Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Upamiętniono 80. rocznicę wybuchu powstania za…
2022-11-21, 09:55 Autor: Anna Kruszyńska / PAP

Upamiętniono 80. rocznicę wybuchu powstania zamojskiego

Muzeum Armii Krajowej Inspektoratu Zamojskiego w Bondyrzu [fot. Ryszard Kaczoruk/domena publiczna]
Muzeum Armii Krajowej Inspektoratu Zamojskiego w Bondyrzu [fot. Ryszard Kaczoruk/domena publiczna]
W Warszawie upamiętniono w niedzielę 80. rocznicę wybuchu powstania zamojskiego. O tym heroicznym sprzeciwie należy nie tylko głośno mówić, lecz opowiadać w kategoriach sukcesu - zaznaczyła marszałek Sejmu Elżbieta Witek w liście odczytanym podczas uroczystości.

W niedzielę Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wraz ze Światowym Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość zorganizował w Warszawie centralne obchody 80. rocznicy wybuchu powstania zamojskiego. Obchody rozpoczęła msza św. w Katedrze Polowej Wojska Polskiego odprawiana w intencji poległych i zmarłych uczestników powstania, a po jej zakończeniu odbył się koncert patriotyczny w wykonaniu zespołów przybyłych z Zamojszczyzny. Centralnym punktem obchodów rocznicowych był Apel Pamięci na placu Marszałka Józefa Piłsudskiego.


W swoim przemówieniu szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk przypomniał, z czym 80 lat temu mierzyła się ludność Zamojszczyzny. "Oddajemy dziś hołd tym 110 tysiącom wysiedlonych i męczonych naszych rodaków. Oddajemy hołd 30 tysiącom dzieci Zamojszczyzny i oddajemy hołd tym, którzy stanęli w ich obronie, którzy zawsze wierzyli, że +jeszcze Polska nie zginęła, kiedy my żyjemy+" - podkreślił szef UdSKiOR podczas uroczystości na pl. Piłsudskiego.


"Grób Nieznanego Żołnierza jest wymownym symbolem walki za Ojczyznę oraz bohaterstwa najwyższej miary, upamiętnia bezimiennych żołnierzy, którzy oddali życie za wolność i niepodległość" – zaznaczyła marszałek Sejmu Elżbieta Witek w liście odczytanym przesz posła PiS i prezesa okręgu zamojskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Sławomira Zawiślaka. Zaznaczyła ponadto, że "dzisiejsza uroczystość obchodów 80. rocznicy wybuchu Powstania Zamojskiego w szczególny sposób nawiązuje do symboliki tego Pomnika". "Przywraca pamięć o męstwie oraz poświęceniu żołnierzy polskiego podziemia, którzy stawili opór niemieckiemu okupantowi" – podkreśliła Elżbieta Witek.


Marszałek Sejmu zwróciła uwagę, że "w powszechnej wiedzy Polaków, zryw na Zamojszczyźnie pozostaje mało znanym rozdziałem historii II wojny światowej". "O tym heroicznym sprzeciwie należy nie tylko głośno mówić, lecz opowiadać w kategoriach sukcesu, bowiem na kilka miesięcy, Powstanie zatrzymało hitlerowski terror oraz akcję wysiedleńczą, w polskie serce wniosło promyk nadziei" – podkreśliła w liście Elżbieta Witek.


"Niemieccy agresorzy, swoją bezwzględnością i okrucieństwem doprowadzili do śmierci tysiące ofiar, zniszczyli dziesiątki wsi, na zawsze rozdzielili rodziny i odebrali matkom dzieci" – przypomniała marszałek Sejmu. "Powstańcy - żołnierze Armii Krajowej, głównie synowie zamojskiej ziemi, którzy wywodzili się ze środowisk chłopskich nie wahali się sięgnąć bo broń. Pokazali co znaczy determinacja, odwaga oraz pragnienie wolności, co znaczy bronić ojczystego domu i jego bezbronnych mieszkańców - starców, kobiety i dzieci" – podkreśliła Elżbieta Witek.


Podczas uroczystości szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wręczył również zasłużonym oficerom Medale Stulecia Odzyskanej Niepodległości przyznane przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę. Z okazji rocznicy zamojskiego zrywu Poczta Polska wprowadziła do obiegu kartki pocztowe pt. "80. rocznica wybuchu Powstania Zamojskiego".


Powstanie zamojskie było obroną Zamojszczyzny przed niemieckimi wysiedleniami ludności polskiej realizowanymi według założeń Generalnego Planu Wschodniego na przełomie 1942 i 1943 r. Hitlerowskie władze partyjne oraz szefostwo oddziałów SS zdecydowały, że Zamojszczyzna ma się stać "niemieckim terenem osiedleńczym" w okupowanej Polsce. "W ich zamyśle ziemie te miały zostać całkowicie zgermanizowane. Przeprowadzono sondażowe wysiedlenia, które z czasem stały się coraz bardziej brutalne. Wypędzonych siłą z rodzinnych domów ludzi początkowo umieszczano w obozach przejściowych m.in. w Zamościu czy Zwierzyńcu, gdzie bezwzględnie rozdzielano całe rodziny, szczególnie dbając o to aby dzieci pozostały bez matek" - zaznaczono w przesłanej PAP informacji.


Ludność Zamojszczyzny częściowo trafiła do III Rzeszy jako przymusowa siła robocza lub do obozów koncentracyjnych. Od listopada 1942 do sierpnia 1943 r. deportowano ponad 110 tys. mieszkańców regionu. "Dramatyczny los dotknął również 30 tys. dzieci z Zamojszczyzny. Przyjmuje się, że ze wszystkich dzieci objętych przymusową akcją wysiedleńczą życie straciło ok. 10 tys. z nich, a około 4,5 tys. przeznaczono do germanizacji" - przypomniano.


Podczas Powstania Zamojskiego do walki z okupantem stanęli głównie synowie tej ziemi – żołnierze Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich, którzy w 85 proc. byli pochodzenia chłopskiego. "Wojda, Zaboreczno, Róża, Osuchy – to tylko niektóre miejsca w okolicach, w których rozegrały się zacięte bitwy tego chłopskiego powstania" - wskazano.


22 lutego 1943 r. Niemcy wstrzymali akcję przesiedleńczą na Zamojszczyźnie. "Był to jasny sygnał, że ich aparat policyjno-wojskowy nie może zapewnić bezpieczeństwa swoim nasiedleńcom i nawet kolejna fala terroru, która już latem 1943 r. zalała i zniszczyła dziesiątki wsi oraz pochłonęła kolejne polskie ofiary, nie była w stanie złamać polskiego ducha oporu" - podkreślono.

Zobacz także

2024-03-26, godz. 01:18 Wystawa My Europianie w Muzeum Niepodległości Z okazji 455. rocznicy zawarcia Unii Lubelskiej i 20. rocznicy wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, Muzeum Niepodległości zaprasza na wystawę „My Europianie”… » więcej 2024-03-25, godz. 13:00 Słuchowisko Teatru Polskiego Radia "To słowo" nagrodzone przez BBC za najlepsze słuchowisko europejskie Słuchowisko Teatru Polskiego Radia "To słowo" Marty Rebzdy w reżyserii Waldemara Modestowicza otrzymało nagrodę BBC Audio Drama Awards za najlepsze słuchowisko… » więcej 2024-03-25, godz. 11:00 80 lat temu miała miejsce wielka ucieczka z niemieckiego obozu jenieckiego dla lotników alianckich W nocy 25 marca 1944 r. doszło do jednej z najsłynniejszych ucieczek jenieckich w czasie II wojny światowej. 80 alianckich lotników, w tym również Polacy… » więcej 2024-03-25, godz. 09:00 Uroczystości w 80. rocznicę masakry 335 mieszkańców Rzymu w Grotach Ardeatyńskich W Rzymie odbyły się uroczystości w przypadającą w niedzielę 80. rocznicę masakry 335 mieszkańców Wiecznego Miasta, rozstrzelanych przez Niemców w Grotach… » więcej 2024-03-25, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 25 marca » więcej 2024-03-23, godz. 13:13 Markowa - rodzina Ulmów symbolem Polaków ratujących Żydów przed Zagładą W 80 lat po zbrodni w Markowej ta podkarpacka miejscowość stała się centrum pamięci o Polakach ratujących Żydów. 24 marca 1944 roku Niemcy zamordowali… » więcej 2024-03-24, godz. 11:00 230 lat temu wybuchła insurekcja kościuszkowska przeciwko Rosji i Prusom 230 lat temu, 24 marca 1794 roku, wybuchła insurekcja kościuszkowska, będąca ostatnią próbą ratowania Rzeczpospolitej. Wymierzona przeciwko dwóm zaborcom… » więcej 2024-03-24, godz. 10:00 Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką 24 marca po raz siódmy jest obchodzony Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Jest to święto państwowe, przypadające… » więcej 2024-03-24, godz. 09:00 Konkurs "Póki nie jest za późno" Jeszcze tylko do 24 marca można przesyłać zgłoszenia do - organizowanego przez Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach – konkursu na projekt… » więcej 2024-03-24, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 24 marca » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »