Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2023-01-06, 08:00 Autor: IAR/B.Falkowska/dok.

Kartka z kalendarza

1293 - Podczas zjazdu w Kaliszu książęta - Władysław Łokietek, Przemysł II i Kazimierz II zawarli porozumienie o współpracy przy odbiciu zajętego przez Czechów Krakowa. 730 rocznica

1412 - Urodziła się Joanna d'Arc, zwana także Dziewicą Orleańską, francuska bohaterka narodowa, święta Kościoła katolickiego, jedna z patronek Francji. Spłonęła na stosie w Rouen, 30 maja 1431 roku. Po 24 latach papież Kalikst VI oczyścił ją z zarzutów. W 1920 roku została kanonizowana.

1573 - W Warszawie, po śmierci Zygmunta Augusta, zwołano pierwszy sejm konwokacyjny.

1745 - Urodził się Jacques Étienne Montgolfier, francuski przemysłowiec i wynalazca, który wraz z bratem skonstruował papierowo-płócienny balon na ogrzane powietrze. Jacques Montgolfier zmarł 2 sierpnia 1799 roku.

1813 - Urodził się Hipolit Cegielski, przemysłowiec, działacz społeczny i niepodległościowy, filolog, pedagog, dziennikarz i polityk. Zmarł 30 listopada 1868 roku.

1822 - Urodził się Heinrich Schliemann, niemiecki kupiec, a także archeolog amator, uważany za odkrywcę Troi, Myken i Tirynsu. Zmarł 26 grudnia 1890 roku.

1832 - Urodził się Gustave Doré, francuski malarz, grafik i rzeźbiarz, znany głównie dzięki ilustracjom. Zmarł 23 stycznia 1883 roku.

1852 - Zmarł Louis Braille, Francuz, nauczyciel w paryskim zakładzie dla niewidomych, organista. Stworzył alfabet, który można odczytać za pomocą dotyku, nazwany później alfabetem Braille'a. Urodził się 4 stycznia 1809 roku.

1875 - Zmarł Piotr Wysocki, pułkownik Wojska Polskiego, inicjator Powstania Listopadowego w 1830 roku, działacz niepodległościowy. Urodził się 10 września 1797 roku.

1880 - Zmarł Józef Orłowski, architekt. W 1858 roku został budowniczym miasta Warszawy. Urodził się w 1819 roku.

1884 - Zmarł Johann Gregor Mendel, czeski przyrodnik, opat zakonu augustianów w Brnie na Morawach, twórca teoretycznych podstaw współczesnej genetyki. Urodził się 20 lipca 1822 roku.

1891 - Urodził się Stanisław Gruszczyński, śpiewak operowy. Choć nie ukończył szkoły wokalnej, wstępował na scenach całej Europy. Zmarł 3 lutego 1959 roku, w zapomnieniu i skrajnej nędzy.

1893 - W Krakowie utworzono Polski Klub Filatelistów, pierwsze na naszych ziemiach stowarzyszenie kolekcjonerów znaczków pocztowych. Dlatego filateliści w Polsce 6 stycznia mają swoje święto, które obchodzą, jako Dzień Filatelisty.

1911 - Urodził się Kazimierz Rudzki, aktor, konferansjer, reżyser teatralny i pedagog, profesor warszawskiej PWST. Zmarł 2 lutego 1976 roku.

1913 - Urodził się Edward Gierek, polityk, działacz komunistyczny, sekretarz Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Zmarł 29 lipca 2001 roku. 110 rocznica

1917 - Urodził się Stanisław Janusz Sosabowski, lekarz, major Wojska Polskiego, oficer Kedywu Armii Krajowej w stopniu porucznika, powstaniec warszawski, kawaler Orderu Virtuti Militari. Zmarł 6 listopada 2000 w Wimborne Minster. Był synem generała Stanisława Sosabowskiego.

1919 - Zmarł Theodore Roosevelt, amerykański polityk Partii Republikańskiej, 26. prezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1901-1909, laureat Pokojowej Nagrody Nobla. Urodził się 27 października 1858 roku.

1924 - W Warszawie ukazał się pierwszy numer "Wiadomości Literackich", tygodnika społeczno-kulturalnego. Ostatni numer ukazał się w 1939 roku.

1929 - Urodził się Lucjan Kydryński, wybitny dziennikarz, publicysta, konferansjer, autor audycji radiowych i telewizyjnych, poświęconych muzyce popularnej, operze i operetce. Zmarł 9 września 2006 roku.

1930 - Urodził się Cezary Leżeński, pisarz i dziennikarz. Redaktor dziennika "Kurier Polski” i miesięcznika "Epoka Literacka”. Zmarł 5 grudnia 2006 roku.

1933 - Urodził się Leszek Drogosz, mistrz bokserski - trzykrotny mistrz Europy, medalista olimpijski, zwany "Czarodziejem ringu”. Zmarł 7 września 2012 roku. 90 rocznica

1938 - Urodził się Adriano Celentano, włoski piosenkarz, aktor, prezenter telewizyjny oraz wykonawca licznych przebojów. Urodził się 2 września 1881 roku.

1944 - Urodził się Rolf Zinkernagel, szwajcarski lekarz immunolog, profesor Uniwersytetu w Zurichu, laureat Nagrody Nobla w 1996 roku, w dziedzinie medycyny. Dostał ją za odkrycia związane z funkcjonowaniem systemu odpornościowego organizmu w momencie, gdy rozpoznaje on komórki zarażone przez wirusy.

1946 - Urodził się Syd Barrett, brytyjski muzyk rockowy, wokalista i gitarzysta, współtwórca grupy Pink Floyd i autor pierwszych kompozycji muzycznych tego zespołu. Zmarł 7 lipca 2006 roku.

1955 - Urodził się Rowan Atkinson, brytyjski aktor, komik i scenarzysta, najbardziej znany z roli Jasia Fasoli.

1957 - Powstało Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie, Od 2006 roku jest to organizacja pożytku publicznego.

1974 - Zmarł Lech Pijanowski, krytyk filmowy i telewizyjny, reżyser, scenarzysta, popularyzator teorii i praktyki gier. Autor scenariuszy do filmów: "Barbara i Jan”, "Droga na zachód” i "Kłopotliwy gość”. Urodził się 26 lipca 1928 roku.

1977 - Urodził się Adam Piotr Bodnar, prawnik i nauczyciel akademicki, doktor habilitowany nauk prawnych, działacz na rzecz praw człowieka. W latach 2010-2015 wiceprezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, w latach 2015-2021 rzecznik praw obywatelskich.

1982 - Minister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki rozwiązał Niezależne Zrzeszenie Studentów. Po 1989 roku NZS został ponownie zalegalizowany.

1993 - Zmarł Dizzy Gillespie, amerykański trębacz, kompozytor i wokalista jazzowy, jeden z najsłynniejszych muzyków w historii jazzu. Urodził się 21 października 1917 roku.

1993 - Zmarł Rudolf Nuriejew, jeden z najsłynniejszych tancerzy baletowych na świecie i jeden z najlepszych choreografów XX wieku, nazywany "carem tańca''. Urodził się 17 marca 1938 roku. 30 rocznica

1995 - W stolicy Filipin Manili udaremniono zamach na Jana Pawła II, na kilka dni przed wizytą papieża w tym kraju.

1996 - Zmarł Józef Kruża, bokser, złoty medalista Mistrzostwa Europy w 1953 roku w Warszawie w kategorii piórkowej. Urodził się 19 marca 1928 roku.

2000 - Sejm przyjął ustawę o Rzeczniku Praw Dziecka. Rzecznik stoi na straży praw dziecka określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o prawach dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialności, praw i obowiązków rodziców. Kieruje się dobrem dziecka oraz bierze pod uwagę, że naturalnym środowiskiem jego rozwoju jest rodzina.

2008 - W Warszawie zmarła Danuta Mancewicz, aktorka teatralna, filmowa i dubbingowa, korepetytor dykcji. Urodziła się 24 listopada 1922 roku.

2018 - Zmarł Edward Ochmański, matematyk, doktor habilitowany nauk matematycznych, profesor nadzwyczajny w Instytucie Podstaw Informatyki PAN, autorytet w dziedzinie teorii śladów. W latach 70. i 80. pracował w Instytucie Badań Jądrowych w Świerku. Urodził się 8 listopada 1947 roku.

2022 - Zmarł Sidney Poitier - amerykański aktor, laureat Oskara w 1964 za pierwszoplanową rolę w filmie "Polne Lilie", w 2002 otrzymał statuetkę za całokształt twórczości. Urodził się 20 lutego 1927 roku.

6 stycznia - Światowy Dzień Misyjny Dzieci, ustanowiony w 1949 roku przez papieża Piusa XII. Jego przesłaniem jest podkreślenie łączności duchowej wszystkich dzieci świata.

6 stycznia - We Francji obchodzone jest Święto Rodziny, odpowiednik Międzynarodowego Dnia Dziecka.
2023-01-07, 08:00

Kartka z kalendarza

1536 - Zmarła Katarzyna Aragońska, królowa Anglii, żona Henryka VIII, z którą - wbrew papieżowi - w 1533 roku król unieważnił małżeństwo by poślubić Annę Boleyn. Matka Marii I Tudor. Urodziła się 16 grudnia 1485 roku.

1785 - Pierwszy przelot balonem nad Kanałem La Manche. Pilotami balonu byli Jean Pierre Blanchard i John Jeffries.

1795 - Król Polski Stanisław August Poniatowski pod eskortą rosyjską został wywieziony z Warszawy do Grodna.

1800 - Urodził się Millard Fillmore, amerykański polityk, reprezentant Partii Wigów, 13. prezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1850-1853. Zmarł 8 marca 1874 roku.

1805 - Urodził się Ludwik Geyer, przemysłowiec związany z Łodzią, działacz gospodarczy i społeczny. Zmarł 21 października 1869 roku.

1827 - Urodził się Sandford Fleming, szkocko-kanadyjski inżynier i wynalazca. Zasłynął z wprowadzenia czasu uniwersalnego i stref czasowych. Zmarł 22 lipca 1915 roku.

1849 - Zmarł Łukasz Gołębiowski, bibliotekarz, żołnierz insurekcji kościuszkowskiej, jeden z pierwszych polskich etnografów. Urodził się 13 października 1773 roku.

1858 - Urodził się Eliezer ben Jehuda, żydowski językoznawca, pisarz, działacz syjonistyczny, twórca współczesnego języka hebrajskiego. Zmarł 16 grudnia 1922 roku.

1873 - Urodził się Adolph Zukor, amerykański producent filmowy, współzałożyciel wytwórni filmowej Paramount Pictures. Zmarł 10 czerwca 1976 roku.

1882 - Zmarł Ignacy Łukasiewicz, aptekarz, pionier przemysłu naftowego w Polsce i w Europie. Urodził się 8 lub 23 marca 1822 roku.

1891 - Zmarł Wilhelm Taubert, niemiecki kompozytor, pianista i dyrygent. Urodził się 23 marca 1811 roku.

1903 - W Sosnowcu urodził się Jędrzej Giertych, publicysta, prawnik, bliski współpracownik Romana Dmowskiego, działacz ZHP, sekretarz Komitetu Wykonawczego Obozu Wielkiej Polski, członek władz Stronnictwa Narodowego, autor prac historycznych. Zmarł 9 października 1992 w Londynie.

1909 - Urodziła się Helena Słomczyńska, lekarz, pediatra, uczestniczka Powstania Warszawskiego. Zmarła 6 lutego 1971 roku.

1920 - Urodził się Witold Sadowy, aktor, dziennikarz, felietonista, nazywany "kronikarzem teatru". Zmarł 15 listopada 2020 roku.

1923 - Urodziła się Danuta Michałowska, nazywana wielką damą polskiej sceny. Aktorka konspiracyjnego Teatru Rapsodycznego, pedagog krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej i wieloletnia przyjaciółka Karola Wojtyły.Zmarła 11 stycznia 2015 roku.

1928 - Rozkazem ministra spraw wojskowych Józefa Piłsudskiego w Warszawie utworzono Centrum Badań Lotniczo-Lekarskich, obecnie Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej.

1928 - Urodził się William Peter Blatty amerykański pisarz i scenarzysta, pochodzenia libańskiego. Autor między innymi słynnego horroru "Egzorcysta". Zmarł 12 stycznia 2017 roku.

1932 - Urodził się Henryk Bardijewski, pisarz, satyryk, autor sztuk scenicznych, słuchowisk oraz tekstów dla kabaretów literackich. Zmarł 9 grudnia 2020 roku.

1933 - Zmarła Leopoldyna Stawecka, w zakonie Maria Eligia, dowódca oddziałów Ochotniczej Legii Kobiet, porucznik Legionów Polskich, serafitka. Urodziła się 11 listopada 1896 roku.

1936 - Urodziła się Anna Ciepielewska, aktorka teatralna i filmowa, od 1963 roku związana z warszawskimi teatrami. Zmarła 20 maja 2006 roku.

1938 - Urodził się Roland Topor, francuski pisarz, scenarzysta, reżyser filmowy i teatralny, aktor, scenograf. Twórca ilustracji książkowych i plakatów. Zmarł 16 kwietnia 1997 roku.

1943 - Zmarł Nikola Tesla, serbsko-amerykański inżynier pochodzący z Chorwacji, elektrotechnik, radiotechnik i wynalazca. Urodził się 10 lipca 1856 roku.

1944 - Zmarł Piotr Motylewicz, porucznik, żołnierz AK, cichociemny. Urodził się 21 czerwca 1915 roku.

1946 - Zmarł Adam Didur, śpiewak operowy, jeden z najznakomitszych basów przełomu XIX i XX wieku. Urodził się 24 grudnia 1874 roku.

1946 - Urodziła się Agnieszka Duczmal, dyrygentka.

1946 - Zmarł Stanisław Kutrzeba, historyk prawa, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności. Urodził się 15 listopada 1876 roku.

1948 - W Poznaniu założono wydawnictwo Pallottinum.

1949 - Podczas śledztwa w budynku Ministerstwa Publicznego w Warszawie przy ulicy Koszykowej w niejasnych okolicznościach zginął Jan Rodowicz, pseudonim "Anoda", żołnierz Szarych Szeregów, porucznik Armii Krajowej oraz Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Urodził się 7 marca 1923 roku.

1957 - W Warszawie urodziła się Magdalena Środa, filozofka, etyczka, feministka, publicystka, w latach 2004-2005 pełnomocniczka rządu do spraw równego statusu kobiet i mężczyzn.

1988 - Zmarł Trevor Howard, jeden z najwybitniejszych i najpopularniejszych aktorów brytyjskich, określany też, jako aktor szekspirowski. Urodził się 29 września 1913 roku.

1989 - Zmarł Hirohito, cesarz Japonii w latach 1926-1989. Był najdłużej panującym cesarzem w historii kraju, a także pierwszym japońskim cesarzem, który odbył podróż do Europy. Urodził się 29 kwietnia 1901 roku.

1993 - 29-letni Norweg Erling Kagge podróżując samotnie na nartach, jako pierwszy w dziejach człowiek zdobył biegun południowy. Jako pierwszy też zdobył tak zwane trzy bieguny - południowy, północny oraz najwyższy szczyt - Mount Everest.

2004 - Zmarł Jerzy Skarżyński, malarz, scenograf, pedagog krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, autor wielu scenografii w Teatrze Lalki i Aktora "Groteska" w Krakowie oraz ilustracji książkowych i obrazów, a także sześciozeszytowego komiksu "Janosik". Urodził się 16 grudnia 1924 roku.

2009 - Zmarł Bogdan Pigłowski, działacz opozycji antykomunistycznej w latach 80. XX wieku, drukarz prasy niezależnej, współtwórca Niezależnej Oficyny Wydawniczej "Nowa”. Urodził się 16 kwietnia 1949 roku.

2011 - Zmarł Krzysztof Kolberger, wybitny aktor, ceniony interpretator poezji, reżyser. Urodził się 13 sierpnia 1950 roku.

2015 - W zamachu na siedzibę satyrycznego tygodnika "Charlie Hebdo" w Paryżu, zginęło 12 osób.

2015 - Zmarł Tadeusz Konwicki, pisarz, scenarzysta i reżyser filmowy. Był jedną z najważniejszych postaci polskiej kultury współczesnej. Urodził się 22 czerwca 1926 roku.

2017 - Zmarł Jerzy Kossela, gitarzysta, wokalista, kompozytor i autor tekstów. Był współzałożycielem i członkiem zespołów: Elektron, Niebiesko-Czarni, Pięciolinie i Czerwone Gitary. Urodził się 15 lipca 1942 roku.

2017 - Zmarł Mário Soares, trzykrotny premier Portugalii i dwukrotny prezydent tego kraju, a także działacz opozycyjny i więzień polityczny. Urodził się 7 grudnia 1924 roku.

2018 - Zmarła France Gall, francuska piosenkarka, zwyciężczyni konkursu Eurowizji w 1965 roku. Urodziła się 9 października 1947 roku.

2020 - Zmarła Grażyna Przybylska-Wendt, lekarka i społeczniczka, działaczka opozycji w PRL, członek prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność” w 1981 roku. Urodziła się 13 stycznia 1935 roku.

2021 - Zmarł Krzysztof Śliwiński, działacz katolicki, uczestnik opozycji demokratycznej w okresie PRL, dyplomata. Urodził się 15 stycznia 1940.

7 stycznia - Włochy obchodzą Dzień Flagi Narodowej.

Zobacz także

2023-12-28, godz. 10:37 Kartka z kalendarza 28 grudnia - Dzień Niewinnych Dzieci Betlejemskich (inna nazwa: Świętych Młodzianków Męczenników) - święto chrześcijańskie ustanowione na pamiątkę… » więcej 2023-12-27, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 27 grudnia - Święto Świętego Jana, Apostoła i Ewangelisty. » więcej 2023-12-26, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 26 grudnia - drugi dzień świąt Bożego Narodzenia » więcej 2023-12-25, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 25 grudnia 352 - Pierwsze obchody święta Bożego Narodzenia w Cesarstwie Rzymskim. » więcej 2023-12-24, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 24 grudnia Wigilia świąt Bożego Narodzenia » więcej 2023-12-23, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 23 grudnia - Egipt obchodzi święto narodowe - Dzień Zwycięstwa. 23 grudnia - Światowy Dzień Snowboardu, obchodzony z inicjatywy Światowej Federacji Snowboardu… » więcej 2023-12-22, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 22 grudnia 1216 - W Rzymie papież Honoriusz III wydał bullę zatwierdzającą zakon dominikanów. Katolicki zakon męski został założony przez świętego… » więcej 2023-12-21, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 21 grudnia - Dzień Pamięci o Poległych i Zmarłych w Misjach i Operacjach Wojskowych poza Granicami Państwa, ustanowiony w 2015 roku. » więcej 2023-12-20, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 20 grudnia - Międzynarodowy Dzień Ludzkiej Solidarności, ustanowiony przez ONZ. 20 grudnia - Dzień Ryby, obchodzony w Polsce. » więcej 2023-12-19, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 19 grudnia - 1741 - Zmarł Vitus Bering, duński żeglarz i odkrywca, w służbie rosyjskiej. Na polecenie cara Piotra I odbył wiele odkrywczych wypraw na Syberię… » więcej
89101112
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »