Kartka z kalendarza
29 rok przed naszą erą - Nastał Pokój Rzymski - Pax Romana. Początek tego okresu wyznacza zakończenie wojen domowych u schyłku istnienia republiki rzymskiej w I wieku przed naszą erą.
1383 - Pierwsza wzmianka o użyciu artylerii ogniowej w Polsce. W czasie oblężenia Pyzdr w Wielkopolsce przez wojska Bartosza z Odlanowa, będącego stronnikiem księcia mazowieckiego Siemowita IV, kula kamienna wystrzelona z działa przebiła miejskie wrota i zabiła Mikołaja, plebana z Biechowa.
1578 - W Jazdowie pod Warszawą na weselu podkanclerzego koronnego Jana Zamojskiego i Krystyny Radziwiłłówny odbyła się premierowa inscenizacja "Odprawy posłów greckich" Jana Kochanowskiego.
1628 - Urodził się Charles Perrault, francuski pisarz, autor popularnych bajek, opartych na motywach ludowych. Napisał między innymi baśnie: "Czerwony Kapturek", "Śpiąca królewna", "Kopciuszek" i "Kot w butach". Zmarł 16 maja 1703 roku. 395. rocznica
1665 - Zmarł Pierre de Fermat, francuski matematyk samouk, z wykształcenia prawnik. Dokonał wielu odkryć w teorii liczb, między innymi sformułował słynne "wielkie twierdzenie Fermata” oraz jeszcze przed Kartezjuszem opracował i stosował metodę współrzędnych w geometrii.
1673 - W Amsterdamie użyto po raz pierwszy wężów strażackich do gaszenia pożaru. Wynalazek Holendrów zrewolucjonizował walkę z żywiołem.
1746 - Urodził się Johann Heinrich Pestalozzi, szwajcarski pedagog i pisarz zwany ojcem szkoły ludowej, twórca pierwszej teorii nauczania początkowego.
1758 - Zmarł Jan Józef Przypkowski, herbu Radwan, astronom, matematyk, profesor Uniwersytetu Krakowskiego. Urodził się w 1707 roku. 265. rocznica
1780 - Dekretem króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego powołana została Lubelska Komisja Dobrego Porządku.
1780 - W Zurychu ukazało się pierwsze wydanie niemieckojęzycznego dziennika szwajcarskiego "Neue Zürcher Zeitung”.
1860 - Zmarł Jan Zygmunt Skrzynecki, generał armii polskiej i belgijskiej, uczestnik wojen napoleońskich, wódz naczelny powstania listopadowego.
1873 - Urodził się Spiridon "Spiros” Luis, grecki woziwoda i lekkoatleta, pierwszy zwycięzca maratonu w historii nowożytnych igrzysk olimpijskich.
1876 - Urodził się Jack London, właściwe nazwisko John Griffith Chaney, amerykański pisarz, autor powieści: "Martin Eden", "Zew krwi", "Księżycowa dolina".
1878 - Urodził się Ferenc Molnár, węgierski pisarz, dramaturg i dziennikarz. Jeden z najbardziej znanych przedstawicieli węgierskiej literatury mieszczańskiej pierwszej połowy XX wieku.
1895 - W Wielkiej Brytanii założono organizację zajmującą się ochroną zabytków i przyrody National Trust.
1903 - Urodził się Igor Kurczatow, rosyjski fizyk jądrowy. W 1943 roku objął kierownictwo zespołu naukowców pracujących nad skonstruowaniem bomby atomowej, co zostało uwieńczone sukcesem w 1949 roku.
1915 - Sformowano polski Legion Puławski w ramach armii rosyjskiej. Polska formacja zbrojna utworzona pod auspicjami Komitetu Narodowego Polskiego liczyła około tysiąca ochotników.
1919 - Urodził się Jan Józef Szczepański, pisarz, reporter, eseista, scenarzysta filmowy i tłumacz, taternik, podróżnik. Jest autorem między innymi powieści: "Polska jesień", "Ikar", "Kipu" oraz scenariuszy do filmów: "Wolne miasto", "Westerplatte", "Hubal".
1928 - Urodziła się Leokadia Krajewska, "Lodzia milicjantka", funkcjonariuszka Milicji Obywatelskiej, jedna z pierwszych milicjantek regulujących ruch na stołecznych skrzyżowaniach. Była jednym z symboli powojennej Warszawy.
1932 - Hattie Caraway z Arkansas, jako pierwsza kobieta zdobyła mandat senatora USA.
1940 - W Chełmie Niemcy rozstrzelali 440 pacjentów szpitala psychiatrycznego.
1942 - Niemcy zlikwidowali obóz romski na terenie Litzmannstadt Getto w Łodzi. Ponad cztery tysiące Romów wywieziono do niemieckiego obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem, gdzie wszystkich zamordowano.
1943 - Urodził się Maciej Kozłowski, historyk, dziennikarz, publicysta, działacz opozycji w okresie PRL, dyplomata, w latach 1999-2003 ambasador RP w Izraelu.
1943 - Zmarła Maria Rogozińska, rolniczka, mieszkanka wsi Wierbka pod Pilicą, wraz z trzyletnim synem zamordowana przez Niemców za ukrywanie Żydów, odznaczona medalem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.
1946 - Urodził się Ryszard Szurkowski, kolarz szosowy, złoty medalista mistrzostw świata w wyścigu indywidualnym w 1973 roku i dwukrotny wicemistrz świata w wyścigu drużynowym, srebrny medalista igrzysk olimpijskich w Monachium w 1972 i Montrealu w 1976 w drużynie, czterokrotny zwycięzca Wyścigu Pokoju.
1948 - Na rozkaz Stalina zamordowano w Mińsku przewodniczącego Żydowskiego Komitetu Antyfaszystowskiego Solomona Michoelsa. Funkcjonariusze sowieckiej bezpieki wepchnęli go pod jadącą ciężarówkę.
1953 - Prymas Stefan Wyszyński na konsystorzu w Rzymie otrzymał od papieża Piusa XII nominację kardynalską.
1953 - W Gdańsku urodził się Arkadiusz Rybicki, uczestnik Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, redaktor niezależnego pisma "Bratniak", członek Ruchu Młodej Polski, szef Biura Informacji Prasowej NSZZ "Solidarność".
1955 - Rozpoczęto budowę kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie. To największe i najstarsze centrum kosmiczne na świecie.
1976 - Zmarła Agata Christie, brytyjska pisarka, Pierwsza Dama powieści detektywistycznej oraz najlepiej sprzedająca się autorka wszechczasów.
1989 - Zmarł Zygmunt Hübner, aktor, reżyser i eseista, dyrektor Teatru Powszechnego w Warszawie.
1991 - Sejm powołał rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego. Gabinet złożył dymisję 5 grudnia 1991 po ukonstytuowaniu się nowego Sejmu.
1991 - Kongres Stanów Zjednoczonych upoważnił prezydenta George H.W. Busha do podjęcia wszystkich niezbędnych kroków w celu likwidacji irackiej okupacji Kuwejtu.
1998 - 19 europejskich krajów podpisało protokół dodatkowy do Konwencji o Prawach Człowieka i Biomedycynie, zakazujący klonowania ludzi. Polska nie jest jeszcze stroną tej Konwencji, choć ją podpisała w 1999 roku, gdyż potrzebna jest jeszcze ratyfikacja.
1999 - Zmarł Kazimierz Grześkowiak, pisarz, artysta estradowy, kompozytor, satyryk. Autor między innymi utworów, w których karykaturalnie przedstawiał obserwacje z życia polskiej wsi: "Chłop żywemu nie przepuści", "Odmieniec", "Panny z Cicibora", "To je moje".
2000 - Zmarł Marc Davis, grafik, twórca postaci z filmów Walta Disneya - Kopciuszka, jelonka Bambi, Królewny Śnieżki, Alicji z Krainy Czarów i Piotrusia Pana.
2003 - Zmarł Maurice Gibb, jeden z trzech braci tworzących znany w latach 70. zespół Bee Gees. Byli oni autorami między innymi, ścieżki dźwiękowej do filmu "Gorączka sobotniej nocy".
2006 - 362 pielgrzymów zostało zadeptanych, a 250 rannych po wybuchu paniki w meczecie w Mekce, podczas obrzędu ukamienowania szatana.
2010 - Zmarła Wanda Skuratowicz, białoruska katolicka działaczka społeczno-religijna, obrończyni wolności wyznania w czasach ZSRR, odznaczona tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata za uratowanie żydowskiej rodziny w czasie II wojny światowej.
2012 - Sąd Okręgowy w Warszawie orzekł, że stan wojenny w grudniu 1981 roku nielegalnie wprowadziła tajna grupa przestępcza pod kierunkiem Wojciecha Jaruzelskiego w celu likwidacji "Solidarności", zachowania ówczesnego ustroju oraz osobistych pozycji we władzach.
2017 - Zmarł William Peter Blatty, amerykański pisarz i scenarzysta, pochodzenia libańskiego, w 1971 autor słynnej powieści grozy "Egzorcysta", na podstawie, której dwa lata później powstał kultowy film pod tym samym tytułem.
2018 - Zmarł Tomasz Zieliński, redaktor i wydawca pism o tematyce komputerowej. Był między innymi współtwórcą magazynu "PCkurier".
2020 - Zmarł sir Roger Scruton, brytyjski filozof, pisarz i kompozytor. Autor ponad 30 książek z dziedziny filozofii, krytyki literackiej, eseistyki politycznej i kulturalnej oraz powieści tłumaczonych na wiele języków.
2020 - Zmarła Barbara Dunin-Kurtycz, piosenkarka, występująca w duecie z mężem Zbigniewem Kurtyczem - śpiewali między innymi piosenkę "Żeby się ludzie kochali". Urodziła się 3 grudnia 1943 roku.
2021 - Zmarł Filaret, rosyjski biskup prawosławny, egzarcha Białorusi w latach 1978- 2013. Z racji pełnionej funkcji zajmował także stanowiska polityczne: był deputowanym Rady Najwyższej Białoruskiej SRR, oraz Republiki Białorusi XII kadencji w latach 1990-1995.
2022 - Zmarł Witold Antkowiak, piosenkarz, członek Duetu Egzotycznego, wykonującego polskie aranżacje utworów z Ameryki Łacińskiej.
(skrót)
1383 - Pierwsza wzmianka o użyciu artylerii ogniowej w Polsce. W czasie oblężenia Pyzdr w Wielkopolsce przez wojska Bartosza z Odlanowa, będącego stronnikiem księcia mazowieckiego Siemowita IV, kula kamienna wystrzelona z działa przebiła miejskie wrota i zabiła Mikołaja, plebana z Biechowa.
1578 - W Jazdowie pod Warszawą na weselu podkanclerzego koronnego Jana Zamojskiego i Krystyny Radziwiłłówny odbyła się premierowa inscenizacja "Odprawy posłów greckich" Jana Kochanowskiego.
1628 - Urodził się Charles Perrault, francuski pisarz, autor popularnych bajek, opartych na motywach ludowych. Napisał między innymi baśnie: "Czerwony Kapturek", "Śpiąca królewna", "Kopciuszek" i "Kot w butach". Zmarł 16 maja 1703 roku. 395. rocznica
1665 - Zmarł Pierre de Fermat, francuski matematyk samouk, z wykształcenia prawnik. Dokonał wielu odkryć w teorii liczb, między innymi sformułował słynne "wielkie twierdzenie Fermata” oraz jeszcze przed Kartezjuszem opracował i stosował metodę współrzędnych w geometrii.
1673 - W Amsterdamie użyto po raz pierwszy wężów strażackich do gaszenia pożaru. Wynalazek Holendrów zrewolucjonizował walkę z żywiołem.
1746 - Urodził się Johann Heinrich Pestalozzi, szwajcarski pedagog i pisarz zwany ojcem szkoły ludowej, twórca pierwszej teorii nauczania początkowego.
1758 - Zmarł Jan Józef Przypkowski, herbu Radwan, astronom, matematyk, profesor Uniwersytetu Krakowskiego. Urodził się w 1707 roku. 265. rocznica
1780 - Dekretem króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego powołana została Lubelska Komisja Dobrego Porządku.
1780 - W Zurychu ukazało się pierwsze wydanie niemieckojęzycznego dziennika szwajcarskiego "Neue Zürcher Zeitung”.
1860 - Zmarł Jan Zygmunt Skrzynecki, generał armii polskiej i belgijskiej, uczestnik wojen napoleońskich, wódz naczelny powstania listopadowego.
1873 - Urodził się Spiridon "Spiros” Luis, grecki woziwoda i lekkoatleta, pierwszy zwycięzca maratonu w historii nowożytnych igrzysk olimpijskich.
1876 - Urodził się Jack London, właściwe nazwisko John Griffith Chaney, amerykański pisarz, autor powieści: "Martin Eden", "Zew krwi", "Księżycowa dolina".
1878 - Urodził się Ferenc Molnár, węgierski pisarz, dramaturg i dziennikarz. Jeden z najbardziej znanych przedstawicieli węgierskiej literatury mieszczańskiej pierwszej połowy XX wieku.
1895 - W Wielkiej Brytanii założono organizację zajmującą się ochroną zabytków i przyrody National Trust.
1903 - Urodził się Igor Kurczatow, rosyjski fizyk jądrowy. W 1943 roku objął kierownictwo zespołu naukowców pracujących nad skonstruowaniem bomby atomowej, co zostało uwieńczone sukcesem w 1949 roku.
1915 - Sformowano polski Legion Puławski w ramach armii rosyjskiej. Polska formacja zbrojna utworzona pod auspicjami Komitetu Narodowego Polskiego liczyła około tysiąca ochotników.
1919 - Urodził się Jan Józef Szczepański, pisarz, reporter, eseista, scenarzysta filmowy i tłumacz, taternik, podróżnik. Jest autorem między innymi powieści: "Polska jesień", "Ikar", "Kipu" oraz scenariuszy do filmów: "Wolne miasto", "Westerplatte", "Hubal".
1928 - Urodziła się Leokadia Krajewska, "Lodzia milicjantka", funkcjonariuszka Milicji Obywatelskiej, jedna z pierwszych milicjantek regulujących ruch na stołecznych skrzyżowaniach. Była jednym z symboli powojennej Warszawy.
1932 - Hattie Caraway z Arkansas, jako pierwsza kobieta zdobyła mandat senatora USA.
1940 - W Chełmie Niemcy rozstrzelali 440 pacjentów szpitala psychiatrycznego.
1942 - Niemcy zlikwidowali obóz romski na terenie Litzmannstadt Getto w Łodzi. Ponad cztery tysiące Romów wywieziono do niemieckiego obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem, gdzie wszystkich zamordowano.
1943 - Urodził się Maciej Kozłowski, historyk, dziennikarz, publicysta, działacz opozycji w okresie PRL, dyplomata, w latach 1999-2003 ambasador RP w Izraelu.
1943 - Zmarła Maria Rogozińska, rolniczka, mieszkanka wsi Wierbka pod Pilicą, wraz z trzyletnim synem zamordowana przez Niemców za ukrywanie Żydów, odznaczona medalem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.
1946 - Urodził się Ryszard Szurkowski, kolarz szosowy, złoty medalista mistrzostw świata w wyścigu indywidualnym w 1973 roku i dwukrotny wicemistrz świata w wyścigu drużynowym, srebrny medalista igrzysk olimpijskich w Monachium w 1972 i Montrealu w 1976 w drużynie, czterokrotny zwycięzca Wyścigu Pokoju.
1948 - Na rozkaz Stalina zamordowano w Mińsku przewodniczącego Żydowskiego Komitetu Antyfaszystowskiego Solomona Michoelsa. Funkcjonariusze sowieckiej bezpieki wepchnęli go pod jadącą ciężarówkę.
1953 - Prymas Stefan Wyszyński na konsystorzu w Rzymie otrzymał od papieża Piusa XII nominację kardynalską.
1953 - W Gdańsku urodził się Arkadiusz Rybicki, uczestnik Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, redaktor niezależnego pisma "Bratniak", członek Ruchu Młodej Polski, szef Biura Informacji Prasowej NSZZ "Solidarność".
1955 - Rozpoczęto budowę kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie. To największe i najstarsze centrum kosmiczne na świecie.
1976 - Zmarła Agata Christie, brytyjska pisarka, Pierwsza Dama powieści detektywistycznej oraz najlepiej sprzedająca się autorka wszechczasów.
1989 - Zmarł Zygmunt Hübner, aktor, reżyser i eseista, dyrektor Teatru Powszechnego w Warszawie.
1991 - Sejm powołał rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego. Gabinet złożył dymisję 5 grudnia 1991 po ukonstytuowaniu się nowego Sejmu.
1991 - Kongres Stanów Zjednoczonych upoważnił prezydenta George H.W. Busha do podjęcia wszystkich niezbędnych kroków w celu likwidacji irackiej okupacji Kuwejtu.
1998 - 19 europejskich krajów podpisało protokół dodatkowy do Konwencji o Prawach Człowieka i Biomedycynie, zakazujący klonowania ludzi. Polska nie jest jeszcze stroną tej Konwencji, choć ją podpisała w 1999 roku, gdyż potrzebna jest jeszcze ratyfikacja.
1999 - Zmarł Kazimierz Grześkowiak, pisarz, artysta estradowy, kompozytor, satyryk. Autor między innymi utworów, w których karykaturalnie przedstawiał obserwacje z życia polskiej wsi: "Chłop żywemu nie przepuści", "Odmieniec", "Panny z Cicibora", "To je moje".
2000 - Zmarł Marc Davis, grafik, twórca postaci z filmów Walta Disneya - Kopciuszka, jelonka Bambi, Królewny Śnieżki, Alicji z Krainy Czarów i Piotrusia Pana.
2003 - Zmarł Maurice Gibb, jeden z trzech braci tworzących znany w latach 70. zespół Bee Gees. Byli oni autorami między innymi, ścieżki dźwiękowej do filmu "Gorączka sobotniej nocy".
2006 - 362 pielgrzymów zostało zadeptanych, a 250 rannych po wybuchu paniki w meczecie w Mekce, podczas obrzędu ukamienowania szatana.
2010 - Zmarła Wanda Skuratowicz, białoruska katolicka działaczka społeczno-religijna, obrończyni wolności wyznania w czasach ZSRR, odznaczona tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata za uratowanie żydowskiej rodziny w czasie II wojny światowej.
2012 - Sąd Okręgowy w Warszawie orzekł, że stan wojenny w grudniu 1981 roku nielegalnie wprowadziła tajna grupa przestępcza pod kierunkiem Wojciecha Jaruzelskiego w celu likwidacji "Solidarności", zachowania ówczesnego ustroju oraz osobistych pozycji we władzach.
2017 - Zmarł William Peter Blatty, amerykański pisarz i scenarzysta, pochodzenia libańskiego, w 1971 autor słynnej powieści grozy "Egzorcysta", na podstawie, której dwa lata później powstał kultowy film pod tym samym tytułem.
2018 - Zmarł Tomasz Zieliński, redaktor i wydawca pism o tematyce komputerowej. Był między innymi współtwórcą magazynu "PCkurier".
2020 - Zmarł sir Roger Scruton, brytyjski filozof, pisarz i kompozytor. Autor ponad 30 książek z dziedziny filozofii, krytyki literackiej, eseistyki politycznej i kulturalnej oraz powieści tłumaczonych na wiele języków.
2020 - Zmarła Barbara Dunin-Kurtycz, piosenkarka, występująca w duecie z mężem Zbigniewem Kurtyczem - śpiewali między innymi piosenkę "Żeby się ludzie kochali". Urodziła się 3 grudnia 1943 roku.
2021 - Zmarł Filaret, rosyjski biskup prawosławny, egzarcha Białorusi w latach 1978- 2013. Z racji pełnionej funkcji zajmował także stanowiska polityczne: był deputowanym Rady Najwyższej Białoruskiej SRR, oraz Republiki Białorusi XII kadencji w latach 1990-1995.
2022 - Zmarł Witold Antkowiak, piosenkarz, członek Duetu Egzotycznego, wykonującego polskie aranżacje utworów z Ameryki Łacińskiej.
(skrót)
