Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu Niemcy wymordowali rodzinę Baranków…
2023-03-15, 11:00 Autor: IAR/B.Falkowska/K.Koziełł

80 lat temu Niemcy wymordowali rodzinę Baranków i ukrywaną przez nich rodzinę żydowską

Srebrna moneta okolicznościowa; rewers – Polacy ratujący Żydów – rodzina Ulmów, Kowalskich, Baranków [fot. źródło: nbp.pl/monety-okolicznosciowe/polacy-ratujacy-zydow-rodzina-ulmow-kowalskich-barankow]
Srebrna moneta okolicznościowa; rewers – Polacy ratujący Żydów – rodzina Ulmów, Kowalskich, Baranków [fot. źródło: nbp.pl/monety-okolicznosciowe/polacy-ratujacy-zydow-rodzina-ulmow-kowalskich-barankow]
80 lat temu - 15 marca 1943 roku - w Siedliskach w Małopolsce Niemcy wymordowali rodzinę Baranków i czterech ukrywanych przez nich Żydów. Ofiarami zbrodni byli mężczyźni z rodziny Godfridów z Miechowa - ojciec i synowie, oraz rodzina polskich rolników: Łucja i Wincenty Barankowie, ich synowie Henryk i Tadeusz, a także teściowa Katarzyna Baranek.
Barankowie mieszkali pośrodku wsi Siedliska w powiecie miechowskim. W ich gospodarstwie znalazła schronienie pięcioosobowa rodzina krawców, mimo, że za pomoc Żydom groziła kara śmierci, a w okolicy odbywały się liczne egzekucje za ich ukrywanie. Według ustaleń Instytutu Pamięci Narodowej, 29 stycznia 1943 roku Niemcy wymordowali - wraz z ukrywanymi żydowskimi mieszkańcami - rodziny Gądków z Wolicy oraz Książków z Wierzbicy.

Rano 15 marca przed dom Baranków zajechała furmanka z uzbrojonymi funkcjonariuszami Sonderdienstu - policji pomocniczej, składającej się głównie z volksdeutschów. Sąsiadom Baranków kazano wynieść wszystko z zabudowań gospodarczych, jednak po opróżnieniu stodół nie znaleziono ukrywających się osób. Wówczas Niemcy sami przeszukali zabudowania i wywlekli czterech mężczyzn. Piąty z ukrywających się ocalał, ponieważ poprzedniego dnia opuścił kryjówkę. Po zamordowaniu Żydów, Niemcy zastrzelili gospodarzy - Łucję i Wincentego Baranków, a następnie ich synów: 12-letniego Henryka i 9-letniego Tadeusza. Ponieważ nie odnaleźli teściowej, Katarzyny Baranek, odchodząc zagrozili, że wymordują mieszańców wsi, jeżeli ci nie doprowadzą kobiety na posterunek. Następnego dnia Katarzyna Baranek została zawieziona do Miechowa i tam zamordowana przez Niemców.

(więcej)

Na terenach polskich zajętych przez okupanta niemieckiego - odmiennie niż w krajach Europy Zachodniej - za jakąkolwiek pomoc Żydom groziła śmierć. Egzekucje wykonywano na miejscu, zabijając zarówno ukrywanych, jak i ukrywających. Kara śmierci i odpowiedzialność zbiorowa obwiązywały także na okupowanych przez Niemców terenach Związku Radzieckiego i w krajach bałkańskich, ale sankcje te nie były tak bezwzględnie stosowane jak w Polsce. W okresie II wojny światowej z trzymilionowej społeczności żydowskiej na ziemiach polskich przeżyło od 30 do 120 tysięcy osób.

Dzięki historykom Instytutu Pamięci Narodowej, udało się ustalić z nazwiska 10-11 tysięcy Polaków ratujących Żydów, a faktyczna liczba pomagających może sięgać od kilkudziesięciu tysięcy nawet do miliona. Około tysiąca osób pomagających Żydom poniosło śmierć w egzekucjach. Dokładne dane są bardzo trudne do ustalenia, ponieważ niejednokrotnie w uratowanie jednej osoby było zaangażowanych kilkudziesięciu Polaków, a czasem jedna osoba ratowała kilkudziesięcioro Żydów. Polacy stanowią najliczniejszą grupą uhonorowanych medalem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata", nadawanym przez izraelski Instytut Yad Vashem. Spośród 28 tysięcy 217 wszystkich nagrodzonych z 51 krajów, otrzymało go 7 tysięcy 232 obywateli Polski (dane Instytutu Yad Vashem ze stycznia 2022 roku).

W 2012 roku 5-osobowa rodzina Baranków została pośmiertnie wyróżniona medalami "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata". Odznaczenie to otrzymało wiele polskich rodzin, których członkowie narażali lub poświęcili życie, pomagając żydowskim sąsiadom, jak: Ulmowie, Kowalscy, Maciejewscy, Brogowscy, Czarni, Krzynowowie i wielu innych.
W 2013 roku Wincenty, Łucja i Katarzyna Barankowie zostali odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Od 2018 roku obchodzony jest w Polsce Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Został on wyznaczony na 24 marca, dla upamiętnienia rodziny Ulmów.

15 marca 2012 roku Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu monety okolicznościowe upamiętniające trzy polskie rodziny zamordowane za pomoc Żydom – Ulmów z Markowej, Kowalskich ze Starego Ciepielowa, oraz Baranków z Siedlisk.

Zobacz także

2024-03-13, godz. 11:00 81 lat Niemcy rozpoczęli ostateczną likwidację krakowskiego getta 81 lat temu - 13 marca 1943 roku - Niemcy rozpoczęli ostateczną likwidację krakowskiego getta. W ciągu dwóch dni na ulicach dzielnicy żydowskiej zginęło… » więcej 2024-03-13, godz. 09:00 X edycja ogólnopolskiego konkursu recytatorskiego "W kręgu poezji i prozy lagrowej więźniarek KL Ravensbrück" Jeszcze tylko do piątku przyjmowane są zgłoszenia do ogólnopolskiego konkursu recytatorskiego "W kręgu poezji i prozy lagrowej więźniarek KL Ravensbrück"… » więcej 2024-03-13, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 13 marca » więcej 2024-03-12, godz. 15:00 W poniedziałek (18.03) uroczystości 79. rocznicy wyzwolenia Stalagu 344 Lamsdorf Zbliża się rocznica wyzwolenia Stalagu 344 Lamsdorf. CMJW organizuje wydarzenie rocznicowe w poniedziałek 18 marca. Odbędą się przed Pomnikiem Martyrologii… » więcej 2024-03-12, godz. 13:00 80 lat temu ukraińscy nacjonaliści zamordowali w Palikrowach ponad 360 Polaków 80 lat temu, 12 marca 1944 roku, Ukraińcy z 4. Pułku Policji SS i współpracujący z nimi nacjonaliści z Ukraińskiej Powstańczej Armii zamordowali 365 Polaków… » więcej 2024-03-12, godz. 11:00 Uroczystości MON z okazji 25-lecia obecności w NATO Kierownictwo resortu obrony świętuje 25 lat obecności Polski w NATO. Z okazji jubileuszu na terenie Cytadeli warszawskiej, na placu przed nową siedziba Muzeum… » więcej 2024-03-12, godz. 09:00 25 lat Polski w NATO 25 lat temu, 12 marca 1999 roku, Polska została przyjęta do NATO. Tego dnia w Independence w Stanach Zjednoczonych minister spraw zagranicznych Bronisław Geremek… » więcej 2024-03-12, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 12 marca » więcej 2024-03-11, godz. 15:00 Konkurs „Żołnierze Niezłomni – nigdy się nie poddamy” Z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych Biuro Przystanków Historia Instytutu Pamięci Narodowej ogłasza nowy konkurs, który ma na celu upamiętnienie… » więcej 2024-03-11, godz. 13:00 Trwa zgłaszanie prac do konkursu „Sztafeta Pamięci..." [DŹWIĘK] Trwa ogólnopolski konkurs „Sztafeta Pamięci - losy mojej rodziny w czasie II wojny światowej”. Konkurs organizowany jest przez Instytut Pamięci Narodowej… » więcej
678910
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »