Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-02-02, 08:00 Autor: IAR/B.Falkowska/dok.

Kartka z kalendarza

1386 - Podczas Sejmu walnego w Lublinie obwołano królem Polski wielkiego księcia litewskiego Władysława II Jagiełłę.

1512 - Na Kubie został spalony na stosie przywódca indiańskiego oporu przeciwko kolonizacji hiszpańskiej Hatuey.

1536 - Urodził się Piotr Skarga, jezuita, kaznodzieja, czołowy przedstawiciel kontrreformacji w Polsce.

1572 - Urodził się Maciej Łubieński, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski. Zasłużył się w unormowaniu stosunków kościelnych i podniesieniu gospodarczemu swych diecezji.

1600 - Urodził się Gabriel Naudé, francuski bibliotekarz i bibliograf. W 1643 roku utworzył tak zwaną Bibliotheque Mazarine, w której zgromadził ponad 40 tysięcy dzieł, w tym wiele cennych manuskryptów. Jest to najstarsza biblioteka publiczna we Francji.

1676 - W katedrze na Wawelu Jan III Sobieski został koronowany na króla Polski. Tron objął wcześniej, w 1674 roku, lecz ze względu na trudną sytuację kraju, uroczystość koronacji została przełożona.

1825 - Urodził się Alexis Langer, niemiecki architekt, przedstawiciel stylu neogotyckiego, działał głównie na terenie Śląska. Zaprojektował między innymi kościół świętego Michała we Wrocławiu i kościół Najświętszej Marii Panny w Katowicach.

1842 - W Warszawie zmarł Abraham Stern, zegarmistrz, mechanik, konstruktor, uczony, wynalazca, uznawany za jednego z prekursorów cybernetyki.

1850 - Urodził się Joseph Franzkowski, nauczyciel i kierownik szkoły katolickiej w Sycowie, autor monografii "Historia wolnego państwa stanowego, miasta i powiatu Syców". Zmarł 29 września 1936 roku.

1864 - Urodziła się Maria Rodziewiczówna, pisarka, autorka poczytnych powieści i nowel, głównie z życia ziemiaństwa i ludu polskiego, z kresów białorusko-litewskich.

1880 - Urodził się Błażej Stolarski, działacz społeczny i polityczny, jeden z przywódców ruchu ludowego, etnograf i publicysta, członek Zarządu Koła Parlamentarnego Obozu Zjednoczenia Narodowego w 1938 roku.

1882 - Urodził się James Joyce, irlandzki pisarz tworzący w języku angielskim, jeden z najwybitniejszych pisarzy XX wieku. Najbardziej znany, jako autor powieści "Ulisses”.

1887 - W Punxsutawney w Pensylwanii odbyły się pierwsze obchody Dnia Świstaka. Jest to doroczne święto obchodzone 2 lutego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, którego bohaterem jest świstak amerykański, nazywany również świszczem.

1902 - W Krakowie urodził się Szymon Datner, historyk. Badał między innymi zbrodnie popełnione na Żydach podczas okupacji niemieckiej w Polsce.

1905 - Urodziła się Ayn Rand, amerykańska pisarka i filozof, pochodząca z rodziny rosyjskich Żydów. Jest twórczynią filozofii obiektywizmu.

1905 - Zmarł Adolf Bastian, niemiecki etnolog, autor "Der Mensch in der Geschichte". W 1875 roku zdefiniował kulturę, jako naukę o człowieku w odniesieniu do jego socjalnych sposobów zachowań. Jest autorem "zasady jedności rozumu ludzkiego”, mówiącej, że człowiek wykazuje zawsze te same cechy psychiczne, ma podobną strukturę osobowości i doświadczenie i postępuje tymi samymi drogami.

1907 - Zmarł Dymitr Mendelejew, rosyjski chemik, profesor chemii technicznej i nieorganicznej uniwersytetu w Sankt Petersburgu, członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności. Był twórcą okresowego układu pierwiastków nazwanego tablicą Mendelejewa. Urodził się 10 sierpnia 1834 roku.

1912 - Urodziła się Elizabeth Gladys "Millvina” Dean, Angielka, która była ostatnią żyjącą ocalałą pasażerką "Titanica".

1915 - Urodził się Karol Stryja, dyrygent i pedagog, profesor katowickiej Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej, dyrygent Orkiestry Filharmonii Śląskiej, inicjator Międzynarodowego Konkursu Dyrygenckiego imienia Grzegorza Fitelberga w Katowicach.

1917 - W Nowoczerkasku urodził się Witold Łokuciewski, pilot, pułkownik Wojska Polskiego, major RAF, pilot dywizjonu 303, więzień stalagu Luft III w Żaganiu. Od sierpnia 1940 roku był pilotem 303. Dywizjonu Myśliwskiego "Warszawskiego" imienia Tadeusza Kościuszki. Wraz z dwoma kolegami - Janem Zumbachem i Mirosławem Fericiem, byli nazywani "trzema muszkieterami".

1920 - Podpisano traktat w Tartu, na mocy którego Rosja Radziecka uznała niepodległość Estonii. Rosja Sowiecka straciła na rzecz Estonii 41 tysięcy kilometrów kwadratowych, zobowiązała się do zwrotu dzieł sztuki zrabowanych i wywiezionych do Rosji oraz do zapłaty 15 milionów złotych rubli z tytułu udziału Estonii w życiu gospodarczym Rosji przedrewolucyjnej.

1920 - Urodził się Kazimierz Talarczyk, aktor filmowy i teatralny. Występował między innymi na scenach teatrów: Polskiego w Poznaniu, Wybrzeże w Gdańsku, imienia Stefana Jaracza w Łodzi. Grał też między innymi w filmach: "Gdzie jest generał", "Sami swoi", "Tylko umarły odpowie".

1921 - Urodził się Pietro Cascella, włoski rzeźbiarz. Autor Pomnika Ofiar Faszyzmu, który stanął 16 kwietnia 1967 roku w Oświęcimiu.

1923 - Zmarła Wanda Młodnicka (z domu Monné) pisarka, tłumaczka i działaczka Towarzystwa Szkoły Ludowej. Była narzeczoną, muzą i miłością życia malarza Artura Grottgera. Później poślubiła malarza Karola Młodnickiego.

1924 - W trakcie I Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Chamonix została powołana Międzynarodowa Federacja Narciarska - FIS. Założycielami Federacji były obok Polski Anglia, Austria, Czechosłowacja, Finlandia, Francja, Jugosławia, Norwegia, Rumunia, USA, Szwajcaria, Szwecja, Węgry i Włochy.

1926 - Urodził się Zdzisław Leon Szymański, fizyk teoretyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Warszawskiej oraz pracownik Instytutu Fizyki PAN, Instytutu Badań Jądrowych i Instytutu Problemów Jądrowych imienia Andrzeja Sołtana. Był nazywany ojcem polskiej szkoły teoretycznej fizyki jądrowej.

1930 - Rozpoczęła działalność rozgłośnia Polskiego Radia w Łodzi, jako siódma w kraju.

1930 - Urodził się Krzysztof Chamiec, aktor, reżyser teatralny.

1931 - Urodził się Andrzej Kudelski, reporter radiowy, autor tekstów piosenek, współtwórca radiowego magazynu kulturalnego "Parnasik". Autor słów piosenek: "Cóż wiemy o miłości", "Jak mało, jak dużo potrzeba", "Za zdrowie pań" i innych.

1935 - Amerykanin Leonard Keeler przeprowadził w Portage w stanie Wisconsin pierwsze w historii badanie wykrywaczem kłamstw, które posłużyło, jako dowód w sądzie.

1940 - Zmarł Wsiewołod Meyerhold, rosyjski reżyser i aktor teatralny, pochodzenia niemieckiego, reformator w dziedzinie inscenizacji i sztuki aktorskiej, autor prac o teatrze i sztuce.

1942 - W obozie zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem Niemcy zamordowali około 1200 Żydów z Sompolna.

1943 - Niemcy zamordowali w małopolskiej wsi Imbramowice około 60 Romów z obozu wędrownego. Zwłoki ofiar zostały pogrzebano w jednym z miejscowych sadów.

1943 - Klęska wojsk niemieckich i zwycięstwo armii radzieckiej w bitwie pod Stalingradem.

1944 - Kilkutysięczna ekspedycja niemiecka wspierana przez artylerię i ukraińskich kolaborantów przeprowadziła w Lasach Janowskich pacyfikację Borowa oraz okolicznych wsi. Podczas pacyfikacji spalono sześć wsi i zamordowano od 800 do 1300 Polaków.

1944 - W odwecie za zabicie przez żołnierzy AK poprzedniego dnia Franza Kutschery dowódcy SS i Policji na dystrykt warszawski Generalnego Gubernatorstwa Niemcy rozstrzelali w pobliżu miejsca akcji w Alejach Ujazdowskich 100 zakładników. Kolejnych 200 Niemcy zamordowali tego samego dnia w ruinach getta.

1944 - Ukraińscy nacjonaliści z oddziału UPA zamordowali 129 polskich uchodźców podczas ich ewakuacji z Łanowiec do Wiśniowca na Wołyniu. Dowodzący konwojem niemiecki starosta nie pozwolił jadącym na przodzie konwoju kilkunastu policjantom na podjęcie walki z UPA.

1945 - We wsi Uście Zielone, położonej w dawnym powiecie buczackim województwa tarnopolskiego, oddziały ukraińskich nacjonalistów OUN i UPA zamordowały 133 osoby, głównie Polaków. Około 30 osób zostało rannych. Wśród ofiar byli także Ukraińcy, których zabito za odmowę przyłączenia się do UPA.

1945 - We wsi Podgaje, podczas walk o przełamanie Wału Pomorskiego, żołnierze z 15. Dywizji Grenadierów SS spalili żywcem 32 polskich jeńców z 1. Dywizji Wojska Polskiego. W 1979 nakręcono film "Elegia" opowiadający o dramatycznych zdarzeniach.

1946 - Pluton Narodowego Zjednoczenia Wojskowego spacyfikował wieś Zanie na Podlasiu, mordując 24 osoby, obywateli polskich narodowości białoruskiej wyznania prawosławnego. Partyzanci podpalali domy mieszkańców prawosławnych, a następnie ostrzeliwali osoby wybiegające z płonących budynków.

1947 - Papież Pius XII ogłosił konstytucję apostolską "Provida Mater Ecclesia", ustanawiającą instytuty świeckie.

1965 - Sąd Wojewódzki w Warszawie wydał wyroki w tak zwanej aferze mięsnej. Główny oskarżony, dyrektor Miejskiego Handlu Mięsem Warszawa Praga Stanisław Wawrzecki został skazany na śmierć. Czterej dyrektorzy uspołecznionego handlu mięsem zostali skazani na kary dożywocia.

1970 - Zmarł Bertrand Russell, brytyjski filozof, logik, matematyk, działacz społeczny i eseista. Jest uważany za jednego z twórców filozofii analitycznej.

1972 - Ambasada brytyjska w Dublinie została zniszczona przez rozwścieczony tłum po wydarzeniach tak zwanej "krwawej niedzieli” w Londonderry.

1976 - Zmarł Kazimierz Rudzki, aktor, reżyser, pedagog. Grał między innymi w filmach i serialach: "Eroica", "Wojna domowa", "Jak rozpętałem drugą wojnę światową", "Nie lubię poniedziałku", "Milion za Laurę", "Czterdziestolatek".

1980 - Telewizja NBC poinformowała o prowadzonej przez FBI od 1978 roku operacji specjalnej "Abscam”, wymierzonej w skorumpowanych amerykańskich kongresmanów i senatorów.

1983 - Arcybiskup gnieźnieńsko-warszawski i prymas Polski Józef Glemp został kardynałem.

1986 - Zakończyły się trzydniowe wybory parlamentarne w Liechtensteinie, w których po raz pierwszy mogły głosować kobiety.

1987 - Zmarł Alistair MacLean, szkocki pisarz, autor powieści o tematyce sensacyjnej, kryminalnej i wojennej. Napisał między innymi: "Działa Nawarony" i "Tylko dla orłów".

1990 - Prezydent RPA Frederik Willem de Klerk zezwolił na działalność Afrykańskiego Kongresu Narodowego i zapowiedział uwolnienie Nelsona Mandeli.

1990 - Zmarł Stanisław Bober, fotografik i malarz. Do 1945 roku związany ze Stanisławowem, gdzie uczył między innymi w tamtejszym Gimnazjum Kupieckim techniki reklamy oraz fotografiki reklamowej.

1995 - Zmarł André Frossard, francuski dziennikarz, pisarz i filozof katolicki pochodzenia żydowskiego, syn Ludwika Oscara Frossarda - założyciela Francuskiej Partii Komunistycznej. Wieloletni felietonista "Le Figaro”. Jak sam opisuje, w wydanej w 1969 roku książce pod tytułem "Bóg istnieje, spotkałem Go", jako ateista doznał nawrócenia w 1935 roku po przypadkowej wizycie w kościele.

1995 - Zmarł Donald Henry Pleasence, angielski aktor. Wystąpił między innymi w filmach i serialach: "Rok 1984", "Żyje się tylko dwa razy", "Wielka ucieczka", "Matnia", "Ucieczka z Nowego Jorku".

1995 - Urodziła się Arfa Karim Randhawa, pakistańska programistka. W wieku dziewięciu lat w 2004 roku była najmłodszą osobą, która zdobyła tytuł Microsoft Certified Professional. Zmarła 14 stycznia 2012 roku.

1998 - Zmarł Raymond Cattell, amerykański psycholog, jeden z pierwszych badaczy cech osobowości.

2000 - Zmarł Jacek Janczarski, scenarzysta, satyryk, dramaturg, związany z Polskim Radiem, autor popularnych słuchowisk radiowych “Kocham pana, panie Sułku” i - wspólnie z Maciejem Zębatym - “Rodziny Poszepszyńskich”.

2000 - Zmarł Jan Nielubowicz, lekarz, profesor, członek rzeczywisty PAN, współtwórca transplantologii w Polsce, rektor Akademii Medycznej w Warszawie.

2007 - Pałac Kultury i Nauki w Warszawie został wpisany do rejestru zabytków.

2007 - Oscypek, jako drugi polski produkt regionalny uzyskał status chronionej nazwy pochodzenia Unii Europejskiej.

2015 - Zmarł Andrij Wiktorowycz Kuźmenko, ukraiński piosenkarz rockowy, producent muzyczny, aktor i prezenter radiowy i telewizyjny.

2019 - Zmarł Wincenty Pugacewicz, duchowny prawosławny, ksiądz mitrat Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

2020 - Zmarł Alfons Schnura, samorządowiec, wieloletni radny Rady Miasta i Gminy w Strzelcach Opolskich, badacz historii lokalnej, orędownik pojednania polsko-niemieckiego, artysta, autor filmu "Ziemia Strzelecka przez stulecia”, a także książek: "Młodość a wielka niewiadoma", "Mokre Łany”, "Powrót do przeszłości”. Z wykształcenia tokarz, zajmował się metaloplastyką. Autor tabernakulów i świeczników w kościołach na Śląsku Opolskim. Urodził się 10 kwietnia 1930 roku.

2021 - Zmarł Zbigniew Siemaszko, historyk, pisarz i publicysta emigracyjny. W 1940 deportowany do Kazachstanu. Po zawarciu układu Sikorski-Majski 30 lipca 1941 wstąpił do Armii Andersa, z którą przeszedł szlak bojowy przez Irak, Palestynę, Południową Afrykę, z której trafił w 1943 do Wielkiej Brytanii.

2021 - Zmarł Thomas Moore, znany, jako "Captain Tom", brytyjski wojskowy, uczestnik II wojny światowej i szlachcic. Założyciel The Captain Tom Foundation. Znany z akcji charytatywnej, podczas której przed swoimi setnymi urodzinami przeszedł 100 okrążeń wokół swojego domu, dzięki czemu zebrano ponad 30 milionów funtów dla wsparcia brytyjskiej służby zdrowia.

2022 - Zmarł Sławomir Arabski architekt i rysownik- karykaturzysta, wykładowca akademicki. Członek łódzkiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich oraz Stowarzyszenia Artystów Karykatury w Warszawie.

2 lutego - Kościół katolicki obchodzi święto Ofiarowania Pańskiego. W polskiej tradycji znane jest jako święto Matki Boskiej Gromnicznej.

2 lutego - Światowy Dzień Życia Konsekrowanego, ustanowiony przez papieża Jana Pawła II w 1997 roku.

2 lutego - Światowy Dzień Mokradeł (Obszarów Wodno-Błotnych), upamiętniający podpisanie konwencji ramsarskiej w 1971 roku, w Ramsar w Iranie.

2 lutego - Dzień Handlowca, obchodzony w Polsce.

2 lutego - W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie obchodzony jest Dzień Świstaka. W tym dniu wabi się świstaka z norki. Jeśli zwierzę zobaczy swój cień i wróci, zwiastuje to jeszcze sześć tygodni zimy. Jeśli nie, to oznacza, że wiosna jest już blisko.

Zobacz także

2024-03-17, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 17 marca - Międzynarodowy Dzień Inwalidów. 17 marca - Święto narodowe Irlandii, obchodzone w Dzień Świętego Patryka, patrona kraju. 17 marca - Włochy… » więcej 2024-03-16, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 16 marca - Dzień Pandy. 16 marca - Tydzień Wiedzy o Mózgu, trwający w 2024 roku od 11 do 17 marca. » więcej 2024-03-15, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 15 marca - Święto narodowe Węgier, obchodzone w rocznicę wybuchu rewolucji w 1848 roku. 15 marca - Międzynarodowy Dzień Konsumenta. 15 marca - Światowy… » więcej 2024-03-14, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 14 marca - Dzień Liczby Pi. » więcej 2024-03-13, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 13 marca 1202 - Zmarł Mieszko III Stary, książę wielkopolski, książę krakowski i zwierzchni książę Polski. Mieszko III Stary był szóstym pod względem… » więcej 2024-03-12, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 12 marca - Dzień Przeciwko Cenzurze Internetu, ustanowione w 2008 roku przez organizacje Reporterzy Bez Granic i Amnesty International. 12 marca - Dzień… » więcej 2024-03-11, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 11 marca - Polska: Dzień Sołtysa. 11 marca - Litwa: Dzień Odrodzenia Niepodległości. » więcej 2024-03-10, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 10 marca - Międzynarodowy Dzień Kobiet Sędziów. 10 marca - Dzień Mężczyzn. » więcej 2024-03-09, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 9 marca - Dzień Statystyki Polskiej - święto obchodzone od 2008 roku, zgodnie z decyzją Komitetu Statystyki i Ekonometrii PAN. Upamiętnia pierwszy Spis Powszechny… » więcej 2024-03-08, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 8 marca - Międzynarodowy Dzień Praw Kobiet. » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »