Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-01-15, 00:07 Autor: PAP

Kartka z kalendarza

1547 - Siedlce otrzymały prawa miejskie.

1582 - W Jamie Zapolskim Rzeczpospolita i Rosja podpisały rozejm kończący wojnę o Inflanty.

1734 - Na Wawelu odbyły się uroczystości pogrzebowe Augusta II Mocnego oraz zmarłego w 1697 r. Jana III Sobieskiego, którego szczątki złożono po śmierci w kościele kapucynów przy ulicy Miodowej w Warszawie; wraz z Sobieskim w krypcie wawelskiej pochowana została jego żona królowa Maria Kazimiera; były to ostatnie królewskie pogrzeby na Wawelu.

1791 - W Teatrze Narodowym w Warszawie odbyła się premiera dramatu "Powrót posła" Juliana Ursyna Niemcewicza.

1813 - Wojska rosyjskie rozpoczęły oblężenie Gdańska bronionego przez francuski garnizon dowodzony przez marszałka Jeana Rappa.

1837 - W Mikołajowie koło Stryja urodził się Walery Łoziński, pisarz, publicysta, autor m.in. powieści "Zaklęty dwór".

1847 - W Boczkach urodził się Marceli Nencki, lekarz, fizjolog, uczestnik Powstania Styczniowego.

1869 - W Krakowie urodził się Stanisław Wyspiański, dramaturg, poeta, malarz, reformator teatru; autor "Wesela", "Nocy Listopadowej", "Wyzwolenia" i "Warszawianki".

1871 - Powstało Warszawskie Towarzystwo Muzyczne.

1876 - Debiut teatralny Ludwika Solskiego. Aktor wystąpił pod pseudonimem "Mancewicz" w roli Alberta w sztuce Paula Fevala, "Syn diabła", wystawionej w Teatrze Krakowskim.

1882 - W Świątnikach koło Włocławka urodził się Florian Znaniecki, filozof, socjolog, autor m.in. prac "Socjologia wychowania", "Upadek cywilizacji zachodniej", "Współczesne narody"; współautor opracowania "Chłop polski w Europie i Ameryce".

1882 - W Starzenicach urodził się Ignacy Kozielewski, dziennikarz, organizator ruchu skautowego, autor tekstu, "Wszystko, co nasze", który później stał się hymnem polskiego harcerstwa.

1885 - W Warszawie zmarł Antoni Edward Odyniec, poeta, filareta, pamiętnikarz, tłumacz; autor "Listów z podróży" opisujących wspólną z Adamem Mickiewiczem podróż po Europie (1829-1830).

1898 - W Krakowie zmarł prof. Lucjan Malinowski, językoznawca, pionier dialektologii polskiej.

1907 - W Warszawie urodził się Janusz Kusociński - lekkoatleta, mistrz olimpijski z Los Angeles w 1932 r. w biegu na 10 tys. metrów, medalista mistrzostw Europy, wielokrotny rekordzista i mistrz Polski w biegach; w czasie okupacji zaangażowany w działalność konspiracyjną; rozstrzelany przez Niemców w Palmirach w 1940 r.

1914 - W Warszawie urodził się Stefan Bałuk, cichociemny, żołnierz AK, powstaniec warszawski; członek Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość; aresztowany w 1945 r. i skazany na 2,5 roku więzienia; fotograf, współautor pierwszego albumu o Powstaniu Warszawskim "Miasto nieujarzmione".

1917 - W Warszawie odbyło się pierwsze posiedzenie Tymczasowej Rady Stanu, jej przewodniczącym wybrano Wacława Niemojewskiego.

1918 - We Lwowie zmarł Wojciech Kętrzyński (właśc. Adalbert von Winkler), działacz polskiego ruchu narodowego na Mazurach, historyk, mediewista, w latach 1876-1918 dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie. Na jego cześć w 1946 roku miasto Rastembork otrzymało nazwę "Kętrzyn".

1919 - W Berlinie zastrzelona została Róża Luksemburg, działaczka polskiego i niemieckiego ruchu robotniczego, ekonomistka; współzałożycielka SDKPiL (1893); należała do przywódców niemieckiej SPD i II Międzynarodówki; współzałożycielka Związku Spartakusa i KPD.

1919 - W katastrofie na Morzu Śródziemnym zginął Andrzej Małkowski, propagator skautingu, jeden z twórców harcerstwa w Polsce; żołnierz Legionów Polskich i Armii Polskiej we Francji.

1920 - Na podstawie uchwały Sejmu Ustawodawczego marka polska stała się prawnym środkiem płatniczym na obszarze państwa polskiego.

1925 - W Warszawie urodził się Jarema Stępowski, aktor, piosenkarz; wykonawca piosenek m.in. "Jadziem na Bielany", "O jednej Wiśniewskiej", "Taksówkarz warszawski", "Tango andrusowskie"; znany m.in. z serialu "Wojna domowa".

1928 - W Wilnie uruchomiono rozgłośnię Polskiego Radia.

1929 - W Warszawie urodził się Stefan Amsterdamski, filozof, dyrektor powstałej w 1992 r. Szkoły Nauk Społecznych przy IFiS PAN; prowadził badania m.in. w zakresie metodologii filozofii i historii nauki, a także socjologii wiedzy.

1930 – Zainaugurowała działalność rozgłośnia Polskiego Radia we Lwowie.

1931 - W Genewie podpisany został traktat gwarancyjny pomiędzy Polską i Rumunią.

1931 - W Warszawie urodził się Jan Błoński, historyk literatury, krytyk literacki, tłumacz, uznanie w świecie literackim przyniosły mu jego interpretacje dzieł klasyków XX wieku: Prousta, Becketta, Stanisława Ignacego Witkiewicza. Pisał też o Gombrowiczu, Miłoszu i Mrożku; w 1987 r. w "Tygodniku Powszechnym" ukazał się jego tekst "Biedni Polacy patrzą na getto", oceniany jako niezwykle ważny dla stosunków polsko-żydowskich.

1935 - Dokonano oblotu samolotu turystycznego RWD-13.

1938 - W holenderskiej stoczni we Vlissingen zwodowano okręt podwodny ORP "Orzeł".

1938 - W Warszawie urodziła się Barbara Wrzesińska, aktorka filmowa i teatralna; zagrała m.in. w serialu telewizyjnym "Lalka" w reż. Ryszarda Bera; znana z telewizyjnego kabaretu Olgi Lipińskiej.

1940 - We Francji rozpoczęto tworzenie Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich, jej dowódcą został gen. Zygmunt Szyszko-Bohusz.

1944 – W obliczu nadciągających ze wschodu wojsk sowieckich 27 Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej rozpoczęła realizację planu Akcji "Burza" na Wołyniu.

1944 - Komendant Główny Narodowych Sił Zbrojnych płk Tadeusz Kurcyusz w rozkazie do żołnierzy stwierdził, że wkraczające na terytorium Polski wojska sowieckie mają być traktowane jako wróg.

1945 - Armia Czerwona, po bitwie pancernej z Niemcami w rejonie Daleszyc i nad Czarną Nidą, zajęła Kielce.

1945 - W ostatniej niemieckiej egzekucji na terenie Krakowa zginęło 79 mieszkańców miasta.

1945 - Dekretem Rady Ministrów powołany został Narodowy Bank Polski.

1949 - W Wiśniczu koło Bochni urodził się Wiesław Komasa, aktor związany m.in. z Teatrem Nowym w Poznaniu (1973-1988), od 1988 wykładowca w Akademii Teatralnej w Warszawie.

1961 - W Warszawie zmarł Andrzej Pronaszko, malarz, scenograf teatralny.

1969 - Zakończył się proces Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego, których uznano za głównych inspiratorów studenckich protestów z marca 1968 r. - obaj zostali skazani na 3,5 roku więzienia.

1978 - W Bydgoszczy zmarł Teofil Ociepka, malarz, reprezentant sztuki naiwnej.

1979 - W Zakopanem zmarła Olga Drahonowska-Małkowska, pedagog, harcmistrzyni, współzałożycielka polskiego skautingu.

1980 - W Toruniu zmarł Leszek Herdegen, aktor, literat; uczestnik Powstania Warszawskiego; występował w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, a następnie w warszawskich teatrach Studio i Powszechnym; zagrał m.in. w filmach "Kwiecień", "Mansarda", "Faraon", "Potop", a także w serialu "Stawka większa niż życie".

1990 - W Krakowie rozpoczęła działalność pierwsza w Polsce komercyjna stacja radiowa RMF FM.

2000 - W Warszawie zmarł Eugeniusz Szyr, polityk, minister (1976-81) i wicepremier (1959-72) rządów PRL; żołnierz Brygad Międzynarodowych w czasie wojny domowej w Hiszpanii.

2001 - Powstała Wikipedia - największa encyklopedia internetowa, redagowana przez samych internautów.

2002 - W Warszawie zmarł Hieronim Przybył, reżyser filmowy, autor m.in. filmów "Rzeczpospolita babska" i "Milion za Laurę".

2004 - W Radomiu zmarł Antoni Czortek, bokser, uczestnik igrzysk olimpijskich w Berlinie; wicemistrz Europy z Dublina (1939), czterokrotny mistrz Polski; więzień niemieckich obozów Auschwitz i Mauthausen.

2014 - W Borzęcinie koło Warszawy zmarł Eugeniusz Haneman, nestor polskich fotografików; dokumentował Powstanie Warszawskie, był operatorem filmowym, wykładowcą Szkoły Filmowej w Łodzi.

2016 - W Warszawie zmarł Andrzej Kotkowski - reżyser, scenarzysta, twórca m.in. filmu "Obywatel Piszczyk", aktor, pedagog, członek m.in. Stowarzyszenia Filmowców Polskich.

2016 – W Katowicach rozpoczęły się XII Mistrzostwa Europy w Piłce Ręcznej Mężczyzn, po raz pierwszy organizowane w Polsce(PAP)

Zobacz także

2024-03-19, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 19 marca - Dzień Jedności Kaszubów. 19 marca - Światowy Dzień Pracy Socjalnej. » więcej 2024-03-18, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 18 marca - Światowy Dzień Recyklingu. 18 marca - Europejski Dzień Mózgu, obchodzony od 1998 roku. 18 marca - Światowy Dzień Orła. » więcej 2024-03-17, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 17 marca - Międzynarodowy Dzień Inwalidów. 17 marca - Święto narodowe Irlandii, obchodzone w Dzień Świętego Patryka, patrona kraju. 17 marca - Włochy… » więcej 2024-03-16, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 16 marca - Dzień Pandy. 16 marca - Tydzień Wiedzy o Mózgu, trwający w 2024 roku od 11 do 17 marca. » więcej 2024-03-15, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 15 marca - Święto narodowe Węgier, obchodzone w rocznicę wybuchu rewolucji w 1848 roku. 15 marca - Międzynarodowy Dzień Konsumenta. 15 marca - Światowy… » więcej 2024-03-14, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 14 marca - Dzień Liczby Pi. » więcej 2024-03-13, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 13 marca 1202 - Zmarł Mieszko III Stary, książę wielkopolski, książę krakowski i zwierzchni książę Polski. Mieszko III Stary był szóstym pod względem… » więcej 2024-03-12, godz. 07:30 Kalendarium historyczne 12 marca - Dzień Przeciwko Cenzurze Internetu, ustanowione w 2008 roku przez organizacje Reporterzy Bez Granic i Amnesty International. 12 marca - Dzień… » więcej 2024-03-11, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 11 marca - Polska: Dzień Sołtysa. 11 marca - Litwa: Dzień Odrodzenia Niepodległości. » więcej 2024-03-10, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 10 marca - Międzynarodowy Dzień Kobiet Sędziów. 10 marca - Dzień Mężczyzn. » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »