim i ich płatnym krajowym renegatom...".

Po tragedii władze PRL poinformowały, że Walenty Badylak popełnił samobójstwo, którego przyczyną była choroba psychiczna. Lakoniczna notatka na ten temat ukazała się następnego dnia w "Dzienniku Polskim". Członkowie rodziny zeznawali jednak, że nie był chory.

Na krakowskim rynku, gdzie podpalił się Walenty Badylak, mieszkańcy stawiali kwiaty i znicze, śpiewali pieśni religijne. Działacze środowisk opozycyjnych Krakowa rozpoczęli starania mające na celu upamiętnienie mężczyzny.

Dopiero w 1990 roku na Rynku Głównym wnuk mężczyzny - ksiądz Wojciech Badylak - poświęcił tablicę pamiątkową ufundowaną przez przyjaciela Walentego - Kazimierza Kozłowskiego. W 2004 roku historyczna studzienka i pompa, przy której mężczyzna dokonał samospalenia, zostały odrestaurowane. Na zawieszonej tabliczce widnieje napis: "Nie mógł żyć w kłamstwie, zginął za prawdę".

Walenty Badylak urodził się w 1904 roku w Krakowie-Podgórzu. Podczas II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej. Po wyzwoleniu prowadził w Mrowinach koło Świdnicy piekarnię, którą po kilku latach odebrały mu władze. Później pracował w Żarach, w Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej RUCH.

W połowie lat 50. zamieszkał w Krakowie. Najpierw był zatrudniony w Akademii Górniczo-Hutniczej, potem w Zakładzie Zieleni Miejskiej. W 1963 roku przeszedł na emeryturę.

Gdy Walanty Badylak przywiązał się łańcuchem do pompy na Rynku Głównym w Krakowie, na twarzy miał maskę, a w kieszeni butelki z benzyną. Kiedy się podpalił, przechodnie próbowali go ratować. On krzyczał jednak "Nie zbliżajcie się, bo zaraz wybuchnie".

Pogrzeb Walentego Badylaka odbył się 25 marca 1980 roku na cmentarzu Batowickim w ścisłej tajemnicy i pod kontrolą SB. Obecny był tylko syn Bogusław z żoną. Walentego Badylaka pochowano jako NN. Dopiero po roku na grobie umieszczono tabliczkę z nazwiskiem.

W 2011 roku o samospaleniu Walentego Badylaka został nakręcony film "Święty ogień" w reżyserii Macieja Grabysy i Jarosława Mańki.

Zobacz także

2023-09-22, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 22 września » więcej 2023-09-21, godz. 16:00 Gospodarka III Rzeszy Do końca września można oglądać w Opolu wystawę prezentuje źródła dzisiejszej niemieckiej potęgi gospodarczej: infrastrukturę i technologie z czasów… » więcej 2023-09-21, godz. 14:00 Życie i myśl Feliksa Konecznego Pojutrze czyli 23 września 2023 r. odbędzie się kolejna edycja konferencji „Życie i myśl Feliksa Konecznego”. Spotkamy się o godz. 10:00 na Cmentarzu… » więcej 2023-09-21, godz. 12:00 Zamordowany na Kleczkowskiej 74 lata temu 21 września 1949 r. - we wrocławskim więzieniu przy ul. Kleczkowskiej został zamordowany Żołnierz Wyklęty Niezłomny Andrzej Boroń, pochodzący… » więcej 2023-09-21, godz. 10:00 Nowy film o rotmistrzu Pileckim Już dzisiaj w Głubczycach projekcja najnowszego filmu rotmistrzu Witoldzie Pileckim. » więcej 2023-09-21, godz. 08:00 Zapora zapamiętany Już w najbliższą niedzielę, 24 września o godz. 18, w Tarnobrzeskim Domu Kultury odbędzie się muzyczno-filmowe widowisko, dedykowane pamięci Hieronima… » więcej 2023-09-21, godz. 07:00 Kalendarium historyczne na dziś 21 września » więcej 2023-09-20, godz. 16:00 Pięściarz i więzień Auschwitz Już jutro w Opolu spotkanie poświęcone Tadeuszowi Pietrzykowskiemu"Teddemu" bokserowi, który walczył na ringu z Niemcami w czasie swojego pobytu w Auschw… » więcej 2023-09-20, godz. 14:00 Zaginione kroniki Powstania Warszawskiego Już dzisiaj 20 września, o godzinie 17.30 zapraszamy do Przystanek Historia IPN na inauguracyjne spotkanie z cyklu „Historia zapisana w fotografii”. » więcej 2023-09-20, godz. 12:00 Powstali 1863-1864 Jeszcze tylko dzisiaj można oglądać w Brzegu wystawę: Powstali 1863-1864 przygotowaną przez Muzeum Historii Polski. » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »