Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Archiwum prof. Macieja Kledzika trafiło do Archiwum…
2022-08-03, 11:03 Autor: Maciej Replewicz / PAP

Archiwum prof. Macieja Kledzika trafiło do Archiwum Akt Nowych [wywiad]

Dyrektor Archiwum Akt Nowych Mariusz Olczak (L) i prof. Maciej Kledzik (P) podczas przekazania do Archiwum Akt Nowych prywatnego zbioru dokumentów o Powstaniu Warszawskim [fot. PAP/Piotr Nowak]
Dyrektor Archiwum Akt Nowych Mariusz Olczak (L) i prof. Maciej Kledzik (P) podczas przekazania do Archiwum Akt Nowych prywatnego zbioru dokumentów o Powstaniu Warszawskim [fot. PAP/Piotr Nowak]
2 sierpnia w sali dydaktycznej im. kpt. Aliny Fedorowicz „Marty” w Archiwum Akt Nowych (AAN) odbyła się uroczystość przekazania do zasobu AAN archiwum prof. Macieja Kledzika. Jest ono unikatowym zapisem jego działalności naukowej w dziedzinie Powstania Warszawskiego, w szczególności historii Zgrupowania AK „Bartkiewicz”. Zawiera unikalne materiały dotyczące bohaterów powstania, ich ankiety osobowe, korespondencję i relacje. Liczy ok. 1000 dokumentów i ankiet.
Większość dokumentów powstańczych po 1956 r. była w MSW w ogóle niedostępna. Do dziś jest na nich adnotacja "Nie udostępniać nawet historykom". Tak komunistyczne władze chroniły historię, którą same pisały - mówi PAP historyk prof. Maciej Kledzik, którego część prywatnej kolekcji dokumentów Zgrupowania AK „Bartkiewicz” trafiła do Archiwum Akt Nowych.
  • Polska Agencja Prasowa: Dlaczego zdecydował się pan na przekazanie kolekcji dokumentów Zgrupowania AK "Bartkiewicz" do Archiwum Akt Nowych?

Prof. Maciej Kledzik: Przekazałem ją, bo w 2004 r. ukazała się moja monografia tego zgrupowania. I już do tego nie wrócę. Mój wiek na to nie pozwala, poza tym mam jeszcze inne plany. Dla mnie to już zamknięta historia. Ale bardzo trudno mi się rozstać z moimi bohaterami, dlatego trochę to trwało i dopiero teraz zdecydowałem się na przekazanie dokumentów.


  • PAP: Przypomnijmy: ile jest tych dokumentów?


Prof. M. Kledzik: Około tysiąca, ale drugie tyle mam jeszcze w swoich zbiorach. Chcę też napisać drugie wydanie "Zgrupowania +Gurt+", które w Śródmieściu liczyło 1200 żołnierzy. Wczoraj na spotkaniu było tylko trzech. Obiecałem nieżyjącym już powstańcom, że napiszę jeszcze o konspiracji. W latach dziewięćdziesiątych wydałem publikację o Powstaniu i po Powstaniu. A konspiracja leży i czeka na wydanie.


  • PAP: Jak długo zbierał pan te materiały?


Prof. M. Kledzik: Zacząłem 40 lat temu, w 1982, 1983 r.


  • PAP: To jest pierwsza część całej pańskiej kolekcji?


Prof. M. Kledzik: Tak, to pierwsza część.


  • PAP: Które z tych dokumentów są pana zdaniem szczególnie istotne dla historyków badających Powstanie?


Prof. M. Kledzik: Ważne są przede wszystkim oryginalne dokumenty, które przekazałem. Cenne są także zdjęcia, korespondencja i osobiste relacje uczestników walk.


  • PAP: Skąd pochodzą archiwalia dotyczące Powstania Warszawskiego?


Prof. M. Kledzik: Głównie ze zbiorów Urzędu Bezpieczeństwa (UB). W 1956 r. dokonano podziału po rozwiązaniu UB. Zbiory podzielono na trzy części tak, by nikt z historyków nie mógł ich zebrać i połączyć. Te najcenniejsze dokumenty o największym znaczeniu dla historyków, ok. 1000 dokumentów, trafiły do archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Obecnie większość znajduje się w zbiorach IPN. Druga część dokumentacji powstańczej, ok. 50 tys., znalazła się w Archiwum Historii PZPR, mieściło się ono w podziemiach Sejmu. Część z nich była niedostępna dla historyków. A większość dokumentów powstańczych w MSW była w ogóle niedostępna. Do dziś jest na nich adnotacja "Nie udostępniać nawet historykom". Tak komunistyczne władze chroniły historię, którą same pisały, historię nieprawdziwą. Największa część powstańczych archiwów, ok. 70 tys., znalazła się w Centralnym Archiwum Wojskowym w Rembertowie.


  • PAP: Czy po 1989 r. zadbano o to, by historycy mogli z tych dokumentów korzystać także w przyszłości?


Prof. M. Kledzik: Około dziesięciu lat temu w Rembertowie zeskanowano część dokumentów powstańczych. Widziałem, co zostało z tego skanowania. Pozostały po prostu nieczytelne lub prawie nieczytelne strony. Z archiwum w Rembertowie nie można korzystać inaczej, jak tylko przy biurku. Jest tam kilkanaście biurek z krzesłami, a kolejka jest taka, że czeka się miesiącami. Próbę digitalizacji dokumentacji powstańczej i archiwum Polskiego Państwa Podziemnego podjęło Archiwum Akt Nowych i są tu pewne osiągnięcia. Natomiast IPN nie jest raczej zainteresowany dokumentacją z Powstania.


  • PAP: Jaka jest skala digitalizacji powstańczych dokumentów?


Prof. M. Kledzik: Zdigitalizowano jeden procent. Zbiory powstańcze są rozproszone po różnych archiwach. Aby napisać historię Powstania, trzeba odwiedzić kilkanaście miejsc.




Rozmawiał Maciej Replewicz
PAP

Zobacz także

2024-03-15, godz. 11:00 155 lat temu urodził się Stanisław Wojciechowski, prezydent RP w latach 1922-1926 155 lat temu, 15 marca 1869 roku, urodził się Stanisław Wojciechowski, prezydent RP w latach 1922-1926, współzałożyciel PPS, działacz spółdzielczy, po… » więcej 2024-03-15, godz. 09:00 Nagrody w konkursie na Najlepszy Debiut Historyczny Roku w zakresie historii najnowszej rozdane Michał Dworski otrzymał pierwszą nagrodę w konkursie na Najlepszy Debiut Historyczny Roku w zakresie historii najnowszej w kategorii praca doktorska. Praca… » więcej 2024-03-15, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 15 marca » więcej 2024-03-14, godz. 15:00 44 lata temu w katastrofie samolotu Ił-62 "Mikołaj Kopernik" zginęło 87 osób 44 lata temu, 14 marca 1980 roku, w katastrofie samolotu Ił-62 "Mikołaj Kopernik" zginęło 87 osób. Maszyna Polskich Linii Lotniczych LOT lecąca z Nowego… » więcej 2024-03-14, godz. 13:00 60. rocznica Listu 34, protestu intelektualistów przeciwko cenzurze 60 lat temu, 14 marca 1964 roku, intelektualiści w Polsce wystosowali do komunistycznych władz pismo, w którym zaprotestowali przeciwko cenzurze. Przeszło… » więcej 2024-03-14, godz. 11:00 230 lat temu urodził się gen. Józef Bem, jeden z dowódców powstań: listopadowego i węgierskiego 230 lat temu, 14 marca 1794 roku, urodził się Józef Bem, generał, teoretyk wojskowości, twórca pierwszych oddziałów wojsk rakietowych w Wojsku Polskim… » więcej 2024-03-14, godz. 09:00 Miejsce Kłodnickie od pradziejów do współczesności Wystawa czasowa: "Miejsce Kłodnickie - od pradziejów do współczesności" zostanie zaprezentowana 15 marca w budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Miejscu… » więcej 2024-03-14, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 14 marca » więcej 2024-03-13, godz. 16:30 Projekcja filmu o Edmundzie Malinowskim - dowódcy Plutonu Głuchoniemych AK O żołnierzach z pułku głuchoniemych i ich dowódcy walczących w Powstaniu Warszawskim opowiada film „W sercu, w ogniu, w ciszy. Historia Edmunda Malinowskiego… » więcej 2024-03-13, godz. 13:00 Wykład Ryszarda de Latoura o husarii w Brzegu Istniała blisko trzysta lat, od początku XVI wieku, jeszcze jako lekka jazda kopijnicza, poprzez lata największej świetności, jako jazda ciężka, po schyłek… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »