Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 95 lat temu urodził się Aleksander Ścibor-Rylski…
2023-03-16, 08:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł

95 lat temu urodził się Aleksander Ścibor-Rylski, prozaik, scenarzysta i reżyser

Samochody po zderzeniu. Obok stoi Aleksander Ścibor-Rylski (1. z lewej). [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Samochody po zderzeniu. Obok stoi Aleksander Ścibor-Rylski (1. z lewej). [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
95 lat temu, 16 marca 1928 roku, urodził się Aleksander Ścibor-Rylski, prozaik, scenarzysta i reżyser. Był autorem wielu scenariuszy do filmów, między innymi "Człowiek z marmuru" i "Człowiek z żelaza" w reżyserii Andrzeja Wajdy. Napisał też scenariusze do obrazów: "Popioły" na podstawie powieści Stefana Żeromskiego, "Domu bez okien" oraz serialu telewizyjnego "Lalka" według książki Bolesława Prusa. Zmarł w 1983 roku.
Na początku lat 50. XX wieku Aleksander Ścibor-Rylski tworzył scenariusze filmów dokumentalnych, a następnie fabularnych, jak "Cień" Jerzego Kawalerowicza. Jego debiut reżyserski przypadł na lata 60., gdy zrealizował obrazy: "Jutro Meksyk" i "Sąsiedzi". Reżyserował też filmy według własnego scenariusza, między innymi "Morderca zostawia ślad" oraz "Wilcze echa". Obraz "Człowiek z żelaza" z 1981 roku z jego scenariuszem, będący kontynuacją "Człowieka z marmuru", został nominowany do Oscara.

W jednym z wywiadów dla Polskiego Radia, w 1980 roku, Aleksander Ścibor-Rylski podkreślił, że dobry scenariusz zostawia także pole do popisu reżyserowi: "Oczywiście mówimy o dobrych reżyserach, bo w ręku złych reżyserów scenariusz się rozsypuje, a film nie powstaje. Ale w wypadku ludzi, którzy umieją robić filmy, (...) musi tam być miejsce na ich własną wyobraźnię, ponieważ inaczej nudziłoby się to robić".

Aleksander Ścibor-Rylski jest autorem opowiadania "Ich dzień powszedni" oraz książek "Styczeń" i "Pierścionek z końskiego włosia", napisanej w 1965 roku, a wydanej drukiem po śmierci prozaika, w 1991-ym. Dwutomowa powieść opowiadająca o losach młodzieży z Armii Krajowej, rozgrywająca się w czasie Powstania Warszawskiego oraz pierwszych miesięcy komunistycznych rządów w Polsce, została zablokowana przez PRL-owską cenzurę. Na kanwie książki Andrzej Wajda nakręcił w 1992 roku głośny film "Pierścionek z orłem w koronie".

Aleksander Ścibor-Rylski był laureatem licznych wyróżnień, w tym Nagrody Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Nagrody Polskiego Radia II stopnia, a za scenariusz do "Lalki" w 1979 roku otrzymał Nagrodę Prezesa Komitetu do spraw Radia i Telewizji (zespołową).

(więcej)

Aleksander Ścibor-Rylski, herbu Ostoja, urodził się 16 marca 1928 roku w Grudziądzu. Podczas okupacji walczył w Szarych Szeregach i Armii Krajowej. Ciężko ranny w Powstaniu Warszawskim, gdzie był łącznikiem dowódcy w Zgrupowaniu ''Żniwiarz", po upadku zrywu wyszedł ze stolicy z ludnością cywilną.

Po wojnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, jednak studiów nie skończył. W latach 1948-1954 był członkiem redakcji tygodnika "Żołnierz Polski", gdzie pełnił między innymi funkcję kierownika działu kulturalnego. Od 1955 do 1958 roku pisał do czasopisma "Nowa Kultura". W latach 70. XX wieku był kierownikiem artystycznym zespołu filmowego "Pryzmat", a potem przewodniczącym Komitetu Kinematografii.

Jako poeta debiutował w 1946 roku, zaś w 1950 jego powieść "Węgiel" została uznana za wzorcowy utwór tzw. realizmu socjalistycznego. Pisał też sztuki teatralne - "Kaftan bezpieczeństwa" czy "Rodeo", które pobiło rekord popularności na Małej Scenie Teatru Współczesnego w Warszawie. Spektakl w reżyserii Tadeusza Łomnickiego zagrano blisko 250 razy.

Aleksander Ścibor-Rylski zmarł w Warszawie, 3 kwietnia 1983 roku, w wieku 55 lat. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym na Wólce Węglowej.

Zobacz także

2024-03-18, godz. 12:00 "Drużyna Inki" W lubelskich szkołach rozpoczynają się zajęcia w ramach projektu Instytutu Pamięci Narodowej "Drużyna Inki". Są one skierowane ą do uczniów szkół podstawowych… » więcej 2024-03-18, godz. 11:00 Spotkanie „Odmówił powrotu do kraju. Ucieczki polskich sportowców z PRL” z cyklu „Tytani sportu” Instytut Pamięci Narodowej zaprasza na spotkanie „Odmówił powrotu do kraju. Ucieczki polskich sportowców z PRL”, z cyklu „Tytani sportu”, które odbędzie… » więcej 2024-03-18, godz. 09:00 W 80. rocznicę wybuchu powstania warszawskiego – oferta edukacyjna Archiwum IPN W związku z 80. rocznicą wybuchu powstania warszawskiego Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej zaprasza uczniów klas ósmych szkół podstawowych i uczniów… » więcej 2024-03-18, godz. 07:30 Kalendrium historyczne 18 marca » więcej 2024-03-17, godz. 11:00 Jutro obchody 79. rocznicy wyzwolenia Stalagu 344 Lamsdor Centralne Muzeum Jeńców Wojennych zaprasza do udziału w obchodach 79. rocznicy wyzwolenia Stalagu 344 Lamsdorf, który był jednym z największych kompleksów… » więcej 2024-03-17, godz. 09:00 Obchody rocznicy akcji Reinhardt oraz pokaz filmu "Lubelskie ślady akcji "Reinhardt". Pokaz filmu "Lubelskie ślady akcji "Reinhardt" w Muzeum na Majdanku był jednym z akcentów obchodów 82. rocznicy rozpoczęcia przez Niemców akcji "Reinhardt"-… » więcej 2024-03-17, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 17 marca » więcej 2024-03-16, godz. 13:00 82. rocznica likwidacji getta w Lublinie i pierwszego transportu Żydów do obozu zagłady w Bełżcu 82 lata temu, w nocy z 16 na 17 marca 1942 roku, Niemcy rozpoczęli likwidację getta na Podzamczu w Lublinie, wysyłając pierwszy transport Żydów do obozu… » więcej 2024-03-16, godz. 09:00 Pogrzeb szczątków żołnierza AK Stanisława Stankiewicza ps. "Sośniak", "Dąb", "Kornik" W Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie odprawiono Mszę świętą pogrzebową Stanisława Stankiewicza pseudonim "Sośniak", "Dąb", "Kornik". Jego szczątki… » więcej 2024-03-16, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 16 marca » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »