Radio Opole » Z historycznego punktu widzenia » Felietony » Zemsta po latach
2022-06-26, 08:20 Autor: Bolesław Bezeg

Zemsta po latach

Egzekucja cywili w Polsce w 1939 r.
Egzekucja cywili w Polsce w 1939 r.
82 lata temu - 26 czerwca 1940 roku w okolicach Olsztyna pod Częstochową Niemcy rozstrzelali grupę byłych powstańców śląskich. Wśród nich był Paweł Golaś w roku 1921 dowódca jednego z powstańczych okręgów.
Z Historycznego Punktu Widzenia 26 czerwca 2022
Paweł Golaś urodził się 6 sierpnia 1885 r. w Lubszy w powiecie lublinieckim w rodzinie o silnych polskich tradycjach. Służbę wojskową w pruskiej armii zakończył w roku 1918 w stopniu sierżanta i wkrótce po powrocie w rodzinne strony zaangażował się w polską konspirację niepodległościową.

Wkrótce w strukturach Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska objął funkcję komendanta na terenie powiatu lublinieckiego. W czerwcu 1919 roku w wyniku dekonspiracji grupy konspiratorów został aresztowany i skierowany do więzienia w Opolu, gdzie miało się odbyć śledztwo i proces.

Podczas transportu zdołał wyskoczyć z pociągu i umknąć pościgowi do lasu. Od tej pory musiał się ukrywać, ale nadal pozostał komendantem powiatowym POW w powiecie lublinieckim, czasowo przejmując też komendę nad powiatami kluczborskim i oleskim.

W sierpniu 1920 roku gdy wybuchło II powstanie śląskie, do walki przystąpili także polscy konspiratorzy w powiecie lublinieckim. Pod dowództwem Pawła Golasia powstańcom udało się opanować część powiatu lublinieckiego i utrzymać teren aż do zawieszenia broni.

Dzięki sprawności organizacyjnej powiatowego komendanta tutejsze struktury powstańcze przetrwały likwidację II powstania i wraz z całą POW przeszły reorganizację oraz przygotowania do III powstania.

Podczas III powstania śląskiego Paweł Golaś objął dowództwo jednego z powstańczych batalionów, na którego czele walczył o Lubliniec, a potem o Dobrodzień. Po opanowaniu terenu objął funkcję szefa powstańczych struktur administracyjnych, których celem było unormowanie życia ludności cywilnej na opanowanym terenie. Po zakończeniu powstania osiadł w Lublińcu, gdzie zajął się kupiectwem.

Po wybuchu II wojny światowej jako wybitny działacz powstańczy znalazł się na liście najbardziej poszukiwanych Ślązaków. Przez pięć miesięcy udało mu się ukrywać w Częstochowie, ale 1 lutego 1940 roku został rozpoznany i aresztowany przez gestapo.

26 czerwca 1940 roku Paweł Golaś wraz z innymi polskimi działaczami został rozstrzelany w lesie niedaleko Olsztyna pod Częstochową.

Zobacz także

2022-10-09, godz. 08:21 Bunt Żeligowskiego Rankiem 8 października 1920 roku dowodzona przez generała Lucjana Żeligowskiego dywizja wyruszyła na Wilno pozorując bunt wobec dowództwa polskich sił … » więcej 2022-10-08, godz. 07:20 Emigracyjny rząd w Opolu 367 lat temu, w początkach października 1655 roku w toku wojny polsko-szwedzkiej na kilkanaście dni Opole, leżące wówczas w granicach cesarstwa austriackiego… » więcej 2022-10-02, godz. 08:20 Finał Powstania Warszawskiego Dziś przypada 77 rocznica podpisania przez dowództwo Armii Krajowej aktu honorowej kapitulacji Powstania Warszawskiego. Pytania o sens powstania warszawskiego… » więcej 2022-10-01, godz. 07:20 Pod sowieckim butem 83 lata temu brytyjski premier Winston Churchil w radiowym przemówieniu zracjonalizował sowiecką napaść na Polskę tym samym pozostawiając sobie furtkę… » więcej 2022-09-25, godz. 07:20 Polski ewenement Pojutrze we wtorek 27 września przypada 83 rocznica powstania fenomenu na skalę światową czyli Polskiego Państwa Podziemnego. » więcej 2022-09-24, godz. 19:43 Podróże kształcą I oto nadszedł wieczór i poranek dnia pierwszego roku tysiąc czterysta pierwszego od zakończenia wielkiej hidżry proroka Mahometa z Mekki do Medyny. » więcej 2022-09-18, godz. 08:26 Skok do bitwy Wczoraj minęła 78 rocznica rozpoczęcia operacji Market Garden, największej w dziejach wojen operacji powietrzno-desantowej, w której wzięła udział polska… » więcej 2022-09-17, godz. 07:22 Nóż w plecy 83 lata temu – 17 września 1939 roku wojska sowieckie bez wypowiedzenia wojny zaatakowały II Rzeczpospolitą, która już od blisko trzech tygodni prowadziła… » więcej 2022-09-11, godz. 08:20 Odsiecz Jutro przypada 339 rocznica tzw. Odsieczy wiedeńskiej czyli bitwy, w której dowodzone przez polskiego króla Jana III Sobieskiego wojska chrześcijańskiej koalicji… » więcej 2022-09-10, godz. 07:21 Zwycięstwo pod Orszą Przedwczoraj minęła 506 rocznica bitwy pod Orszą – wielkiego zwycięstwa militarnego, które dość wyjątkowo zostało w pewnym stopniu wykorzystane także… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »