Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-10-30, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
30 października
1790 - W Radzyniu Podlaskim urodził się Karol Lipiński, wirtuoz skrzypiec, kompozytor, nazywany "polskim Paganinim".

1813 - Po śmierci Józefa Poniatowskiego, który zginął w bitwie pod Lipskiem, naczelnym wodzem wojsk polskich Księstwa Warszawskiego został gen. Jan Henryk Dąbrowski.

1835 - W Mery-sur-Cher we Francji urodził się Cyprian Godebski, rzeźbiarz, autor pomnika Adama Mickiewicza w Warszawie.

1849 - W Paryżu, po uroczystościach żałobnych w kościele św. Magdaleny, na cmentarzu Pere Lachaise odbył się pogrzeb Fryderyka Chopina; jego serce zostało przewiezione do Polski i umieszczone w kościele św. Krzyża w Warszawie.

1869 - W Ostrowie Wielkopolskim urodził się Edmund Dalbor, arcybiskup metropolita gnieźnieński i poznański; od 1919 r. kardynał i pierwszy prymas Polski po odzyskaniu niepodległości.

1870 - Urodził się Franciszek Lilpop, architekt, prezes Warszawskiego Koła Architektów i przedstawiciel pierwszej generacji modernistów. Zaprojektował wiele budynków w Warszawie, m.in.: szkołę Ronthalera przy ul. Śniadeckich, gmach Instytutu Higieny Dziecięcej przy ul. Litewskiej, Dom Towarowy Braci Jabłkowskich oraz Zakłady Mechaniczne "Ursus".

1876 - W Petersburgu zmarł Aleksander Czekanowski, geolog, geograf, badacz Syberii, na którą trafił jako zesłaniec po powstaniu styczniowym; na jego cześć jedno z górskich pasm w Jakucji nazwano Górami Czekanowskiego.

1895 - W Samarze w Rosji urodziła się Maria Kuncewiczowa, pisarka, eseistka, autorka powieści "Cudzoziemka".

1904 - We Lwowie odsłonięto pomnik Adama Mickiewicza.

1904 - Urodził się Alfred Gradstein, kompozytor.

1905 - Car Mikołaj II wydał manifest zapowiadający przyznanie ludności "niewzruszonych swobód obywatelskich" oraz zwołanie Dumy, posiadającej uprawnienia ustawodawcze.

1918 - Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie przejęła władzę nad Zachodnią Małopolską.

1921 - W Warszawie urodził się Wacław Bojarski, publicysta i krytyk literacki, poeta pokolenia Kolumbów.

1933 - W Sopocie urodził się Tadeusz Chyła, piosenkarz, kompozytor, znanego przede wszystkim z twórczości kabaretowej i estradowej, autor ballad o "Cysorzu, co ma klawe życie" czy "Złotej karocy".

1935 - Po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego decyzją Walerego Sławka rozwiązano Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem (BBWR).

1936 - W Bohdanowie (dawne woj. nowogródzkie) zmarł Ferdynand Ruszczyc, malarz, grafik, scenograf, jeden z najwybitniejszych twórców okresu Młodej Polski, wielki promotor Wilna w Europie.

1939 - W Konstancinie pod Warszawą zmarł Wacław Gąsiorowski, powieściopisarz, działacz społeczny, prezes Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej we Francji; autor powieści "Huragan", "Rok 1809", "Szwoleżerowie gwardii" i "Księżna Łowicka".

1939 - Zmarł Wacław Gąsiorowski, pisarz, autor sztuk scenicznych, działacz niepodległościowy, między innymi organizator tajnych czytelni na terenie zaboru rosyjskiego.

1939 - Zarządzenie Reichsfuehrera SS Heinricha Himmlera o przesiedleniu do Generalnego Gubernatorstwa ludności polskiej i żydowskiej z ziem polskich włączonych do Rzeszy.

1942 - Przy budowanej przez IG Farbenindustrie fabryce kauczuku syntetycznego powstał podobóz Buna, przemianowany następnie na Auschwitz III - Monowitz.

1944 - Dekret PKWN "O ochronie państwa", przewidujący wysokie kary m.in. karę śmierci dla "wrogów demokratycznego ustroju".

1947 - W Wichrowie koło Dobrego Miasta urodził się Krzysztof Daukszewicz, satyryk, poeta, kompozytor, piosenkarz.

1949 - W Łodzi urodził się Andrzej Rybiński, piosenkarz, gitarzysta i kompozytor, wokalista i gitarzysta popularnego w latach 70. zespołu Andrzej i Eliza.

1951 - Uchwalono ustawę o powołaniu Polskiej Akademii Nauk.

1954 - W Polsce utworzono parki narodowe: Tatrzański, Babiogórski, Pieniński.

1979 - W pożarze w kopalni "Silesia" w Czechowicach-Dziedzicach zginęło 22 górników.

1984 – Według władz PRL tego dnia ze zbiornika na Wiśle pod Włocławkiem wyłowiono ciało zamordowanego przez esbeków ks. Jerzego Popiełuszki.

1986 Zmarł Andrzej Markowski, kompozytor, dyrygent, organizator orkiestry kameralnej w Krakowie, jeden z inicjatorów zorganizowania festiwalu "Vratislavia Cantans".

1989 - Premiera filmu "300 mil do nieba" w reżyserii Macieja Dejczera.

1992 - W Tel Awiwie zmarł Artur Eisenbach, historyk, znawca dziejów ludności żydowskiej w Polsce; dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego w latach 1966-1968.

2010 - Zmarł Ryszard Czekała, reżyser i scenarzysta filmów animowanych.

2020 - W Warszawie zmarła Agnieszka Fatyga, aktorka teatralna i telewizyjna, śpiewaczka i pianistka. Występowała w teatrach Narodowym, Ateneum i Operetce Warszawskiej.

Zobacz także

2025-01-15, godz. 12:45 Wystawa porcelany tułowickiej w MBP w Opolu Porcelanę z zakładów Frankenbergów i Schlegelmilchów w Tułowicach można oglądać do końca lutego na wystawie w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Opolu… » więcej 2025-01-15, godz. 11:09 Dewastacja pomnika Umschlagplatz; prokuratura wszczęła śledztwo Prokuratura Rejonowa Warszawa Śródmieście-Północ wszczęła śledztwo w sprawie uszkodzenia elementu pomnika Umschlagplatz - informuje środowa "Gazeta Wyborcza"… » więcej 2025-01-15, godz. 10:17 160 lat temu urodził się Marceli Godlewski, ksiądz katolicki, proboszcz warszawskiego getta 15 stycznia 1865 r. urodził się Marceli Godlewski, ksiądz katolicki, proboszcz parafii pw. Wszystkich Świętych, która podczas niemieckiej okupacji znalazła… » więcej 2025-01-15, godz. 09:48 O czym pisali do siebie Maria Skłodowska-Curie i Albert Einstein? Wychodzi książka ze zbiorem ich listów 32 listy, jakie wymienili między sobą Maria Skłodowska-Curie i Albert Einstein między 1911 a 1932 r. przeczytać można - wraz z komentarzami - w nowej publikacji… » więcej 2025-01-14, godz. 13:19 Po 80 latach godny pochówek dla ofiar UPA - ekshumacja polskich ofiar zbrodni w Puźnikach na Ukrainie Będzie ekshumacja polskich ofiar zbrodni w Puźnikach na Ukrainie. Od dziesięcioleci czekali na to mieszkańcy gminy Prudnik, do której po wojnie przesiedlono… » więcej 2025-01-14, godz. 12:36 W wieku 101 lat zmarła Marianna Krasnodębska, ps. „Wiochna” We wtorek nad ranem w wieku 101 lat zmarła w Lublinie Marianna Krasnodębska, ps. „Wiochna” - potwierdziła PAP. W 2001 r. została uhonorowana - wraz z rodziną… » więcej 2025-01-14, godz. 11:01 Nielegalne poszukiwania mogą zniszczyć cenne źródła wiedzy historycznej Jeśli przypadkowo lub podczas amatorskich poszukiwań znajdziemy przedmiot, który może mieć wartość historyczną, powinniśmy zaznaczyć miejsce znaleziska… » więcej 2025-01-14, godz. 10:15 Naukowcy z PAN zabiegają o przygotowanie polsko-ukraińskiego podręcznika do historii Naukowcy z PAN zabiegają o przygotowanie polsko-ukraińskiego podręcznika do historii. Realizacja takich projektów transnarodowych wymaga dobrego stawiania… » więcej 2025-01-14, godz. 09:51 Olga Boznańska, mistrzyni portretu, "malarka dusz" - patronką roku 2025 Sławę przyniosły jej portrety, które intrygowały, niepokoiły, odsłaniały duszę malowanej osoby. Uchwałą Sejmu najwybitniejsza polska malarka okresu… » więcej 2025-01-13, godz. 14:00 Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy AK Do kalendarza polskich świąt dojdzie kolejne - Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Decyzją Sejmu będzie przypadać 14 lutego. Tego dnia 1942… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »