Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 85 lat temu Luftwaffe przeprowadziła nalot dywanowy…
2024-09-25, 11:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

85 lat temu Luftwaffe przeprowadziła nalot dywanowy na Warszawę

Więcej szczegółów Ryszard Pajewski na gruzach rodzinnego domu. Wrzesień 1939 [fot. wikipedia/domena publiczna]
Więcej szczegółów Ryszard Pajewski na gruzach rodzinnego domu. Wrzesień 1939 [fot. wikipedia/domena publiczna]
85 lat temu, 25 września 1939 roku, Luftwaffe przeprowadziła nalot dywanowy na Warszawę. Był to pierwszy w historii II wojny światowej nalot dywanowy na europejską metropolię. Przez niemal 11 godzin około 400 niemieckich samolotów zrzucało bomby na miasto i bezbronną ludność. Szacuje się, że w tzw. czarny poniedziałek zginęło od kilku do 10 tysięcy osób. Ponad 30 tysięcy zostało rannych.
Stolica była bombardowana przez Luftwaffe codziennie od wybuchu wojny 1 września aż do kapitulacji - 28 września. Celem wroga były budynki mieszkalne, szkoły, szpitale oznakowane Czerwonymi Krzyżami, a nawet cmentarze. 23 września zamilkła rozgłośnia Polskiego Radia - Warszawa II, nadająca z Fortu Mokotowskiego.

W "lany poniedziałek" - jak ironicznie mówili warszawiacy, czyli 25 września - na miasto spadło blisko 630 ton bomb burzących i zapalających. Wybuchło około 200 pożarów. Niemcy zbombardowali elektrownię i stację filtrów. W płomieniach stanęły szpitale, gmachy publiczne, budynki mieszkalne. Płonął Nowy Świat, Marszałkowska, Królewska, Chmielna i wiele innych ulic. Po godzinie 17-tej ponad 30 maszyn przeprowadziło ostatni nalot tego dnia. Zniszczono zabudowania Ministerstwa Spraw Wojskowych.

Łącznie, podczas oblężenia we wrześniu 1939 roku, zniszczeniu uległo 12 procent zabudowy Warszawy.

Ataki lotnicze były wstępem do generalnego szturmu na Warszawę 26 września. Oddziały niemieckie przeprowadziły natarcie, które jednak nie przyniosło większych sukcesów. Następnego dnia, wobec braku prądu, żywności i wody pitnej oraz tragicznej sytuacji ludności cywilnej, zapadła decyzja o wstrzymaniu walk. Akt kapitulacji stolicy podpisano 28 września 1939 roku. W czasie całej wojny obronnej w Warszawie poległo około 6 tysięcy żołnierzy, a rany odniosło 16 tysięcy. Zginęło około 25 tysięcy cywilów, 50 tysięcy ludzi zostało rannych.

Amerykański fotografik Julien Bryan, dokumentujący we wrześniu 1939 roku bohaterską postawę warszawiaków i bestialstwo żołnierzy niemieckich, nazwał naloty "terrorystycznymi". Na podstawie taśm wywiezionych z Polski zmontował film "Oblężenie", wyświetlany w amerykańskich kinach wiosną 1940 roku. To Bryan powiedział: "Gdyby Spartanie odżyli, to przed wami, Polacy, pochyliliby czoła".

(więcej)

Ogromne zasługi podczas walk w stolicy we wrześniu 1939 roku położył dowodzący cywilną obroną Warszawy prezydent Stefan Starzyński. Wykazał się nie tylko zmysłem organizacyjnym, lecz także niezwykłą determinacją i poświęceniem. Do historii przeszły jego transmitowane na żywo przemówienia radiowe, w których informował o stanie miasta i mobilizował ludność do walki.

Niemieccy piloci bombardowali szpitale oznaczone Czerwonymi Krzyżami, szkoły, budynki mieszkalne i kościoły oraz schodzili na tyle nisko, by prowadzić ostrzał ludności cywilnej z karabinów maszynowych. Włoski korespondent wojenny pisał o Warszawie: "Lotnictwo obrzucało bombami i ostrzeliwało barykady na ulicach. Zdarzyło się po raz pierwszy w historii wojen, że samoloty walczyły z barykadami”.

Naloty na miasto obserwował bezpośrednio (22 września) Adolf Hitler w towarzystwie Heinricha Himmlera z wieży kościoła św. Feliksa w Marysinie Wawerskim. Informacyjna Agencja Radiowa/

Zobacz także

2024-10-22, godz. 09:00 46. rocznica inauguracji pontyfikatu Jana Pawła II 46 lat temu, 22 października 1978 roku, mszą pontyfikalną na placu św. Piotra w Rzymie papież Jan Paweł II zainaugurował swój pontyfikat. Został wybrany… » więcej 2024-10-22, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 22 października » więcej 2024-10-21, godz. 18:54 Pistolet ostatniego żołnierza podziemia trafił na muzealną wystawę Należał do ostatniego żołnierza niezłomnego, teraz trafił na muzealną wystawę. Mowa o pistolecie sierżanta Józefa Franczaka "Lalusia". Dokładnie 61… » więcej 2024-10-21, godz. 18:49 25. rocznica śmierci kompozytora Alfreda Schütza 25 lat temu, 21 października 1999 roku, zmarł Alfred Schütz, kompozytor, dyrygent i pianista. Twórca muzyki do wielu pieśni żołnierskich, w tym do słów… » więcej 2024-10-21, godz. 18:43 Przekazano archiwum fotograficzne Macieja Piekarskiego do Archiwum Akt Nowych Do Archiwum Akt Nowych przekazano archiwum fotograficzne historyka sztuki, dziennikarza i varsavianisty, Macieja Piekarskiego. Przekazania archiwaliów dokonała… » więcej 2024-10-21, godz. 09:00 Hołd ofiarom niemieckiego ludobójstwa Wielkopolanie oddli hołd ofiarom niemieckiego ludobójstwa. 85 lat temu na terenie Wielkopolski rozpoczęła się operacja Tannenberg. Od 1 września do 25 października… » więcej 2024-10-21, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 21 października » więcej 2024-10-20, godz. 12:37 Koordynatorka akcji "Zapal znicz pamięci": akcja pokazuje, że młodzi potrafią dbać o pamięć Akcja "Zapal znicz pamięci" każdego roku pokazuje, że młodzi ludzie chcą i potrafią dbać o pamięć – powiedziała PAP koordynatorka akcji Marta Szczesiak-Ślusarek… » więcej 2024-10-20, godz. 09:00 12 lat temu zmarł Przemysław Gintrowski, bard Solidarności, autor muzyki do ponad 20 filmów 12 lat temu, 20 października 2012 roku, zmarł Przemysław Gintrowski, kompozytor i wokalista, bard "Solidarności", obdarzony niepowtarzalnym, zachrypniętym… » więcej 2024-10-20, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 20 października » więcej
89101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »