Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » Kalendarium historyczne
2024-10-13, 01:00 Autor: Szukała Michał / PAP

Kalendarium historyczne

Kalendarium [www.pixabay.com]
Kalendarium [www.pixabay.com]
13 października
1282 - Książę Leszek Czarny pokonał wojska litewsko-jaćwieskie w bitwie nad Narwią.

1705 - W Gdańsku zmarł Michał Radziejowski, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski.

1734 - Urodził się Maciej Kamieński, polski kompozytor i pedagog słowackiego pochodzenia.

1770 - Konfederacja barska uchwaliła akt detronizacji króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i ogłosiła bezkrólewie.

1805 - W Krzemieńcu z inicjatywy wybitnego przedstawiciela oświecenia Tadeusza Czackiego otwarto Liceum, nazywane "Atenami Wołyńskimi".

1805 - W Kosmowie na Wielkopolsce urodził się Stefan Garczyński, poeta epoki romantyzmu, uczestnik Powstania Listopadowego.

1906 - W Warszawie założono Prywatne Kursy Handlowe Męskie Augusta Zielińskiego; późniejsza Szkoła Główna Handlowa.

1918 - Powstała Rzeczpospolita Zakopiańska, przejściowy twór państwowy istniejący przez 35 dni, od 13 października do 16 listopada 1918, na terenie Zakopanego i okolic. 7 października 1918 Rada Regencyjna w Warszawie proklamowała utworzenie niepodległego państwa polskiego. Jednak to Zakopane okazało się pierwszym miejscem na ziemiach polskich, gdzie ludność zdecydowała się otwarcie wypowiedzieć posłuszeństwo władzom zaborczym.

1923 - W warszawskiej Cytadeli doszło do wybuchu prochowni, w wyniku którego śmierć poniosło 28 osób, a kilkadziesiąt zostało rannych; o dokonanie zamachu oskarżono dwóch oficerów komunistów: Walerego Bagińskiego i Antoniego Wieczorkiewicza; obaj skazani zostali na karę śmierci, zamienioną następnie na dożywotnie więzienie.

1935 - Marian Zyndram-Kościałkowski objął funkcję premiera RP.

1937 - W Poznaniu zmarł Kazimierz Nowak, podróżnik, reporter, fotograf.

1937 - W Toruniu urodził się Jan Jagielski, współzałożyciel Społecznego Komitetu Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej, pracownik ŻIH; autor wielu publikacji o zabytkach żydowskich Warszawy oraz o warszawskim getcie.

1938 - W Wenecji zmarł Władysław Zygmunt Belina-Prażmowski, jeden z twórców kawalerii legionowej, bohater wojny polsko-bolszewickiej; w II Rzeczypospolitej był m.in. prezydentem Krakowa i wojewodą lwowskim.

1939 - W Warszawie powstała Narodowa Organizacja Wojskowa, konspiracyjna formacja Stronnictwa Narodowego.

1942 - Początek deportacji do niemieckiego obozu zagłady w Treblince 20 tys. Żydów z getta w Piotrkowie Trybunalskim.

1942 - W Nowym Targu urodził się Jan Kanty Pawluśkiewicz, kompozytor, twórca muzyki filmowej i teatralnej; współzałożyciel grupy muzycznej Anawa, związany m.in. z Piwnicą Pod Baranami, Teatrem STU, Teatrem Narodowym i Teatrem Powszechnym w Warszawie.

1944 - W Moskwie odbyły się rozmowy z udziałem władz sowieckich, brytyjskiego premiera Winstona Churchilla, premiera Stanisława Mikołajczyka oraz przedstawicieli PKWN.

1946 - W Krakowie, na mocy wyroku Najwyższego Trybunału Narodowego, został powieszony hitlerowski zbrodniarz wojenny, komendant obozu koncentracyjnego w Płaszowie, likwidator gett żydowskich w Krakowie i Tarnowie, Amon Göth. Esesman został sportretowany przez Ralpha Fiennesa w oscarowym filmie Spielberga „Lista Shindlera” Do końca procesu zaprzeczał postawionym zarzutom. Jego ostatnie słowa brzmiały „Heil Hitler”.

1952 - W Warszawie w Domu Harcerza na Targówku powstał dziecięco-młodzieżowy zespół artystyczny "Gawęda".

1956 - Premier Józef Cyrankiewicz wydał zarządzenie dotyczące zaprzestania gromadzenia przez działy personalne poufnych informacji na temat pracowników.

1958 - Premiera filmu "Pożegnania" w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa.

1963 - Na rozgrywanych we Wrocławiu XIII Mistrzostwach Europy reprezentacja polskich koszykarzy zdobyła tytuł wicemistrzowski, przegrywając w finale z ZSRS 45:61.

1982 - Stan wojenny: W czasie manifestacji w Nowej Hucie zastrzelony został przez SB Bogdan Włosik, 20-letni uczeń technikum.

1984 - Pierwsza próba zamordowania ks. Jerzego Popiełuszki, który wracał samochodem z Gdańska z kościoła św. Brygidy do Warszawy - w okolicach Olsztynka funkcjonariusze MSW, przyszli mordercy księdza, planowali spowodować wypadek, rzucając kamieniem w przednią szybę jadącego samochodu.

1985 - W Polsce odbyły się wybory do Sejmu PRL.

1985 - W Zakopanem zmarł gen. Mieczysław Boruta-Spiechowicz, generał WP, dowódca 5 Dywizji Piechoty Armii Polskiej w Związku Sowieckim (1941-1942), następnie dowódca I Korpusu Polskiego w Wielkiej Brytanii (1943-1945); jeden z założycieli w 1977 r. Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO).

2001 - W Warszawie zmarł Janusz Szpotański, filolog, z zamiłowania szachista; autor satyrycznych wierszy i poematów wyśmiewających rzeczywistość PRL-u; za napisanie satyrycznej opery "Cisi i gęgacze, czyli Bal u Prezydenta" skazany został na trzy lata więzienia.

2006 - W warszawskim Teatrze Wielkim-Operze Narodowej odbyła się polska premiera filmu "Karol - papież, który pozostał człowiekiem" w reżyserii Giacomo Battiato.

2016 - W Warszawie zmarł Andrzej Kopiczyński, aktor, związany z warszawskim Teatrem Kwadrat; wielką popularność przyniosła mu rola inżyniera Stefana Karwowskiego w serialu "Czterdziestolatek" i "Czterdziestolatek 20 lat później", zagrał również w filmach "Jarzębina czerwona", "Kopernik" i "Znachor".

2019 – W wyborach parlamentarnych zwyciężyła Zjednoczona Prawica, zdobywając 43,59 proc. głosów i uzyskując 235 mandatów poselskich. Frekwencja wyniosła 61,74 proc. - wzięło w nich udział 18 mln 678 tys. 457 Polaków. Była to najwyższa frekwencja w historii wolnych wyborów parlamentarnych w latach 1991-2019.

Zobacz także

2024-11-11, godz. 07:45 Nysa jak co roku uczci Narodowe Święto Niepodległości Będą oficjalne uroczystości, ale też wydarzenia artystyczne i sportowe. Miasto zaprasza mieszkańców na obchody 106 rocznicy odzyskania niepodległości. » więcej 2024-11-11, godz. 07:30 Część oficjalna, piknik oraz koncert. Co będzie się działo w Opolu 11 listopada? Na początek msza święta, potem uroczyste obchody na placu Wolności i na koniec piknik na rynku oraz koncert w Stegu Arenie - tak w skrócie będzie wyglądać… » więcej 2024-11-11, godz. 07:15 Narodowe Święto Niepodległości - obchody 11 listopada w stolicy i w całym kraju 11 listopada w całym kraju odbędą się uroczystości związane z Narodowym Świętem Niepodległości. Główne uroczystości z udziałem m.in. prezydenta Andrzeja… » więcej 2024-11-11, godz. 07:00 Przybyli ułani... do Kędzierzyna-Koźla. Defilada kawalerzystów przeszła ulicami miasta Defilada na kozielskim rynku Sekcji Konnej Ochotniczego Szwadronu 3. Pułku Ułanów Śląskich uświetniła tegoroczne obchody 106. rocznicy odzyskania niepodległości… » więcej 2024-11-11, godz. 06:45 Historia Święta Niepodległości 11 listopada jest w Polsce Narodowym Świętem Niepodległości. Właśnie 11 listopada 105 lat temu Rada Regencyjna przekazała władzę wojskową Józefowi Piłsudskiemu… » więcej 2024-11-11, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 11 listopada » więcej 2024-11-10, godz. 10:00 Mija 86 lat od "nocy kryształowej" Opole pamięta o żydowskich mieszkańcach miasta i tragicznej "nocy kryształowej", która miała miejsce 86 lat temu. W nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku w… » więcej 2024-11-10, godz. 09:00 140. rocznica urodzin pisarki Zofii Nałkowskiej 140 lat temu, 10 listopada 1884 roku, urodziła się Zofia Nałkowska, pisarka, publicystka, autorka pamiętników, działaczka społeczna i tłumaczka. Stałe… » więcej 2024-11-10, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 10 listopada » więcej 2024-11-09, godz. 11:00 35 lat temu runął Mur Berliński Równo trzydzieści pięć lat temu runął Mur Berliński, który dzielił mieszkańców obecnej stolicy Niemiec. To był realny koniec komunistycznej NRD, a… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »