Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-02-15, 07:00 Autor: IAR/B.Falkowska/dok.

Kartka z kalendarza

399 przed naszą erą - Grecki filozof Sokrates został skazany na karę śmierci poprzez wypicie trucizny.

1386 - W Krakowie został ochrzczony Wielki Książę Litewski Jagiełło, który przybrał imię Władysław.

1564 - Urodził się Galileo Galilei, zwany Galileuszem, włoski fizyk i astronom, twórca podstaw nowożytnej fizyki. Odkrył prawa ruchu wahadła i swobodnego spadania ciał, a także góry na Księżycu, cztery satelity Jowisza i plamy słoneczne. Stwierdził obrót Słońca.

1571 - Urodził się Michael Praetorius, niemiecki kompozytor, kapelmistrz i organista, przedstawiciel przełomu renesansu i wczesnego baroku. Urodził się 15 lutego 1571 roku.

1748 - Urodził się Jeremy Bentham, angielski prawnik, filozof i ekonomista, reformator instytucji prawnych i społecznych, jeden z głównych przedstawicieli liberalizmu, autor filozoficznej koncepcji utylitaryzmu - jak największego szczęścia dla jak największej liczby ludzi, na użytek, której wymyślił rachunek szczęścia.

1763 - Podpisanie pokoju w Hubertsburgu między Prusami, Austrią i Saksonią, kończącego wojnę siedmioletnią.

1781 - Zmarł Gotthold Ephraim Lessing, niemiecki pisarz, krytyk oraz teoretyk literatury i teatrum, myśliciel.

1792 - Urodził się Fryderyk Skarbek, ekonomista, historyk, publicysta. Założył Instytut dla Dzieci Moralnie Zaniedbanych, zorganizował i był pierwszym prezesem Dyrekcji Ubezpieczeń, założyciel kasy oszczędności, autor "Dziejów Księstwa Warszawskiego".

1801 - Zmarł Józef Szymanowski, poeta, przedstawiciel i teoretyk polskiego oświecenia.

1802 - W Żelechowie zmarł Ignacy Wyssogota Zakrzewski, prezydent Warszawy, jeden z organizatorów insurekcji w stolicy w 1794 roku. Urodził się w 1745 roku.

1809 - Urodził się Cyrus Hall McCormick, amerykański przedsiębiorca rolny. Wynalazł żniwiarkę i snopowiązałkę.

1827 - W Hrynkiszkach pod Kownem urodził się Polikarp Girsztowt, lekarz, wydawca, chirurg, założyciel i redaktor "Gazety Lekarskiej", profesor Szkoły Głównej i Uniwersytetu Warszawskiego, uczestnik Powstania Styczniowego.

1828 - Urodził się Faustyn Juliusz Cengler, rzeźbiarz, autor licznych nagrobków, część z nich zachowała się na Cmentarzu Powązkowskim.

1833 - Prapremiera "Ślubów panieńskich" Aleksandra Fredry we Lwowie.

1834 - Urodził się William Henry Preece, brytyjski inżynier i wynalazca, który wynalazł pierwsze słuchawki telefoniczne.

1845 - W mediolańskiej La Scali odbyła się premiera opery Joanna d’Arc Giuseppe Verdiego.

1867 - W Wiedniu odbyło się premierowe wykonanie chóralne walca "Nad pięknym modrym Dunajem".

1872 - Urodził się Konrad Krzyżanowski, malarz, ilustrator, profesor Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie i właściciel prywatnej szkoły malarstwa.

1880 - W Stanach Zjednoczonych utworzono największą polonijną organizację - Związek Narodowy Polski, zajmujący się sprawami kultury, oświaty i działalnością ubezpieczeniową wśród Polaków.

1886 - Urodził się Roman Kobendza, botanik, dendrolog. Był zaangażowany w ochronę Puszczy Kampinoskiej i doprowadził do utworzenia na jej terenie w 1937 roku pierwszego rezerwatu przyrody.

1892 - W Łodzi urodziła się Ida Braunerówna, rzeźbiarka związana z grupą "Jung Idysz", uczennica Oskara Kokoschki, więźniarka niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau.

1899 - Urodziła się Edith Holm Sondergaard, amerykańska aktorka, laureatka pierwszej przyznanej statuetki Oscara w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa.

1905 - Zmarł Lewis "Lew" Wallace, amerykański pisarz, wojskowy, prawnik i dyplomata, znany głównie, jako autor powieści "Ben Hur".

1907 - W Petersburgu urodził się Aleksander Dzwonkowski, aktor, odtwórca między innymi ról Felusia Piwko w filmie "Kapelusz pana Anatola" Jana Rybkowskiego, doktora Kadrylla w serialu "Niesamowite przygody Marka Piegusa" i Dyndalskiego "Zemście" Aleksandra Fredry w reżyserii Jana Świderskiego.

1909 - Urodziła się Miep Gies, Holenderka pochodzenia austriackiego, która podczas II wojny światowej pomagała w ukrywaniu Anny Frank, jej rodziny i przyjaciół przed nazistami.

1910 - Urodziła się Irena Sendlerowa, działaczka społeczna, która ocaliła z Holokaustu dwa i pół tysiąca żydowskich dzieci.

1910 - Urodził się Alexander Uninsky, amerykański pianista i pedagog pochodzenia rosyjskiego, zwycięzca II Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego imienia Fryderyka Chopina w 1932 roku.

1923 - Urodziła się Jelena Bonner, rosyjska lekarka, obrończyni praw człowieka. Była drugą żoną Andrieja Sacharowa fizyka, działacza społecznego, pisarza, laureata Pokojowej Nagrody Nobla.

1925 - Urodziła się Maria Homerska, aktorka znana między innymi z filmów "Czarne skrzydła", "Wierna rzeka" i serialu "Noce i dnie". Zmarła 6 lipca 2010 roku.

1927 - Polskie Radio Kraków rozpoczęło działalność, retransmitując popołudniowy koncert z Warszawy. Pierwszą transmisję hejnału z wieży Mariackiej przeprowadzono 16 kwietnia 1927.

1928 - Urodził się Cezary Chlebowski, pisarz, publicysta i historyk, harcerz i żołnierz Armii Krajowej.

1928 - W Warszawie utworzono Instytut Badania Koniunktur Gospodarczych i Cen.

1937 - Zmarł Vincenzo Lancia, włoski konstruktor i producent samochodów osobowych marki Lancia, jeden z prekursorów przemysłu samochodowego.

1941 - Pierwszy zrzut cichociemnych do Polski. W nocy z 15 na 16 lutego z Wielkiej Brytanii wystartowała brytyjska załoga z trzema polskimi skoczkami na pokładzie.

1942 - Rocznica pierwszej deportacji Żydów polskich do niemieckiego obozu zagłady Auschwitz.

1942 - Wojska japońskie zajęły Singapur, największą brytyjską bazę morską na Dalekim Wschodzie.

1942 - Urodził się Władysław Trebunia-Tutka, artysta plastyk, absolwent krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, nauczyciel w Technikum Tkactwa Artystycznego w Zakopanem, malarz, projektant, muzyk, członek zespołu Trebunie-Tutki.

1943 - Został zamordowany w niemieckim obozie zagłady Auschwitz Józef Noji, lekkoatleta, długodystansowiec, działacz ruchu oporu.

1944 - Początek drugiego natarcia na Monte Cassino, w którym wziął udział korpus nowozelandzki oraz jednostki hinduskie.

1944 - Urodził się Dżochar Dudajew, czeczeński wojskowy, polityk, prezydent Czeczeńskiej Republiki Iczkerii.

1945 - Rozpoczęła się bitwa pancerna o Stargard. Jedna z ostatnich głównych niemieckich pancernych operacji, która miała zmienić sytuację strategiczną Niemiec na froncie wschodnim.

1945 - Urodził się Douglas Hofstadter, amerykański intelektualista i pisarz, znany głównie dzięki książce "Gödel, Escher, Bach: an Eternal Golden Braid”, opublikowanej w roku 1979, za którą otrzymał Nagrodę Pulitzera w dziedzinie non-fiction. Książka, znana również, jako GEB, stała się dziełem inspirującym tysiące studentów do kariery w informatyce i sztucznej inteligencji.

1949 - Premiera filmu "Skarb" Leonarda Buczkowskiego, pierwszej polskiej powojennej komedii z Jadwigą Chojnacką, Danutą Szaflarską i Jerzym Duszyńskim w rolach głównych.

1949 - Ukazało się pierwsze wydanie "Gazety Krakowskiej”.

1950 - Premiera amerykańskiego filmu animowanego "Kopciuszek" Walta Disneya, będącego adaptacją popularnej baśni w opracowaniu Charlesa Perraulta.

1951 - Urodziła się Jadwiga Jankowska-Cieślak, aktorka związana ze stołecznymi teatrami, między innymi: Nowym, Polskim, Dramatycznym.

1951 - Urodziła się Jane Seymour, amerykańska aktorka, angielskiego pochodzenia. Zagrała w ponad 60 filmach.

1951 - Podpisano polsko-radziecką umowę o wymianie terenów przygranicznych. Była to największa w historii powojennej Polski i jedna z największych w historii powojennej Europy korekta graniczna.

1957 - Ukazało się pierwsze wydanie pisma dla dzieci "Miś".

1959 - Zmarł Owen Richardson, angielski fizyk, profesor uniwersytetu w Princeton. Prowadził badania nad termoemisją i emisją elektronów przez reakcje chemiczne i spektrum wodoru.

1961 - W katastrofie lotniczej pod Brukselą - pierwszej z udziałem Boeinga 707 - zginęły 72 osoby, w tym cała amerykańska ekipa lecąca na Mistrzostwa Świata w łyżwiarstwie figurowym w Pradze. Zawody odwołano.

1962 - Sejm uchwalił ustawy o Sądzie Najwyższym i o obywatelstwie polskim. Uzyskanie obywatelstwa innego państwa powodowało utratę obywatelstwa polskiego.

1965 - Zmarł Nat King Cole, amerykański pianista jazzowy i piosenkarz, także popularny aktor.

1971 - Rząd odwołał grudniowe podwyżki cen artykułów żywnościowych. Decyzję wymusiły strajki, które - po wydarzeniach Grudnia'70 - nadal wybuchały w różnych miejscach kraju.

1972 - Sąd Wojewódzki w Warszawie skazał na kary pozbawienia wolności dziewięciu oficerów MSW oskarżonych o udział w tak zwanej aferze "Zalew”. Od końca lat 60. XX wieku do 1971 grupa rabunkowa funkcjonariuszy MSW PRL pod wodzą generała Ryszarda Matejewskiego przeprowadziła na Zachodzie operację, polegającą na zdobyciu drogą nielegalną - nie wyłączając rabunków - dewiz i złota, które miały być później przeznaczone na rutynową działalność operacyjną wywiadu i kontrwywiadu MSW. Część zrabowanych dewiz i złota funkcjonariusze ukryli dla siebie.

1972 - Urodził się David Sharp, angielski wspinacz. Jego śmierć pod szczytem Mount Everestu wzbudziła wielkie poruszenie, ponieważ w czasie, gdy umierał, minęło go około 40 wspinaczy.

1975 - Zmarł ksiądz Michał Sopoćko, duchowny katolicki, doktor habilitowany teologii, spowiednik świętej Faustyny Kowalskiej, apostoł Miłosierdzia Bożego, założyciel Zgromadzenia Sióstr Jezusa Miłosiernego, błogosławiony Kościoła katolickiego. Jako spowiednik świętej Faustyny zainteresował się kultem Miłosierdzia Bożego i stał się nie tylko jego głosicielem, ale również dał podstawy teologiczne tego kultu. W czasie II wojny światowej pomagał w uratowaniu około stu Żydów, czym naraził się Niemcom i został skazany na rozstrzelanie. Udało mu się jednak uniknąć egzekucji.

1979 - Wybuch gazu ziemnego w siedzibie banku PKO w warszawskiej Rotundzie, u zbiegu Alei Jerozolimskich i Marszałkowskiej. Podczas eksplozji zginęło 49 osób, ponad 100 zostało rannych.

1982 - U wybrzeży kanadyjskiej Nowej Fundlandii przewróciła się w czasie sztormu platforma wiertnicza "Ocean Ranger", w wyniku czego zginęła cała 84-osobowa załoga.

1988 - Zmarł Richard Feynman, amerykański fizyk, współkonstruktor bomby atomowej, laureat Nagrody Nobla w 1965 roku, jeden z twórców elektrodynamiki kwantowej.

1988 - Zmarł Stefan Matyjaszkiewicz, operator filmowy. Autor zdjęć do filmów: Ewa chce spać, Dwoje z wielkiej rzeki, Sami swoi, Lalka, Placówka, do serialu Przygody psa Cywila, a także wielu innych.

1989 - Sejm przywrócił narodowe Święto Niepodległości - 11 listopada, obchodzone od 1937 roku, dla uczczenia rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918.

1989 - Ostatnie jednostki wojsk radzieckich zostały wycofane z Afganistanu.

1991 - Prezydenci: Czechosłowacji - Vaclav Havel, Polski - Lech Wałęsa i Węgier - Arpad Goencz przyjęli wspólne oświadczenie o trójstronnej współpracy. Była to inauguracja tak zwanego Trójkąta Wyszehradzkiego.

1995 - Amerykański haker Kevin Mitnick został aresztowany przez FBI. Jeden z najbardziej znanych komputerowych włamywaczy za swoje przestępstwa został skazany na karę wieloletniego pozbawienia wolności.

1999 - Zmarł Antoni Chodorowski, rysownik, karykaturzysta, autor ilustracji do książek i plakatów, zajmował się także fotografią i malarstwem. Publikował rysunki między innymi w pismach: "Szpilki”, "Karuzela”, "Polityka” i "Najwyższy Czas”.

2003 - Zmarł Włodzimierz Fijałkowski, profesor, ginekolog-położnik, społecznik, członek Papieskiej Akademii Pro Vita, twórca polskich szkół rodzenia, propagator metod naturalnej regulacji poczęć.

2003 - Zmarł Andrzej Czyżowski, dziennikarz i działacz społeczny, przez długie lata związany z Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa w Monachium, redaktor naczelny "Dziennika Polskiego” - najstarszego pisma polskiej emigracji, ukazującego się w Londynie.

2007 - Zmarł Robert Adler, austriacki wynalazca, współtwórca pierwszego pilota telewizyjnego w 1956 roku, autor ponad 180 patentów.

2007 - W Madrycie rozpoczął się proces 29 sprawców zamachów z 11 marca 2004 roku. Podczas ataków w pociągach dowożących ludzi z okolic podmiejskich do pracy w stolicy Hiszpanii, Madrycie na stacji Atocha, zginęło 191 osób, a 1858 zostało rannych.

2008 - Po ponad pięciu miesiącach od zaginięcia nad zachodnią Nevadą amerykański milioner i podróżnik Steve Fossett został urzędowo uznany za zmarłego.

2011 - Zmarła Karin Stanek, piosenkarka, solistka zespołu Czerwono-Czarni. Zadebiutowała w 1962 roku piosenką "Jimmy Joe", w latach 60. była jedną z najpopularniejszych polskich wokalistek.

2011 - Arabska wiosna: W Libii rozpoczęły się protesty przeciwko złej sytuacji materialnej, bezrobociu, korupcji, ograniczaniu swobód obywatelskich oraz długoletnim rządom Mu’ammara al-Kaddafiego.

2013 - Zmarł Kazimierz Danilewicz, rzeźbiarz, autor wielu monumentalnych prac, jak: pomnik Kazimierza Pułaskiego w Warce i Bufallo, popiersie majora Hubala i pomnik 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej w Warszawie.

2013 - W wyniku eksplozji meteoroidu nad Uralem i wywołanej nią fali uderzeniowej rannych zostało około 1500 osób. Meteoroid miał około 20 metrów średnicy, a jego eksplozja wyzwoliła energię równoważną 600 tysiącom ton trotylu. Na Ziemię spadło około sześciu ton meteorytów.

2016 - Zmarł George Gaynes, amerykański aktor filmowy i telewizyjny. Najbardziej znany z roli komendanta Lassarda w serii filmów "Akademia Policyjna".

2019 - Zmarł Ryszard Juszkiewicz, prawnik, historyk, senator I i II kadencji. W latach 1980-1982 był doradcą "Solidarności”. Przez cztery lata pełnił funkcję dyrektora Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

2020 - Zmarł Leszek Hołdanowicz, grafik, współtwórca polskiej szkoły plakatu, profesor zwyczajny warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.

2021 - Zmarł profesor Zdzisław Najder, historyk literatury, opozycjonista w PRL - skazany zaocznie na karę śmierci w 1983, założyciel Polskiego Porozumienia Niepodległościowego, dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa w latach 1982-87.

15 lutego - Międzynarodowy Dzień Walki z Rakiem Dzieciństwa. Wydarzenie zainaugurowane przez Childhood Cancer International (CCI) w 2002 roku, aby działać na rzecz zmniejszenia śmiertelności, a także bólu i cierpienia na skutek chorób nowotworowych u dzieci.

15 lutego - Międzynarodowy Dzień Wyszehradzki.

15 lutego - Światowy Dzień Młodzieży Prawosławnej.

15 lutego - Światowy Dzień Wielorybów.

15 lutego - Dzień Singla.

Zobacz także

2024-09-14, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 14 września - Kościół obchodzi święto Podwyższenia Krzyża Świętego, związane z tradycją odnalezienia relikwii krzyża, na którym umarł Jezus Chrystus. 14… » więcej 2024-09-13, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 13 września - Dzień Programisty. » więcej 2024-09-12, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 12 września - Dzień Narodów Zjednoczonych dla Współpracy Południe-Południe. 12 września - Święto Wojsk Lądowych, obchodzone w rocznicę zwycięstwa… » więcej 2024-09-11, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 11 września - Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny upamiętnia ścięcie Jana Chrzciciela. 11 września - Katalonia obchodzi święto La Diada. Ustanowiono… » więcej 2024-09-10, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 10 września - Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom, ogłoszony przez WHO. 10 września - Światowy Dzień Pierwszej Pomocy. 10 września - Dzień… » więcej 2024-09-09, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 9 września - Światowy Dzień FAS, czyli alkoholowego zespołu płodowego, mający na celu uświadomienie przyszłym matkom skutków picia alkoholu w czasie ciąży… » więcej 2024-09-08, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 8 września - Światowy Dzień Walki z Analfabetyzmem, ustanowiony przez UNESCO w 1965 roku. 8 września - Światowy Dzień Fizjoterapii. 8 września - Święto… » więcej 2024-09-07, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 7 września - Międzynarodowy Dzień Czystego Powietrza dla Błękitnego Nieba. 7 września - Światowy Dzień Świadomości Dystrofii Duchenne'a. » więcej 2024-09-06, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 6 września - Dzień Walki z Prokrastynacją. 6 września - Dzień Czytania Książek. » więcej 2024-09-05, godz. 01:00 Kartka z kalendarza 5 września - Międzynarodowy Dzień Dobroczynności. » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »