Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne na dziś
2023-03-15, 07:00 Autor: PAP

Kalendarium historyczne na dziś

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
15 marca
1000 - W Gnieźnie zakończyło się spotkanie księcia Bolesława z cesarzem Ottonem III, tzw. zjazd gnieźnieński.

1570 - Powołana przez sejm komisja, pod przewodnictwem biskupa kujawskiego Stanisława Karnkowskiego, przedstawiła ustawę regulującą relacje Gdańska z Rzeczpospolitą, tzw. statuty Karnkowskiego.

1595 - W Zamościu uroczyście otwarto ufundowaną przez Jana Zamoyskiego Akademię.

1765 - W Warszawie król Stanisław August Poniatowski powołał Szkołę Rycerską, elitarną uczelnię, mającą kształcić światłych oficerów i obywateli.

1777 - Urodził się Józef Sowiński, generał, jeden z dowódców Powstania Listopadowego; obrońca reduty na Woli, uwieczniony m.in. w poemacie Juliusza Słowackiego "Sowiński w okopach Woli".

1805 - W Tulczynie na Podolu zmarł Stanisław Szczęsny Potocki, przeciwnik reform Sejmu Czteroletniego, marszałek konfederacji targowickiej.

1821 - W Warszawie urodził się Adam Prażmowski, astronom, astrofizyk, konstruktor urządzeń służących do obserwacji nieba, badacz zjawisk polaryzacji światła.

1849 - W Paryżu ukazał się pierwszy numer "Trybuny Ludów", dziennika politycznego założonego i redagowanego przez Adama Mickiewicza.

1869 - W Kaliszu urodził się Stanisław Wojciechowski, działacz spółdzielczy i polityczny; prezydent RP w latach 1922-1926.

1890 - W Warszawie urodził się Kazimierz Bagiński, polityk, działacz ludowy, poseł na Sejm II RP, więzień brzeski; w latach II wojny światowej wiceprzewodniczący Rady Jedności Narodowej, aresztowany przez NKWD i skazany w "procesie szesnastu".

1901 - W Lisich Jamach pod Lubaczowem urodził się Franciszek Misztal, inżynier, konstruktor lotniczy, współtwórca projektu PZL.23 Karaś i PZL.38 Wilk.

1903 - W Lublinie urodził się Józef Czechowicz, poeta, dziennikarz, autor m.in. "Poematu o mieście Lublinie" i tomików "Kamień", "W błyskawicy", "Nuta człowiecza"; ochotnik w czasie wojny polsko-bolszewickiej.

1917 - Rewolucja lutowa: Abdykacja cara Mikołaja II Romanowa.

1923 - Podpisano dodatkowy protokół do Traktatu Wersalskiego zatwierdzający ostatecznie wschodnią granicę II Rzeczypospolitej i uznający tym samym przynależność do niej Galicji Wschodniej i Wileńszczyzny.

1925 - W Piotrowicach urodziła się Irena Laskowska, aktorka, znana m.in. z ról w filmach "Ostatni dzień lata", "Krzyżacy", "Salto", "Pornografia".

1930 - W Warszawie urodził się Jerzy Dobrowolski, aktor, reżyser, satyryk, twórca kabaretów "Koń" i "Owca" oraz radiowych audycji satyrycznych, popularność przyniosły mu role komediowe w filmach: "Jak zdobyć pieniądze, kobietę i sławę", "Poszukiwana, poszukiwany", "Nie ma róży bez ognia", "Hydrozagadka".

1931 - W Warszawie odbył się Zjednoczeniowy Kongres Chłopski, w czasie którego powołano Stronnictwo Ludowe (SL); prezesem Rady Naczelnej SL został Wincenty Witos.

1932 - W Krakowie urodził się Jerzy Hoffman, reżyser filmowy, twórca m.in. ekranizacji "Trylogii" Henryka Sienkiewicza oraz filmów "Prawo i pięść", "Znachor", "Trędowata".

1932 - W Pniewach urodził się Jerzy Sobociński, wielkopolski rzeźbiarz, autor licznych pomników, m.in. Pomnika Dzieci Wrzesińskich we Wrześni, pomnika Bolesława Chrobrego w Gnieźnie.

1936 - Uruchomiono kolej linową na Kasprowy Wierch.

1938 - Premiera filmu "Kobiety nad przepaścią", w reżyserii Michała Waszyńskiego i Emila Chaberskiego.

1939 - Armia niemiecka przekroczyła granice Czecho-Słowacji zajmując Pragę; Węgrzy rozpoczęli zajmowanie Ukrainy Podkarpackiej; powstanie granicy węgiersko-polskiej.

1941 - Ukazał się pierwszy numer konspiracyjnego pisma "Rzeczpospolita Polska", które było centralnym organem prasowym Delegatury Rządu RP na Kraj.

1943 – W Siedliskach w Małopolsce niemieccy funkcjonariusze Sonderdienstu zamordowali pięcioosobową rodzinę Baranków oraz czterech ukrywanych przez nią Żydów.

1944 - Rozpoczęła się trzecia bitwa o Monte Cassino, w której uczestniczył korpus nowozelandzki, wspierany przez dywizję hinduską; po 11 dniach walk sprzymierzeni wycofali się, ponosząc ogromne straty.

1944 - Deklaracja Rady Jedności Narodowej "O co walczy Naród Polski?".

1946 - Powstał konspiracyjny Komitet Porozumiewawczy Organizacji Polski Podziemnej, który zrzeszał antykomunistyczne stronnictwa, m.in. Stronnictwo Niezawisłości Narodowej i Zrzeszenie "Wolność i Niezawisłość".

1946 - Centralny Komitet Żydów Polskich przesłał do premiera Edwarda Osóbki-Morawskiego memoriał, w którym informował rząd o "nowej fali morderstw antyżydowskich" w Polsce.

1947 - W Londynie powołano Instytut Józefa Piłsudskiego.

1948 - Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie skazał na karę śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego, oficera ZWZ-AK, który w 1940 r. dobrowolnie poddał się aresztowaniu i wywózce do niemieckiego obozu Auschwitz, aby zdobyć informacje o obozie; po ucieczce z Auschwitz walczył w Powstaniu Warszawskim; wyrok wykonano 25 maja 1948 r.

1948 - W Świdnicy urodził się Tomasz Tryzna, pisarz, scenarzysta, autor powieści "Panna Nikt", sfilmowanej przez Andrzeja Wajdę.

1950 - Polska wystąpiła z Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju.

1952 - W Chrzanowie urodził się Andrzej Grabowski, aktor, od wielu lat związany z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie; wystąpił m.in. w serialach "Boża podszewka", "Pitbull", "Świat według Kiepskich", a także w filmach "Wszyscy jesteśmy Chrystusami", "Mała Moskwa" i "Tajemnica Westerplatte".

1957 - Do Egiptu wyruszyła pierwsza polska wyprawa archeologiczna, którą kierował profesor Kazimierz Michałowski, uważany za założyciela polskiej szkoły archeologii śródziemnomorskiej.

1961 - W Brukseli zmarł Akiba Rubinstein, jeden z najlepszych polskich szachistów, członek polskiej reprezentacji, która zdobyła złoty medal na III Olimpiadzie Szachowej w Hamburgu (1930).

1967 - W Warszawie podpisano "Układ o Przyjaźni, Współpracy, i Wzajemnej Pomocy" pomiędzy PRL a NRD.

1968 - W Gdańsku doszło do największej manifestacji związanej z tzw. wydarzeniami marcowymi; wzięło w niej udział ok. 20 tys. osób m.in. studentów i robotników; doszło do walk ulicznych z Milicją Obywatelską.

1978 - W Warszawie zmarł Aleksander Kamiński, harcmistrz, żołnierz AK, autor "Kamieni na szaniec", jeden z ideowych przywódców Szarych Szeregów.

1982 - Premiera filmu "Ryś" w reżyserii Stanisława Różewicza.

1989 - Powstało Stowarzyszenie Łemków.

1989 - W życie weszło nowe prawo dewizowe, legalizujące prywatny handel walutą.

1990 - W Warszawie powstał Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej.

1991 - W Warszawie zmarł Stanisław Lorentz, historyk sztuki, muzeolog, wieloletni dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie (1935-1982).

2001 - W Warszawie zmarł Ryszard Koncewicz, piłkarz, trener, kilkukrotny trener reprezentacji Polski, żołnierz kampanii polskiej 1939, więzień oflagu II C Woldenberg.

2017 - W Warszawie zmarł Wojciech Młynarski, poeta, satyryk, artysta kabaretowy, autor i wykonawca piosenek, a także librecista, scenarzysta i reżyser teatralny; autor ponad 2 tys. tekstów: piosenek lirycznych, ballad, "obrazków obyczajowych", piosenek "szlagwortowych" i songów politycznych; pozostawił w pamięci takie utwory, jak "Prześliczna wiolonczelistka", "Jesteśmy na wczasach", "Niedziela na Głównym", "Z kim ci tak będzie źle jak ze mną", "Jeszcze w zielone gramy", "Polska miłość"'; wiele ich tytułów, czy wyjętych z nich fraz, weszło na trwałe do potocznego języka polskiego w charakterze porzekadeł czy przysłów - np. "róbmy swoje", "przyjdzie walec i wyrówna", "w Polskę idziemy", "po co babcię denerwować?".

2022 – Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy bez głosu sprzeciwu przy trzech głosach wstrzymujących się, z powodu agresji Rosji na Ukrainę, podjęło decyzję o wykluczeniu Rosji z tej organizacji.

Zobacz także

2024-03-19, godz. 11:00 Od dziś biografia papieża Franciszka w księgarniach Od dziś w wielu krajach, w tym w Polsce, ukaże się biografia papieża Franciszka „Życie. Moja historia w Historii”. Obszerne i jak dotąd jedyne streszczenie… » więcej 2024-03-19, godz. 09:00 115 lat temu urodziła się generał Elżbieta Zawacka, cichociemna i kurierka AK 115 lat temu, 19 marca 1909 roku, urodziła się generał Elżbieta Zawacka, podczas II drugiej wojny światowej jedyna kobieta w gronie 316 "cichociemnych" i… » więcej 2024-03-19, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 19 marca » więcej 2024-03-18, godz. 21:45 Gala 50-lecia Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami imienia Jerzego Waldorffa świętuje 50-lecie. Z tej okazji w Teatrze Dramatycznym w Warszawie odbyła się… » więcej 2024-03-18, godz. 12:00 "Drużyna Inki" W lubelskich szkołach rozpoczynają się zajęcia w ramach projektu Instytutu Pamięci Narodowej "Drużyna Inki". Są one skierowane ą do uczniów szkół podstawowych… » więcej 2024-03-18, godz. 11:00 Spotkanie „Odmówił powrotu do kraju. Ucieczki polskich sportowców z PRL” z cyklu „Tytani sportu” Instytut Pamięci Narodowej zaprasza na spotkanie „Odmówił powrotu do kraju. Ucieczki polskich sportowców z PRL”, z cyklu „Tytani sportu”, które odbędzie… » więcej 2024-03-18, godz. 09:00 W 80. rocznicę wybuchu powstania warszawskiego – oferta edukacyjna Archiwum IPN W związku z 80. rocznicą wybuchu powstania warszawskiego Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej zaprasza uczniów klas ósmych szkół podstawowych i uczniów… » więcej 2024-03-18, godz. 07:30 Kalendrium historyczne 18 marca » więcej 2024-03-17, godz. 11:00 Jutro obchody 79. rocznicy wyzwolenia Stalagu 344 Lamsdor Centralne Muzeum Jeńców Wojennych zaprasza do udziału w obchodach 79. rocznicy wyzwolenia Stalagu 344 Lamsdorf, który był jednym z największych kompleksów… » więcej 2024-03-17, godz. 09:00 Obchody rocznicy akcji Reinhardt oraz pokaz filmu "Lubelskie ślady akcji "Reinhardt". Pokaz filmu "Lubelskie ślady akcji "Reinhardt" w Muzeum na Majdanku był jednym z akcentów obchodów 82. rocznicy rozpoczęcia przez Niemców akcji "Reinhardt"-… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »