Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 14 lat temu zmarła generał Elżbieta Zawacka, kurierka…
2023-01-10, 10:00 Autor: IAR/E.Porycka/E.Leo/K.Koziełł/dok.

14 lat temu zmarła generał Elżbieta Zawacka, kurierka AK, cichociemna

Elżbieta Zawacka. Fot. PAP/J. Mazur
Elżbieta Zawacka. Fot. PAP/J. Mazur
14 lat temu, 10 stycznia 2009 roku, zmarła generał Elżbieta Zawacka, legendarna kurierka Komendy Głównej Armii Krajowej, podczas II drugiej wojny światowej jedyna kobieta w gronie 316 "cichociemnych". Po wojnie została drugą Polką w historii Wojska Polskiego, awansowaną na stopień generała brygady. Dama Orderu Orła Białego. Z wykształcenia matematyk i profesor nauk humanistycznych.

Elżbieta Zawacka, pseudonim "Zo", "Sulica" i "Zelma", w latach 1939-1945 działała w służbie Państwa Podziemnego. Posługując się fałszywymi dokumentami, przekraczała granice ponad sto razy, przenosząc wiadomości i meldunki. W przerwach między wyprawami uczyła się na tajnych kompletach.

W lutym 1943 roku wyruszyła jako emisariuszka Komendanta Głównego AK przez Niemcy, Francję, Andorę, Hiszpanię i Gibraltar do Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. Pod pseudonimem "Elisabeth Watson" przeszła specjalne szkolenie i na własną prośbę wróciła do okupowanej Polski, skacząc na spadochronie we wrześniu 1943 roku. Walczyła w Powstaniu Warszawskim, a po kapitulacji przedostała się do Krakowa. Stamtąd koordynowała działalność kurierską na trasach prowadzących do Szwajcarii.

Po wojnie działała w drugiej konspiracji, w antykomunistycznej organizacji Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość, za co w 1951 roku została skazana na 10 lat więzienia. Wyszła na wolność po czterech latach, na mocy amnestii.

Współtworzyła Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. Działała w ruchu kombatanckim "Solidarności". Zainicjowała powstanie Fundacji "Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Kobiet" w Toruniu, obecnie - Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej. Instytucja gromadzi dokumenty i relacje o wkładzie Pomorza w walkę o niepodległość.

Elżbieta Zawacka wykładała na toruńskim Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, gdzie założyła Zakład Andragogiki. W 1996 roku otrzymała tytuł profesora nauk humanistycznych.

Za patriotyczną działalność odznaczono ją wieloma medalami - Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, dwukrotnie Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy i pięciokrotnie Krzyżem Walecznych. W 1995 roku otrzymała Order Orła Białego.

W 2006 roku prezydent Lech Kaczyński awansował pułkownik Zawacką do stopnia generała brygady. Została drugą - po Marii Wittek - kobietą generałem w historii Wojska Polskiego.

Zobacz także

2024-03-07, godz. 09:00 105 lat temu zginął Leopold Kula "Lis", bohater walk o niepodległość Polski 105 lat temu, 7 marca 1919 roku, zmarł Leopold Kula, pseudonim "Lis", bohater walk o niepodległość kraju, naczelny komendant Polskiej Organizacji Wojskowej… » więcej 2024-03-07, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 7 marca » więcej 2024-03-06, godz. 15:00 Konkurs „Sztafeta Pamięci - losy mojej rodziny w czasie II wojny światowej” Zaczyna się ogólnopolski konkurs „Sztafeta Pamięci - losy mojej rodziny w czasie II wojny światowej”. W konkursie przygotowanym przez Instytut Pamięci… » więcej 2024-03-06, godz. 13:00 Wystawa prac Jana Matejki w warszawskim Zamku Królewskim Nowa wystawa czasowa w Zamku Królewskim w Warszawie - „Matejko nieznany. Dzieła z kolekcji prywatnych”. Zgromadzono na niej niemal 50 prac - obrazów olejnych… » więcej 2024-03-06, godz. 11:00 Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych 6 marca przypada Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych. Ustanowiony przez Parlament Europejski w 2012 roku, jest poświęcony pamięci osób, które sprzeciwiały… » więcej 2024-03-06, godz. 09:00 Pogrzeb Józefa Orkisza "Lotnego", żołnierza powojennej konspiracji niepodległościowej 6 marca w Krościenku nad Dunajcem odbędzie się pogrzeb Józefa Orkisza "Lotnego", żołnierza powojennej konspiracji niepodległościowej. Zginął w 1948 roku… » więcej 2024-03-06, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 6 marca » więcej 2024-03-05, godz. 14:46 "Kobiety niezłomne" w Centrum Dialogu Obywatelskiego w Opolu W ramach 2. Tygodnia Kobiet w Opolu Stowarzyszenie Rodło Opole zaprosiło prof. Adrianę Dawid, dr Magdalenę Przysiężną-Pizarską oraz Joannę Siek, które… » więcej 2024-03-05, godz. 14:34 „Ukryli osiemnastu Żydów” – 6. odcinek cyklu filmowego „Nie tylko Ulmowie” W kolejnym filmie poznajemy historię ośmioosobowej rodziny Franciszka i Stanisławy Andrzejczyków, która w dwóch niewielkich schronach ukrywała osiemnastu… » więcej 2024-03-05, godz. 13:31 Wystawa plenerowa „Serce tamtego miasta” Cenne eksponaty z Żydowskiego Instytutu Historycznego można oglądać na ulicach Warszawy. Instytut przygotował wystawę plenerową "Serce tamtego miasta”… » więcej
910111213
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »