Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Wystawa prezentująca nowe obiekty na Liście Krajowej…
2021-12-03, 14:45 Autor: Agata Tomczyńska

Wystawa prezentująca nowe obiekty na Liście Krajowej Programu UNESCO "Pamięć Świata" (Wrocław)

UNESCO [domena publiczna]
UNESCO [domena publiczna]
Wystawę plenerową prezentującą 15 obiektów, wpisanych w tym roku na Polską Listę Krajową Programu UNESCO "Pamięć Świata", będzie można od czwartku oglądać na pl. Wolności we Wrocławiu - potrwa do 9 stycznia.
Ekspozycja „Pamięć Polski. Lista Krajowa Programu UNESCO Pamięć Świata – 4. edycja” przygotowana została przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych.


Podczas otwarcia wystawy dyrektor Archiwum Państwowego we Wrocławiu dr Janusz Gołaszewski przypomniał, że od 1997 roku najcenniejsze archiwalia z różnych krajów wpisywane są na listę programu UNESCO „Pamięć Świata”. Obecnie znajduje się na niej 527 obiektów z kilkuset państw. „Polska zajmuje dzisiaj wysoką, trzecią lokatę jeśli chodzi o liczbę obiektów wpisanych na światową listę UNESCO. Jest tam szereg wielkich arcydzieł, wśród których warto wymienić słynne dzieło Kopernika +O obrotach sfer niebieskich+, rękopisy Chopina, akt Unii Lubelskiej, czy Księgę Henrykowską” – wskazał.


Polską Listę Krajową Programu „Pamięć Świata” zainicjowano w 2014 roku. Wpisywane są na nią unikatowe skarby narodowego dziedzictwa o fundamentalnym znaczeniu dla historii, kultury i tożsamości naszego kraju - przechowywane na co dzień w polskich archiwach, bibliotekach i muzeach. „Dotychczas przeprowadzono cztery edycje Listy Krajowej, na którą wpisanych zostało już kilkadziesiąt obiektów” – mówił dr Gołaszewski.


Obiekty dziedzictwa dokumentacyjnego, które zostały wpisane na tegoroczną Listę Krajową Programu UNESCO można od czwartku oglądać na wystawie na pl. Wolności we Wrocławiu. Na ogłoszoną 10 czerwca listę trafiło 15 nowych wpisów, w tym przechowywane w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich rękopisy Juliusza Słowackiego i średniowieczne rotulusy z Archiwum Państwowego we Wrocławiu. „Wystawa ma postać przestrzenną i składa się z dziewięciu walców, bo w dziewięciu miejscowościach znajdują się siedziby, w których są przechowywane obiekty dziedzictwa dokumentacyjnego wpisane na tegoroczną edycję listy” – dodał dyrektor wrocławskiego Archiwum Państwowego.


„Świat jest bardzo duży i skomplikowany, a narody wiedzą o sobie często niewiele. Ta zbiorowa pamięć zinstytucjonalizowana jest próbą nawiązania dialogu pomiędzy narodami, które - tak jak i w przeszłości - nie zawsze znajdują płaszczyzny porozumienia. Oby pamięć o przeszłości i właściwie wyciągnięte z niej wnioski, dzięki inicjatywie UNESCO, zmieniały ten stan rzeczy, oby dotarło do nas wszystkich dobrze zdefiniowane pojęcie ludzkości” – mówił dr Adolf Juzwenko, dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.


Kustosz Działu Rękopisów ZNiO dr Agata Janiak podkreśliła, że w Ossolineum przechowywany jest najbardziej kompletny zbiór rękopisów Juliusza Słowackiego. „To zbiór bardzo bogaty i różnorodny. Trzeba pamiętać, że Słowacki miał do swoich rękopisów stosunek dość swobodny, często wyrzucał karty, z których nie był zadowolony. Poza tym, często zapisywał na jednych kartach pewne pomysły i szkice różnych utworów, co utrudniało potem prace badaczom i edytorom” – powiedziała.


Dodała, że Ossolineum może pochwalić się m.in. rękopisami dramatów takich jak „Mazepa”, „Fantazy”, „Zawisza Czarny”, oraz poematu „Król-Duch”. „Znajduje się tu także unikatowy album z podróży Słowackiego na Wschód, w którym pokazuje się on jako artysta rysownik, malarz, z czym pewnie nie zawsze jest w oczywisty sposób kojarzony, jak również dziennik z ostatnich dwóch lat życia poety” – wyjaśniła dr Agata Janiak.


Natomiast rotulusy wrocławskie pochodzące z lat 1257-1370 stanowią część spuścizny dokumentowej opactwa pw. św. Wincentego na Ołbinie we Wrocławiu. Zapisano na nich przede wszystkim protokoły procesów sądowych, które w głównej mierze dotyczyły majątków ziemskich.


Rotulusy to unikatowa w skali polskiej i rzadka w wymiarze europejskim forma dokumentacji archiwalnej. Wywodzi się ona ze starożytności, ze zwoju papirusowego, a następnie pergaminowego. Średniowieczne rotulusy składają się z połączonych kart pergaminowych, zapisywanych równolegle do krótszej krawędzi, nawijanych na - najczęściej drewniane - drążki.


Wśród egzemplarzy wrocławskich znajduje się jeden z najdłuższych, zachowanych w Europie rotulusów, liczący 34 m oraz jeden z najstarszych tego typu dokumentów pochodzący z 1257 r. Poza Wrocławiem, gdzie znajduje się 11 rotulusów, zachował się w takiej formie tylko jeden dokument w Polsce, przechowywany obecnie w Muzeum Archidiecezjalnym w Krakowie.


Na wystawie będzie można podziwiać także m.in.: pergaminowy dokument króla Przemysła II z najstarszym wizerunkiem herbu Państwa Polskiego z 1295 r. z zasobu Archiwum Diecezjalnego w Pelplinie, kolekcję utworów Fryderyka Chopina z zasobu Biblioteki Jagiellońskiej UJ, pięć unikatowych egzemplarzy dzieł Jana Heweliusza z zasobu PAN Biblioteki Gdańskiej, kolekcję płyt gramofonowych Polskiego Radia z września 1939 roku, tomik wierszy pt. „W żalu najczystszym”, własnoręcznie spisany i ilustrowany przez Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Teki Górskiego – zbiór rękopisów do historii Polski i krajów sąsiednich w XVI w. oraz rękopis „Balladyny” Juliusza Słowackiego z zasobu Biblioteki Narodowej w Warszawie, oraz wielkoformatową, wielobarwną, wykonaną ręcznie 385 lat temu Mapę Księstwa Pszczyńskiego z zasobu Archiwum Państwowego w Katowicach.


Wystawę będzie można oglądać do 9 stycznia 2022 roku. (PAP)


Autorka: Agata Tomczyńska


ato/ pat/

Zobacz także

2024-03-26, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 26 marca » więcej 2024-03-26, godz. 01:18 Wystawa My Europianie w Muzeum Niepodległości Z okazji 455. rocznicy zawarcia Unii Lubelskiej i 20. rocznicy wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, Muzeum Niepodległości zaprasza na wystawę „My Europianie”… » więcej 2024-03-25, godz. 13:00 Słuchowisko Teatru Polskiego Radia "To słowo" nagrodzone przez BBC za najlepsze słuchowisko europejskie Słuchowisko Teatru Polskiego Radia "To słowo" Marty Rebzdy w reżyserii Waldemara Modestowicza otrzymało nagrodę BBC Audio Drama Awards za najlepsze słuchowisko… » więcej 2024-03-25, godz. 11:00 80 lat temu miała miejsce wielka ucieczka z niemieckiego obozu jenieckiego dla lotników alianckich W nocy 25 marca 1944 r. doszło do jednej z najsłynniejszych ucieczek jenieckich w czasie II wojny światowej. 80 alianckich lotników, w tym również Polacy… » więcej 2024-03-25, godz. 09:00 Uroczystości w 80. rocznicę masakry 335 mieszkańców Rzymu w Grotach Ardeatyńskich W Rzymie odbyły się uroczystości w przypadającą w niedzielę 80. rocznicę masakry 335 mieszkańców Wiecznego Miasta, rozstrzelanych przez Niemców w Grotach… » więcej 2024-03-25, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 25 marca » więcej 2024-03-23, godz. 13:13 Markowa - rodzina Ulmów symbolem Polaków ratujących Żydów przed Zagładą W 80 lat po zbrodni w Markowej ta podkarpacka miejscowość stała się centrum pamięci o Polakach ratujących Żydów. 24 marca 1944 roku Niemcy zamordowali… » więcej 2024-03-24, godz. 11:00 230 lat temu wybuchła insurekcja kościuszkowska przeciwko Rosji i Prusom 230 lat temu, 24 marca 1794 roku, wybuchła insurekcja kościuszkowska, będąca ostatnią próbą ratowania Rzeczpospolitej. Wymierzona przeciwko dwóm zaborcom… » więcej 2024-03-24, godz. 10:00 Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką 24 marca po raz siódmy jest obchodzony Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Jest to święto państwowe, przypadające… » więcej 2024-03-24, godz. 09:00 Konkurs "Póki nie jest za późno" Jeszcze tylko do 24 marca można przesyłać zgłoszenia do - organizowanego przez Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach – konkursu na projekt… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »