Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Nóż w plecy
2022-09-17, 07:22 Autor: Bolesław Bezeg

Nóż w plecy

Spotkanie sowieckich i niemieckich żołnierzy gdzieś w Polsce. Wrzesień 1939. domena publiczna
Spotkanie sowieckich i niemieckich żołnierzy gdzieś w Polsce. Wrzesień 1939. domena publiczna
83 lata temu – 17 września 1939 roku wojska sowieckie bez wypowiedzenia wojny zaatakowały II Rzeczpospolitą, która już od blisko trzech tygodni prowadziła wojnę obronną z inwazją niemiecką. W historiografii przyjęło się określać sowiecki atak na Polskę jako „nóż w plecy”.
Z Historycznego Punktu Widzenia 17 września 2022
O świcie 17 września 1939 roku sowieckie wojska na całej długości naszej wschodniej granicy wtargnęły na polskie terytorium. Stalin obiecał niemieckiemu ambasadorowi, że wojska sowieckie przekroczą granicę o godzinie 6 rano, ale meldunki z poszczególnych strażnic Korpusu Ochrony Pogranicza wskazują, że wojna z sowietami zaczęła się już o trzeciej w nocy to jest w chwili gdy polski ambasador dopiero wchodził do gabinetu sowieckiego wiceministra spraw zagranicznych by wysłuchać dyplomatycznej noty oznajmującej zabór wschodniej połowy Polski.

O godzinie 3 w nocy początkowo niezidentyfikowane przez żołnierzy KOP oddziały podjęły próbę przekroczenia polskiej granicy w rejonie miejscowości: Podwołczyska, Dziewicz, Trybuchowiec, Husiatyń i Załucz. Napotkawszy na polskie posterunki wdały się z nimi w walkę. Nie trzeba się dziwić wzmianką, że początkowo polscy żołnierze nie zidentyfikowali atakujących oddziałów jako sowieckiej armii.

Przez lata służby na gorącym polsko-sowieckim pograniczu żołnierze Korpusu Ochrony Pogranicza na co dzień mieli do czynienia z grupami a nawet oddziałami sowieckich dywersantów, którzy jednak jak wskazywała ich odzież, regularną armią nie byli, a nawet jeśli wyglądali na żołnierzy to sowieckie państwo nie przyznawało się do nich w żaden sposób. Oficjalnie byli to zwykli bandyci.

Oczywiście dla nikogo nie było tajemnicą, że inspiracja tych ataków leży w sowieckiej armii i służbach specjalnych, których celem była nieustanna destabilizacja polskiej granicy.

O godz. 4.55 placówka KOP telefonicznie poinformowała polskie Naczelne Dowództwo stacjonujące wówczas w Kołomyi, że zidentyfikowało atakujące oddziały jako regularną armię sowiecką, i że za oddziałami pieszymi porusza się rzut motorowy i prawdopodobnie czołgi. Oddziały KOP rozpoczęły wycofywanie się w walce.

O godz. 6 rano dowódca odcinka KOP Czortków podpułkownik Marceli Kotarba zameldował telefonicznie do Sztabu Naczelnego Wodza, że wycofując się prowadzi walki opóźniające wobec przeważających sił bolszewickich atakujących w kierunkach na Trembowlę, Czortków, Buczacz i szereg innych miejscowości.

O tej samej porze minister spraw zagranicznych Józef Beck wysłał do polskich placówek dyplomatycznych i instytucji rządowych komunikat o sowieckiej agresji na Polskę i zasadach postępowania instytucji rządowych wobec tejże agresji.

Niestety już w dwie godziny później ze sztabu Naczelnego Wodza zaczęły się rozchodzić informacje kwestionujące czy mamy do czynienia z agresją. Wśród oficerów sztabu Naczelnego Wodza zaczęło brać górę przekonanie, że sowieccy żołnierze częstują polskich pograniczników papierosami i tłumaczą, że przybyli po to by chronić wschodnią Polskę przed niemiecką agresją.

Ulegając tym nastrojom tego samego dnia po południu Naczelny Wódz wydaje słynny rozkaz: „Sowiety wkroczyły. Nakazuję ogólne wycofanie na Rumunię i Węgry najkrótszymi drogami. Z bolszewikami nie walczyć, chyba w razie natarcia z ich strony albo próby rozbrojenia oddziałów. Zadanie Warszawy i miast, które miały się bronić przed Niemcami - bez zmian. Miasta, do których podejdą bolszewicy, powinny z nimi pertraktować w sprawie wyjścia garnizonów do Węgier lub Rumunii".

Nie wiadomo jakie przesłanki miał sztab Naczelnego Wodza, by pozwoliły one na wyciągnięcie tak zadziwiających wniosków. Wiadomo jednak, że brak dowodzenia i ów dezorganizujący obronę rozkaz spowodowały śmierć tysięcy polskich żołnierzy i cywili.

Zobacz także

2022-05-29, godz. 08:20 Wesoła Święta 83 lata temu - 29 maja 1939 roku - w Rzymie zmarła polska święta Urszula Ledóchowska założycielka zgromadzenia Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego. Była… » więcej 2022-05-28, godz. 07:25 Bolko V Husyta Jutro przypada 562 rocznica śmierci księcia opolskiego Bolka V Wołoszka – jednego z najbarwniejszych przedstawicieli dynastii Piastów śląskich. » więcej 2022-05-22, godz. 08:20 Sługa Boży ze Szczepanowic Jutro przypada 79 rocznica męczeńskiej śmierci pochodzącego z będącej dziś częścią Opola wsi Szczepanowice sługi bożego Teodora Sąsali. » więcej 2022-05-21, godz. 07:20 Pierwsi polscy amanci Jak mawiał wódz rewolucji październikowej Włodzimierz Lenin „Kino jest najważniejszą ze sztuk” i tu akurat ze swej rewolucyjnej perspektywy miał ra… » więcej 2022-05-15, godz. 08:20 Intronizator-publicysta Jutro przypada 365 rocznica męczeńskiej śmierci autora jednego z najważniejszych tekstów w dziejach polskiego chrześcijaństwa. Mam tu na myśli świętego… » więcej 2022-05-14, godz. 07:20 Obrońca Mafekingu W najbliższy wtorek obchodzić będziemy 120 rocznica zakończenia oblężenia Mafeking położonego w pobliżu północnej granicy Republiki Południowej Afryki… » więcej 2022-05-08, godz. 08:20 Władysław i Wstydliwy 768 lat temu - 8 maja 1254 roku w Krakowie odbyły się pierwsze po kanonizacji świętego Stanisława uroczystości ku jego czci. Stały się one okazją do zorganizowania… » więcej 2022-05-07, godz. 07:20 Zbrodnie Armii Ludowej W tym tygodniu minęła 78 rocznica zbrodni dokonanej na żołnierzach Armii Krajowej przez oddział tzw. Armii Ludowej. » więcej 2022-05-03, godz. 08:20 Ślaskie zrywy 101 lat temu wybuchło trzecie powstanie śląskie. Tym razem przywódcy polskiej konspiracji nie zaniedbali żadnej sfery przygotowań. » więcej 2022-05-01, godz. 08:20 Nie idę na pochód Szanowni Słuchacze, mam dla Państwa dobrą wiadomość! Otóż dziś pierwszy maja, dzień wolny od pracy i możecie spędzić go tak jak zechcecie. Jeszcze… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »