Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 105 lat temu zmarł Włodzimierz Józef Mężyński…
2023-02-09, 12:00 Autor: IAR/E.Leo/K.Koziełł/dok.

105 lat temu zmarł Włodzimierz Józef Mężyński, major Legionów Polskich

Portret mjr Mężyńskiego. [fot. Wacław Lipiński, Eugeniusz Quirini: Album Legjonów Polskich. Wydawca: Główna Księgarnia Wojskowa, Warszawa 1933; s. 244., domena publiczna, Wikimedia Commons]
Portret mjr Mężyńskiego. [fot. Wacław Lipiński, Eugeniusz Quirini: Album Legjonów Polskich. Wydawca: Główna Księgarnia Wojskowa, Warszawa 1933; s. 244., domena publiczna, Wikimedia Commons]
105 lat temu, 9 lutego 1918 roku, zmarł Włodzimierz Józef Mężyński, dziennikarz, literat, major Legionów Polskich. Jeden z czołowych ideowców legionowych i oficerów 2. pułku piechoty, patriota, dowódca o ugruntowanych przekonaniach. Odznaczony Krzyżem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. Był też działaczem partyjnym i społecznym, redaktorem pisma "Robotnik Tkacki".
W 1912 roku osiadł w Bielsku (obecnie Bielsko-Biała), podjął pracę dependenta adwokackiego i objął sekretariat Komisji Zawodowej. Przystąpił też do organizowania oddziału Związku Strzeleckiego w Białej.

Gdy wybuchła I wojna światowa, z oddziałem strzelców wstąpił w Krakowie do 2. pułku piechoty Legionów Polskich, z którym odbył kampanię karpacką, besarabską i wołyńską II Brygady. Najpierw dowodził plutonem, następnie kompanią, potem batalionem, a przez pewien czas - pułkiem. Szybko awansował na kolejne stopnie oficerskie.

W lipcu 1917 roku, w odpowiedzi na wezwanie Józefa Piłsudskiego, żołnierze I i III Brygady Legionów Polskich odmówili złożenia przysięgi na "wierne braterstwo broni z Niemcami i Austro-Węgrami". Wydarzenie to przeszło do historii, jako tzw. kryzys przysięgowy. Kryzys ten spowodował, że wielu polskich żołnierzy internowano. Zatrzymany został także przyszły marszałek Józef Piłsudski. Osadzono go w twierdzy w Magdeburgu. Wśród żołnierzy II Brygady, którą dowodził Józef Haller, przysięgę złożyło 60 oficerów i 1250 żołnierzy. Major Mężyński zdecydował się pozostać w szeregach armii, mimo że popierał Piłsudskiego. Mężyński był jednym z redaktorów znanego listu 2. pułku, w którym on, a także jego koledzy z II Brygady, postanowili "utrzymać karabin w garści". Odznaczony przez Niemców Krzyżem Żelaznym, a przez Austriaków wojennym krzyżem zasługi za męstwo, odrzucił jednak wraz z innymi oficerami II Brygady odznaczenia, i postanowił przebić się z bronią w ręku przez front austriacki do II Korpusu Polskiego, aby w ten sposób wyrazić sprzeciw wobec zaborców i żądzę odwetu.

W końcu grudnia 1917 roku major Włodzimierz Józef Mężyński zachorował na serce i trafił do szpitala wojskowego w Krakowie. Zmarł 9 lutego 1918 roku, w wieku 28 lat. Został pochowany na Cmentarzu Legionistów w Krakowie (obecnie kwatera legionistów na cmentarzu Rakowickim).

Zobacz także

2024-04-21, godz. 11:00 79 lat temu oddziały 2. Korpusu Polskiego zajęły Bolonię 79 lat temu - 21 kwietnia 1945 roku - oddziały 2. Korpusu Polskiego walczące na froncie włoskim zajęły Bolonię. Miasto zostało wyzwolone w ramach operacji… » więcej 2024-04-21, godz. 09:00 105 lat temu oddziały polskie wyzwoliły Wilno spod okupacji bolszewickiej 105 lat temu - 21 kwietnia 1919 roku, w Poniedziałek Wielkanocny - oddziały polskie dowodzone przez Józefa Piłsudskiego wyzwoliły Wilno spod okupacji bolszewickiej… » więcej 2024-04-21, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 21 kwietnia » więcej 2024-04-20, godz. 21:32 Słuchowisko Teatru Polskiego Radia o getcie warszawskim Na 81. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim Teatr Polskiego Radia i Teatr Żydowski przygotowały wspólne słuchowisko. To radiowy spektakl "Zdążyć… » więcej 2024-04-20, godz. 20:50 Nowe brytyjskie muzeum opowiada historię polskich lotników Zdjęcia, mapy, ordery, dzienniki, ekwipunek, opisy w dwóch językach i nagrania wideo - to wszystko opowiada historię polskich lotników, służących podczas… » więcej 2024-04-20, godz. 07:00 Kalendarium historyczne 20 kwietnia » więcej 2024-04-19, godz. 19:45 Uroczystość w hołdzie powstańcom getta warszawskiego W Warszawie uczczono żydowskich bojowników, którzy 19 kwietnia 1943 roku rozpoczęli powstanie w getcie. Akcja kierowana przez żydowskie podziemne formacje… » więcej 2024-04-19, godz. 13:00 Do polskich kin wchodzi "Przysięga Ireny" - historia Polki Ireny Gut, która z narażeniem życia ratowała Żydów W rocznicę powstania w getcie warszawskim, do polskich kin wchodzi „Przysięga Ireny”. To oparta na faktach historia polskiej pielęgniarki Ireny Gut-Opdyke… » więcej 2024-04-19, godz. 11:00 100 lat temu urodził się Tadeusz Smreczyński, lekarz, były więzień niemieckich obozów koncentracyjnych 100 lat temu, 19 kwietnia 1924 roku, urodził się Tadeusz Smreczyński, lekarz, były więzień niemieckich obozów koncentracyjnych. Świadek historii i działacz… » więcej 2024-04-19, godz. 09:00 81. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim 81 lat temu - 19 kwietnia 1943 roku - w warszawskim getcie wybuchło powstanie kierowane przez żydowskie podziemne formacje zbrojne. Stanowiło odpowiedź na… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »