Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-01-29, 08:00 Autor: IAR/B.Falkowska/dok.

Kartka z kalendarza

1342 - Zmarł Ludwik Burbon, zwany także Kulawym, diuk Bourbon, hrabia Clermont i La Marche, protoplasta dynastii Burbonów.

1402 - Król Polski Władysław II Jagiełło poślubił swą drugą żonę Annę Cylejską.

1477 - Zmarł Grzegorz z Sanoka, duchowny katolicki, poeta polsko-łaciński, profesor Akademii Krakowskiej, arcybiskup lwowski w latach 1451-1477, pierwszy przedstawiciel humanizmu w Polsce.

1616 - Holender Willem Corneliszoon Schouten, jako pierwszy opłynął Przylądek Horn, który nazwał na cześć swojego rodzinnego miasteczka.

1655 - Pod Ochmatowem doszło do bitwy między wojskami polskimi, wspieranymi przez Tatarów, a armią kozacko-rosyjską. Była to jedna z najkrwawszych bitew podczas wojny polsko-rosyjskiej, toczącej się w latach 1654-1667.

1720 - Urodził się Franciszek Bohomolec, jezuita, komediopisarz, publicysta i pedagog, nazwany "ojcem komedii".

1828 - Utworzony został Bank Polski Królestwa Polskiego.

1831 - Powstanie listopadowe: Sejm powołał Rząd Narodowy Królestwa Polskiego z księciem Adamem Jerzym Czartoryskim, jako prezesem.

1845 - Pierwsza publikacja "Kruka" autorstwa Edgara Allana Poe.

1846 - Urodził się Karol Olszewski, fizyk i chemik. Wraz z Zygmuntem Wróblewskim dokonał w 1883 roku pierwszego na świecie skroplenia tlenu oraz azotu.

1856 - Urodził się Aleksander Brückner, slawista, historyk kultury i literatury polskiej. Odnalazł w Bibliotece Petersburskiej "Kazania świętokrzyskie", które opracował i opublikował.

1860 - Urodził się Antoni Czechow, rosyjski dramatopisarz i nowelista.

1866 - Urodził się Romain Rolland, francuski pisarz, uznawany za ojca powieści - rzeki, historyk sztuki, muzykolog.

1876 - Urodził się Adam Grzymała-Siedlecki, krytyk literacki i teatralny, dramatopisarz, tłumacz, prozaik, reżyser.

1886 - Karl Benz opatentował swój pierwszy automobil. Był to trzykołowy pojazd z silnikiem spalinowym i elektrycznym zapłonem.

1889 - Urodził się Jan Piwowarczyk, ksiądz, etyk, publicysta, działacz Chrześcijańskiej Demokracji, rektor seminarium duchownego w Krakowie, współzałożyciel "Tygodnika Powszechnego", wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zmarł 29 grudnia 1959 roku.

1893 - Urodził się Wacław Jędrzejewicz, żołnierz Legionów Polskich i Polskiej Organizacji Wojskowej, dyplomata, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego, współzałożyciel Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku, autor prac historycznych i wspomnień.

1893 - Urodził się Roman Umiastowski, żołnierz, historyk wojskowości, pisarz science-fiction.

1907 - We Lwowie założono Karpackie Towarzystwo Narciarzy.

1911 - Zmarł Wacław Nałkowski, geograf, pedagog, publicysta społeczny i literacki, metodolog i syntetyk geografii.

1913 - W Warszawie został otwarty Teatr Polski, utworzony z inicjatywy Arnolda Szyfmana.

1913 - Zmarł Władysław Bełza, poeta neoromantyczny, publicysta, autor utworów dla dzieci i młodzieży, współzałożyciel pisma "Promyk".

1916 - I wojna światowa: niemieckie sterowce przeprowadziły pierwsze bombardowanie Paryża. Maszyny zrzuciły ponad tysiąc kilogramów ładunków wybuchowych. Zginęło ponad 20 osób, a 30 było rannych.

1918 - Zmarł Jan August Kisielewski, dramatopisarz i krytyk, znawca i krytyk teatralny, eseista, współtwórca kabaretu Zielony Balonik.

1919 - Stany Zjednoczone uznały niepodległość Polski.

1934 - Zmarł Fritz Haber, niemiecki chemik, pochodzenia żydowskiego. Opracował metodę syntezy amoniaku z azotu i wodoru, za co w 1918 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii. W latach 20. XX wieku jego współpracownicy pod jego nadzorem opracowali technologię produkcji cyklonu B, który chociaż początkowo był przewidziany, jako środek do dezynfekcji i dezynsekcji, został później zastosowany przez Niemców w komorach gazowych podczas II wojny światowej.

1941 - Urodził się Henryk Apostel, piłkarz, trener. Od 1977 do 1984 roku był szkoleniowcem reprezentacji Polski do lat 18 i 21.

1945 - Powstała niepodległościowa organizacja konspiracyjna "NIE", na czele, której stanął generał August Emil Fieldorf "Nil". Jej zadaniem było kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej.

1946 - Zmarła Bolesława Lament, założycielka Zgromadzenia Sióstr Misjonarek Świętej Rodziny, błogosławiona Kościoła katolickiego.

1946 - Powstało państwowe przedsiębiorstwo połowów dalekomorskich "Dalmor". Pierwszym statkiem firmy był "Kastor", na którym polską banderę podniesiono w Londynie 4 maja 1946 roku.

1957 - W więzieniu na Montelupich w Krakowie został powieszony seryjny morderca Władysław Mazurkiewicz, zwany "Eleganckim mordercą" lub też "Pięknym Władkiem". Przed sądem udowodniono mu sześć zabójstw.

1978 - Zmarł Stanisław Dygat, pisarz, felietonista, dramaturg oraz scenarzysta filmowy. Zadebiutował w 1946 powieścią "Jezioro Bodeńskie", która w 1986 roku została przeniesiona na ekran przez Janusza Zaorskiego.

1978 - Szwecja, jako pierwszy kraj na świecie wprowadziła zakaz sprzedaży sprayów zawierających freon uszkadzający powłokę ozonową. 45 rocznica

1983 - Zmał Jana Malec - polityk ruchu ludowego, w okresie PRL poseł na sejm VII i VIII kadencji. W czasie II wojny światowej należał do Batalionów Chłopskich, po wojnie działał w organizacjach spółdzielczych.

1986 - Pierwsze losowanie Super Lotka.

1990 - Były przywódca NRD Erich Honecker został aresztowany pod zarzutem zdrady narodowej. Dzień później zwolniono go, bo prokuratura uznała, iż oskarżony jest zbyt chory by pozostawać w areszcie. Został na własną prośbę umieszczony w domu opieki społecznej prowadzonym przez kościół ewangelicki.

1990 - Uczestnicy XI Zjazdu PZPR, odbywającego się w Sali Kongresowej w Warszawie, przyjęli uchwałę o zakończeniu działalności partii. PZPR przez ponad 40 lat sprawowała w Polsce najpierw totalitarną, a następnie autorytarną władzę, dążącą do kontrolowania wszystkich sfer życia społecznego.

1996 - Prezydent Jacques Chirac ogłosił definitywne zakończenie francuskiego programu prób jądrowych. Łącznie Francuzi przeprowadzili 221 takich detonacji.

1999 - Sekretarz generalny NATO Javier Solana wystosował list do ministra spraw zagranicznych Polski Bronisława Geremka zapraszający Polskę, by przystąpiła do NATO.

2008 - Zmarł Leszek Owsiany, weteran II wojny światowej, sierżant pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, po wojnie awansowany na porucznika. Służył w 300 dywizjonie bombowym „Ziemi Mazowieckiej” i jako pilot 1586 eskadry specjalnego przeznaczenia. Uczestniczył w zrzutach dla AK, dokonał pięciu zrzutów dla walczącej Warszawy, startując z bazy w Brindisi we Włoszech.

2012 - Koncertem pod hasłem "Oto jestem" została zainaugurowana działalność Stadionu Narodowego w Warszawie.

2015 - Zmarł Jan Skrzek, muzyk i kompozytor bluesowy, młodszy brat Józefa Skrzeka, również muzyka.

2018 - Zmarła profesor Krystyna Emilia Łyczkowska, orientalistka, wykładowczyni asyrologii Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka tłumaczeń tekstów sumeryjskich i akadyjskich.

2018 - Zmarł Francisco Núnez Olivera, hiszpański superstulatek, który przed śmiercią był najstarszym żyjącym mężczyzną na świecie, którego wiek udowodniono - miał 113 lat. Przez większość życia pracował fizycznie na roli.

2019 - Zmarł James Ingram, amerykański wokalista, autor tekstów, producent muzyczny i multiinstrumentalista. Przedstawiciel muzyki soul.

2021 - Zmarł ojciec Andrzej Koprowski, jezuita, twórca redakcji programów katolickich w Polskim Radiu i TVP, były dyrektor programowy Radia Watykańskiego. Urodził się 11 marca 1940 roku.

2021 - Zmarł Hilton Valentine, brytyjski gitarzysta, założyciel zespołu The Animals. Jego autorskie riffy gitarowe w utworach "Baby Let Me Take You Home” i "The House of the Rising Sun” przyczyniły się do wywindowania piosenek na pierwsze miejsca notowań muzycznych w wielu krajach, w tym w Anglii i Stanach Zjednoczonych.

2022 - Zmarł Ryszard Łukasiewicz, polityk, poseł na Sejm PRL IX kadencji. Uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu po stronie partyjno-rządowej w podzespole do spraw środków masowego przekazu.

29 stycznia - Przypada 70. Światowy Dzień Trędowatych, obchodzony w ostatnią niedziele stycznia. Jego celem jest zwrócenie uwagi na problemy osób dotkniętych trądem. To także okazja do wyrażenia solidarności z chorymi

29 stycznia - Międzynarodowy Dzień Puzzli.

29 stycznia - Dzień Składanki i Łamigłówki.

(skrót)

Zobacz także

2024-02-28, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 28 lutego - Dzień Chorób Rzadkich. 28 lutego - Święto narodowe Finlandii - Dzień Kalewali, obchodzony w rocznicę opublikowania w 1835 roku eposu narodowego… » więcej 2024-02-27, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 27 lutego - Światowy Dzień Organizacji Pozarządowych. 27 lutego - Międzynarodowy Dzień Niedźwiedzia Polarnego. 27 lutego - Dzień Wiedzy o Anosmii. 27… » więcej 2024-02-26, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 26 lutego 1634 roku - Po trzymiesięcznym oblężeniu przez polską armię, pod dowództwem króla Władysława IV, skapitulowały rosyjskie wojska pod Smoleńskiem… » więcej 2024-02-25, godz. 07:45 Kartka z kalendarza 25 lutego - W Gruzji - Dzień Okupacji Sowieckiej. 25 lutego - Światowy Dzień Powolności. 25 lutego - Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem… » więcej 2024-02-24, godz. 23:44 Kartka z kalendarza 24 lutego - Święto narodowe Estonii - Dzień Niepodległości, upamiętniający podpisanie deklaracji o niepodległości w 1918 roku po zakończeniu Rewolucji… » więcej 2024-02-23, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 23 lutego - Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. 23 lutego - Międzynarodowy Dzień Pomocy Potrzebującym. 23 lutego - Święto Geografii Wojskowej. 23… » więcej 2024-02-22, godz. 07:30 Kartka zkalendarza 22 lutego - Dzień Myśli Braterskiej - symboliczne święto przyjaźni między skautami a harcerzami, obchodzone w rocznicę urodzin Roberta Baden-Powella, twórcy… » więcej 2024-02-21, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 21 lutego - Międzynarodowy Dzień Przewodnika Turystycznego, ustanowiony w 1989 roku podczas III Konwencji Światowej Federacji Stowarzyszeń Przewodników Turystycznych… » więcej 2024-02-20, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 20 lutego - Światowy Dzień Sprawiedliwości Społecznej, ogłoszony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. 20 lutego - Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem… » więcej 2024-02-19, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 19 lutego - Dzień Nauki Polskiej. 19 lutego - Światowy Dzień Ochrony Ssaków Morskich. 19 lutego - Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »