Kartka z kalendarza
395 - Zmarł Teodozjusz I Wielki, Flavius Theodosius, Theodosius I, ostatni cesarz władający zarówno wschodnią, jak i zachodnią częścią cesarstwa rzymskiego.
395 - Nastąpił podział Cesarstwa Rzymskiego między synów Teodozjusza I Wielkiego na część wschodnią, która przypadła Arkadiuszowi i zachodnią, którą objął we władanie Honoriusz.
1560 - Urodził się Gaspard Bauhin, szwajcarski naturalista, lekarz, anatom i botanik. Wprowadził binominalny system klasyfikacji do anatomii i botaniki.
1600 - Urodził się Pedro Calderón de la Barca, hiszpański poeta i dramatopisarz, przedstawiciel europejskiego teatru barokowego.
1649 - Jan II Kazimierz Waza został koronowany w katedrze wawelskiej na króla Polski. Był ostatnim członkiem rodu Wazów blisko spokrewnionym z Jagiellonami.
1650 - Zmarł Tommaso Dolabella, włoski malarz, jeden z głównych twórców malarstwa barokowego w Polsce.
1706 - Urodził się Benjamin Franklin, amerykański mąż stanu, fizyk i publicysta. Jeden z twórców niepodległości Stanów Zjednoczonych, współautor Deklaracji Niepodległości, wynalazca piorunochronu.
1709 - Miasta i gminy Berlin, Cölln, Friedrichswerder, Dorotheenstadt i Friedrichstadt zostały połączone w jedno miasto Berlin.
1732 - Urodził się Stanisław August Poniatowski, ostatni król Polski, współtwórca Konstytucji 3 Maja 1791 roku, mecenas nauki i sztuki, w pierwszych latach swego panowania inspirator zmian mających wzmocnić kraj, między innymi powołał Szkołę Rycerską, Komisję Dobrego Porządku, rozpoczął reformę monetarną.
1734 - W katedrze na Wawelu August III Sas został koronowany na króla Polski przez biskupa krakowskiego Jana Aleksandra Lipskiego.
1773 - Urodził się (lub 18.01) Józef Sułkowski, oficer, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej i powstania kościuszkowskiego, adiutant Napoleona Bonapartego.
1831 - Generał Józef Chłopicki ustąpił z funkcji dyktatora powstania listopadowego.
1863 - Urodził się Konstantin Stanisławski, rosyjski reżyser, aktor, wykładowca, twórca pierwszego systemu interpretacji, reformator teatru.
1867 - Urodził się Carl Laemmle, pionier amerykańskiego przemysłu filmowego, założyciel studia Universal.
1895 - Ukazało się pierwsze wydanie tygodnika "Przewodnik Katolicki”. Inicjatorem powstania najstarszy w Polsce tygodnika o tematyce społeczno-religijnej był arcybiskup gnieźnieński i poznański Florian Stablewski.
1905 - Urodziła się Zizi Halama, właściwie Józefa Halama, tancerka estradowa, okresu międzywojennego.
1905 - Urodził się Wiktor Narkiewicz, konstruktor lotniczy. W amortyzatory jego konstrukcji były zaopatrzone prawie wszystkie polskie samoloty budowane w 1939 roku.
1905 - Urodził się Jan Zahradníček, czeski poeta i antykomunista.
1911 - Zmarł Francis Galton, angielski podróżnik, przyrodnik, antropolog i lekarz. Pierwszy posłużył się odciskami linii papilarnych do identyfikacji osób.
1918 - Urodziła się Helena Marusarzówna, narciarka, siedmiokrotna mistrzyni Polski w konkurencjach alpejskich, w czasie II wojny światowej uczestniczka ruchu oporu - żołnierz AK i kurier tatrzański.
1920 - W Stanach Zjednoczonych została wprowadzona prohibicja.
1933 - Urodziła się Dalida, właściwie Yolanda Chistina Gigliotti, francuska pieśniarka i aktorka, włoskiego pochodzenia.
1937 - W Hollywood zmarł Ryszard Bolesławski, reżyser filmowy i teatralny. W latach 30. XX wieku należał do czołówki reżyserskiej Hollywood.
1938 - Zmarł William Henry Pickering, amerykański astronom, odkrywca księżyca Saturna Febe w 1899.
1942 - Urodził się Muhammad Ali, właściwie Cassius Marcellus Clay, amerykański pięściarz; jako jedyny bokser w historii trzykrotnie zdobył tytuł mistrza świata wszechwag i skutecznie bronił go 19 razy.
1943 - W odwecie za łapankę przeprowadzoną 15 stycznia Gwardia Ludowa przeprowadziła trzy zamachy bombowe na kina "tylko dla Niemców” w Warszawie.
1944 - Rozpoczęła się walka o Monte Cassino we Włoszech. Bitwa zakończyła się 18 maja zwycięstwem aliantów.
1945 - Do zniszczonej niemal doszczętnie Warszawy weszły oddziały Armii Czerwonej. Jednostki radzieckie i oddziały 1. Armii Wojska Polskiego zajęły stolicę w jeden dzień.
1945 - Początek największego na ziemiach polskich "marszu śmierci" z niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Między 17 a 21 stycznia 1945 roku Niemcy wyprowadzili około 56 tysięcy więźniów, którzy byli kierowani do innych obozów na Zachodzie.
1945 - W nocy z 17 na 18 stycznia, na kilkadziesiąt godzin przed wkroczeniem Armii Czerwonej do Łodzi, Niemcy podpalili budynek więzienia męskiego na Radogoszczu. W płomieniach zginęło 1500 osób. Według dokumentów IPN, z masakry uratowało się około 30 osób.
1945 - Rozwiązano Szare Szeregi, czyli Organizację Harcerzy ZHP działającą w podziemiu w czasie II wojny światowej.
1946 - W Warszawie zainaugurowano działalność Teatru Polskiego, odbudowanego ze zniszczeń wojennych.
1947 - Zakończyła działalność Krajowa Rada Narodowa, utworzona przez PPR w nocy z 31 grudnia 1943 na 1 stycznia 1944 roku w Warszawie.
1955 - Pierwszy amerykański okręt podwodny o napędzie atomowym USS "Nautilus” wypłynął w swój dziewiczy rejs.
1955 - Urodził się Henryk Antoni Średnicki, bokser. Jako jedyny do tej pory Polak zdobył złoty medal mistrzostw świata.
1963 - Zmarł na emigracji w Brazylii Kazimierz Ziembiński, major inżynier pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. W czasie II wojny światowej przebywał w Wielkiej Brytanii i wstąpił do RAF, służył w 300. dywizjonie bombowym.
1966 - Nad hiszpańskim miastem Palomares w wyniku zderzenia amerykańskich samolotów podczas wykonywania manewru tankowania w powietrzu z bombowca strategicznego B-52 wypadły cztery bomby termojądrowe.
1967 - W Ankarze zmarł Michał Sokolnicki, historyk, działacz PPS, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego.
1970 - Urodził się Genndy Tartakovsky, właściwie Giennadij Borisowicz Tartakowskij, amerykański animator rosyjsko-żydowskiego pochodzenia. Jest twórcą między innymi animowanych filmów: "Dwa głupie psy”, "Laboratorium Dextera”, "Gwiezdne wojny: Wojny klonów” i "Hotel Transylwania".
1974 - Powstało Towarzystwo Opieki nad Zabytkami.
1975 - Zmarł Tadeusz Seweryn, pseudonim "Białowąs", "Boryna", "Socha", "Maksymilian Kulesza", etnograf, malarz, grafik, muzeolog i badacz sztuki ludowej, w latach 1937-1965 dyrektor Muzeum Etnograficznego w Krakowie.
1976 - Otwarty został warszawski Teatr na Woli, założony przez Tadeusza Łomnickiego.
1991 - Koalicja antyiracka rozpoczęła wojskową operację "Pustynna Burza", która trwała do 28 lutego.
1995 - W wyniku trzęsienia ziemi o sile 7,3 stopnia w skali Richtera uległo zniszczeniu japońskie miasto Kobe.
2004 - Zmarł Czesław Niemen, właściwe nazwisko Czesław Wydrzycki. Piosenkarz, kompozytor, multiinstrumentalista, jedna z największych indywidualności polskiej sceny rockowej.
2005 - Zmarł Zhao Ziyang, chiński polityk, były premier Chińskiej Republiki Ludowej i sekretarz generalny Komunistycznej Partii Chin. Podczas demonstracji studenckich w Pekinie w 1989 roku, na początku protestów szukał porozumienia z manifestującymi, za co został odsunięty od władzy i skazany na areszt domowy, w którym pozostał do końca życia.
2010 - W nigeryjskim mieście Dżos wybuchły walki między muzułmanami a chrześcijanami, w których zginęło ponad 600 osób. Zamieszki wybuchły, kiedy muzułmanie podpalili chrześcijańskie kościoły.
2010 - Zmarł Erich Segal, amerykański pisarz, scenarzysta i naukowiec. Profesor literatury greckiej i łacińskiej na uniwersytetach Harwarda, Yale i Princeton. Pod koniec lat 60. napisał powieść "Love Story”, która przyniosła mu międzynarodową sławę.
2017 - Zmarł Wiktor Węgrzyn, księgarz i mechanik samochodowy, twórca, komandor i prezes zarządu Motocyklowych Rajdów Katyńskich oraz inicjator i organizator motocyklowych zlotów na Jasnej Górze imienia księdza Zdzisława Peszkowskiego.
2019 - Zmarł Windsor Davies, brytyjski aktor walijskiego pochodzenia. Zagrał główne role w komediach: "Cała naprzód", "Rzymski camping" i "Anglio do dzieła".
2020 - Zmarł Lech Raczak, teatrolog, reżyser teatralny, dramatopisarz i nauczyciel akademicki. Wyreżyserował ponad 50 przedstawień. Współzałożyciel i kierownik artystyczny Teatru Ósmego Dnia, dyrektor artystyczny Teatru Polskiego w Poznaniu w latach 90. oraz Malta Festival Poznań do 2012 roku.
2022 - Zmarła Yvette Mimieux, amerykańska aktorka, scenarzystka i producentka telewizyjna. Debiutowała na ekranie w dramacie "Pewien uśmiech" w 1958 roku. Zagrała także w filmach: "Wehikuł czasu", "Czterech jeźdźców Apokalipsy".
17 stycznia - Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce.
(skrót)
395 - Nastąpił podział Cesarstwa Rzymskiego między synów Teodozjusza I Wielkiego na część wschodnią, która przypadła Arkadiuszowi i zachodnią, którą objął we władanie Honoriusz.
1560 - Urodził się Gaspard Bauhin, szwajcarski naturalista, lekarz, anatom i botanik. Wprowadził binominalny system klasyfikacji do anatomii i botaniki.
1600 - Urodził się Pedro Calderón de la Barca, hiszpański poeta i dramatopisarz, przedstawiciel europejskiego teatru barokowego.
1649 - Jan II Kazimierz Waza został koronowany w katedrze wawelskiej na króla Polski. Był ostatnim członkiem rodu Wazów blisko spokrewnionym z Jagiellonami.
1650 - Zmarł Tommaso Dolabella, włoski malarz, jeden z głównych twórców malarstwa barokowego w Polsce.
1706 - Urodził się Benjamin Franklin, amerykański mąż stanu, fizyk i publicysta. Jeden z twórców niepodległości Stanów Zjednoczonych, współautor Deklaracji Niepodległości, wynalazca piorunochronu.
1709 - Miasta i gminy Berlin, Cölln, Friedrichswerder, Dorotheenstadt i Friedrichstadt zostały połączone w jedno miasto Berlin.
1732 - Urodził się Stanisław August Poniatowski, ostatni król Polski, współtwórca Konstytucji 3 Maja 1791 roku, mecenas nauki i sztuki, w pierwszych latach swego panowania inspirator zmian mających wzmocnić kraj, między innymi powołał Szkołę Rycerską, Komisję Dobrego Porządku, rozpoczął reformę monetarną.
1734 - W katedrze na Wawelu August III Sas został koronowany na króla Polski przez biskupa krakowskiego Jana Aleksandra Lipskiego.
1773 - Urodził się (lub 18.01) Józef Sułkowski, oficer, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej i powstania kościuszkowskiego, adiutant Napoleona Bonapartego.
1831 - Generał Józef Chłopicki ustąpił z funkcji dyktatora powstania listopadowego.
1863 - Urodził się Konstantin Stanisławski, rosyjski reżyser, aktor, wykładowca, twórca pierwszego systemu interpretacji, reformator teatru.
1867 - Urodził się Carl Laemmle, pionier amerykańskiego przemysłu filmowego, założyciel studia Universal.
1895 - Ukazało się pierwsze wydanie tygodnika "Przewodnik Katolicki”. Inicjatorem powstania najstarszy w Polsce tygodnika o tematyce społeczno-religijnej był arcybiskup gnieźnieński i poznański Florian Stablewski.
1905 - Urodziła się Zizi Halama, właściwie Józefa Halama, tancerka estradowa, okresu międzywojennego.
1905 - Urodził się Wiktor Narkiewicz, konstruktor lotniczy. W amortyzatory jego konstrukcji były zaopatrzone prawie wszystkie polskie samoloty budowane w 1939 roku.
1905 - Urodził się Jan Zahradníček, czeski poeta i antykomunista.
1911 - Zmarł Francis Galton, angielski podróżnik, przyrodnik, antropolog i lekarz. Pierwszy posłużył się odciskami linii papilarnych do identyfikacji osób.
1918 - Urodziła się Helena Marusarzówna, narciarka, siedmiokrotna mistrzyni Polski w konkurencjach alpejskich, w czasie II wojny światowej uczestniczka ruchu oporu - żołnierz AK i kurier tatrzański.
1920 - W Stanach Zjednoczonych została wprowadzona prohibicja.
1933 - Urodziła się Dalida, właściwie Yolanda Chistina Gigliotti, francuska pieśniarka i aktorka, włoskiego pochodzenia.
1937 - W Hollywood zmarł Ryszard Bolesławski, reżyser filmowy i teatralny. W latach 30. XX wieku należał do czołówki reżyserskiej Hollywood.
1938 - Zmarł William Henry Pickering, amerykański astronom, odkrywca księżyca Saturna Febe w 1899.
1942 - Urodził się Muhammad Ali, właściwie Cassius Marcellus Clay, amerykański pięściarz; jako jedyny bokser w historii trzykrotnie zdobył tytuł mistrza świata wszechwag i skutecznie bronił go 19 razy.
1943 - W odwecie za łapankę przeprowadzoną 15 stycznia Gwardia Ludowa przeprowadziła trzy zamachy bombowe na kina "tylko dla Niemców” w Warszawie.
1944 - Rozpoczęła się walka o Monte Cassino we Włoszech. Bitwa zakończyła się 18 maja zwycięstwem aliantów.
1945 - Do zniszczonej niemal doszczętnie Warszawy weszły oddziały Armii Czerwonej. Jednostki radzieckie i oddziały 1. Armii Wojska Polskiego zajęły stolicę w jeden dzień.
1945 - Początek największego na ziemiach polskich "marszu śmierci" z niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Między 17 a 21 stycznia 1945 roku Niemcy wyprowadzili około 56 tysięcy więźniów, którzy byli kierowani do innych obozów na Zachodzie.
1945 - W nocy z 17 na 18 stycznia, na kilkadziesiąt godzin przed wkroczeniem Armii Czerwonej do Łodzi, Niemcy podpalili budynek więzienia męskiego na Radogoszczu. W płomieniach zginęło 1500 osób. Według dokumentów IPN, z masakry uratowało się około 30 osób.
1945 - Rozwiązano Szare Szeregi, czyli Organizację Harcerzy ZHP działającą w podziemiu w czasie II wojny światowej.
1946 - W Warszawie zainaugurowano działalność Teatru Polskiego, odbudowanego ze zniszczeń wojennych.
1947 - Zakończyła działalność Krajowa Rada Narodowa, utworzona przez PPR w nocy z 31 grudnia 1943 na 1 stycznia 1944 roku w Warszawie.
1955 - Pierwszy amerykański okręt podwodny o napędzie atomowym USS "Nautilus” wypłynął w swój dziewiczy rejs.
1955 - Urodził się Henryk Antoni Średnicki, bokser. Jako jedyny do tej pory Polak zdobył złoty medal mistrzostw świata.
1963 - Zmarł na emigracji w Brazylii Kazimierz Ziembiński, major inżynier pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. W czasie II wojny światowej przebywał w Wielkiej Brytanii i wstąpił do RAF, służył w 300. dywizjonie bombowym.
1966 - Nad hiszpańskim miastem Palomares w wyniku zderzenia amerykańskich samolotów podczas wykonywania manewru tankowania w powietrzu z bombowca strategicznego B-52 wypadły cztery bomby termojądrowe.
1967 - W Ankarze zmarł Michał Sokolnicki, historyk, działacz PPS, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego.
1970 - Urodził się Genndy Tartakovsky, właściwie Giennadij Borisowicz Tartakowskij, amerykański animator rosyjsko-żydowskiego pochodzenia. Jest twórcą między innymi animowanych filmów: "Dwa głupie psy”, "Laboratorium Dextera”, "Gwiezdne wojny: Wojny klonów” i "Hotel Transylwania".
1974 - Powstało Towarzystwo Opieki nad Zabytkami.
1975 - Zmarł Tadeusz Seweryn, pseudonim "Białowąs", "Boryna", "Socha", "Maksymilian Kulesza", etnograf, malarz, grafik, muzeolog i badacz sztuki ludowej, w latach 1937-1965 dyrektor Muzeum Etnograficznego w Krakowie.
1976 - Otwarty został warszawski Teatr na Woli, założony przez Tadeusza Łomnickiego.
1991 - Koalicja antyiracka rozpoczęła wojskową operację "Pustynna Burza", która trwała do 28 lutego.
1995 - W wyniku trzęsienia ziemi o sile 7,3 stopnia w skali Richtera uległo zniszczeniu japońskie miasto Kobe.
2004 - Zmarł Czesław Niemen, właściwe nazwisko Czesław Wydrzycki. Piosenkarz, kompozytor, multiinstrumentalista, jedna z największych indywidualności polskiej sceny rockowej.
2005 - Zmarł Zhao Ziyang, chiński polityk, były premier Chińskiej Republiki Ludowej i sekretarz generalny Komunistycznej Partii Chin. Podczas demonstracji studenckich w Pekinie w 1989 roku, na początku protestów szukał porozumienia z manifestującymi, za co został odsunięty od władzy i skazany na areszt domowy, w którym pozostał do końca życia.
2010 - W nigeryjskim mieście Dżos wybuchły walki między muzułmanami a chrześcijanami, w których zginęło ponad 600 osób. Zamieszki wybuchły, kiedy muzułmanie podpalili chrześcijańskie kościoły.
2010 - Zmarł Erich Segal, amerykański pisarz, scenarzysta i naukowiec. Profesor literatury greckiej i łacińskiej na uniwersytetach Harwarda, Yale i Princeton. Pod koniec lat 60. napisał powieść "Love Story”, która przyniosła mu międzynarodową sławę.
2017 - Zmarł Wiktor Węgrzyn, księgarz i mechanik samochodowy, twórca, komandor i prezes zarządu Motocyklowych Rajdów Katyńskich oraz inicjator i organizator motocyklowych zlotów na Jasnej Górze imienia księdza Zdzisława Peszkowskiego.
2019 - Zmarł Windsor Davies, brytyjski aktor walijskiego pochodzenia. Zagrał główne role w komediach: "Cała naprzód", "Rzymski camping" i "Anglio do dzieła".
2020 - Zmarł Lech Raczak, teatrolog, reżyser teatralny, dramatopisarz i nauczyciel akademicki. Wyreżyserował ponad 50 przedstawień. Współzałożyciel i kierownik artystyczny Teatru Ósmego Dnia, dyrektor artystyczny Teatru Polskiego w Poznaniu w latach 90. oraz Malta Festival Poznań do 2012 roku.
2022 - Zmarła Yvette Mimieux, amerykańska aktorka, scenarzystka i producentka telewizyjna. Debiutowała na ekranie w dramacie "Pewien uśmiech" w 1958 roku. Zagrała także w filmach: "Wehikuł czasu", "Czterech jeźdźców Apokalipsy".
17 stycznia - Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce.
(skrót)
