Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-12-29, 00:01 Autor: Bolesław Bezeg / PAP

Kartka z kalendarza

367 lat temu 29 grudnia 1655 roku w Tyszowcach w powiecie tomaszowskim polska szlachta utworzyła konfederację tyszowicką, której celem było przywrócenie do władzy króla Jana Kazimierza Wazy.

1380 - W Budzie zmarła Elżbieta, królowa Węgier, córka Władysława Łokietka i księżnej Jadwigi, żona Karola Roberta i babka Jadwigi Andegaweńskiej.


1655 - Potop szwedzki: w Tyszowicach szlachta i wojsko utworzyły konfederację przeciwko Szwedom i Karolowi X Gustawowi.


1809 - W Warszawie zmarł Stanisław Małachowski, marszałek Sejmu Czteroletniego.


1820 - W Radomiu urodził się Tytus Chałubiński, lekarz, przyrodnik, społecznik, jeden z pionierów taternictwa, współzałożyciel Towarzystwa Tatrzańskiego i Muzeum Tatrzańskiego.


1879 - W Warszawie urodził się Witold Wojtkiewicz, malarz, rysownik, ilustrator.


1902 - W Warszawie urodził się Henryk Wars (właśc. Warszawski), kompozytor, pianista, dyrygent, pionier jazzu w Polsce; autor muzyki do blisko 50 polskich filmów oraz wielu piosenek, które stały się przebojami, m.in. "Umówiłem się z nią na dziewiątą" czy "Miłość ci wszystko wybaczy".


1904 - W Krakowie urodził się Witold Zechenter, poeta, prozaik, satyryk, dziennikarz. Współzałożyciel krakowskiego "Dziennika Polskiego" i "Echa Krakowa".


1911 - W Lwowie zmarł Edmund Biernacki, lekarz, neurolog i patolog, odkrywca tzw. odczynu Biernackiego - wartości diagnostycznej szybkości opadania erytrocytów w osoczu.


1913 - W Krakowie zmarła Jadwiga Sarnecka, pianistka i kompozytorka.


1915 - W Warszawie urodził się Stanisław Broniewski, ps. Stefan Orsza, ppor. AK, harcmistrz, naczelnik Szarych Szeregów (1943-1944), dowódca Akcji pod Arsenałem.


1920 – Podniesiono banderę na kanonierce ORP Komendant Piłsudski, jednym z pierwszych okrętów polskiej Marynarki Wojennej.


1920 - W Łodzi urodził się Ludwik Jerzy Kern, poeta, satyryk, tłumacz, autor utworów dla dzieci "Ferdynand Wspaniały", "Proszę słonia" i słów do wielu popularnych przebojów muzycznych m.in. "Nie bądź taki szybki Bill", "Cicha woda", "Wojna domowa".


1924 - W Bogdanach w powiecie przasnyskim urodził się Jerzy Kłoczowski, historyk, profesor KUL, badacz dziejów Kościoła; w czasie II wojny światowej żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego.


1926 - W Gdyni rozpoczęło działalność przedsiębiorstwo Żegluga Polska.


1929 - Powołano rząd Kazimierza Bartla.


1937 - W Warszawie zmarł Stefan Czarnowski, socjolog, historyk kultury, żołnierz Legionów Polskich i uczestnik wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku.


1942 - W Warszawie wykonany został wyrok śmierci - wydany przez KC PPR - na komunistycznym działaczu Bolesławie Mołojcu, oskarżonym o zamordowanie Marcelego Nowotki - pierwszego przywódcy PPR; inna data wykonania wyroku podawana w publikacjach to 31 grudnia 1942 r.


1944 - W Aszchabadzie zmarł Juliusz Gardan, reżyser i scenarzysta, twórca filmów "Trędowata", "Doktor Murek".


1949 - W Warszawie powstała Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych.


1949 - W Łodzi utworzono Wytwórnię Filmów Oświatowych.


1962 - Wydano pierwszy tom Wielkiej Encyklopedii Powszechnej PWN.


1972 - W Tarnowie urodził się Wilhelm Sasnal, malarz, twórca komiksów, filmowiec.


1977 - Do Polski przybył z trzydniową wizytą prezydent USA Jimmy Carter; towarzyszył mu m.in. doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Zbigniew Brzeziński.


1980 - W Ustrzykach Dolnych rolnicy rozpoczęli strajk okupacyjny w budynku Urzędu Miasta i Gminy, domagając się rejestracji NSZZ Rolników "Solidarność Wiejska".


1982 - W Londynie zmarł pułkownik Roman Umiastowski, żołnierz, pisarz, historyk, autor radiowego apelu z 6 września 1939, w którym wezwał mężczyzn do opuszczenia Warszawy i udania się na wschód kraju, gdzie miały być tworzone nowe jednostki wojskowe.


1987 - W Konstancinie zmarł Jan Rybkowski, reżyser, scenarzysta, pedagog, scenograf; twórca seriali "Chłopi", "Kariera Nikodema Dyzmy", "Rodzina Połanieckich".


1987 - W Krakowie zmarł Stanisław Igar, popularny aktor teatralny i filmowy, odtwórca ról Grunspana w "Ziemi obiecanej" Andrzeja Wajdy i don Gaspara Soareza w "Rękopisie znalezionym w Saragossie" Wojciecha Jerzego Hasa.


1989 - Sejm uchwalił ustawę o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, przywracając historyczną nazwę państwa - Rzeczpospolita Polska oraz dawne godło - orła w koronie.


1999 - W Warszawie zmarł Jerzy Waldorff, krytyk muzyczny, znawca sztuki, obrońca zabytków, twórca Komitetu Ochrony Starych Powązek.


2005 - Urząd prezesa Instytutu Pamięci Narodowej objął Janusz Kurtyka; zginął w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 r.


2012 - W Przemyślu zmarł Ignacy Tokarczuk, arcybiskup metropolita przemyski; w czasach PRL wspierał działania opozycji antykomunistycznej, m.in. KOR, ROPCiO, a następnie Solidarności; wielokrotnie szykanowany przez Służbę Bezpieczeństwa.


2013 - W Katowicach zmarł Wojciech Kilar, wybitny kompozytor i pianista, twórca muzyki do blisko 150 filmów, m.in. "Ziemi obiecanej", "Smugi cienia", "Pana Tadeusza", "Rejsu", "Pianisty", a także seriali "Przygody Pana Michała" i "Rodzina Połanieckich".


2016 - Skarbu Państwa zakupił liczącą 86 tysięcy eksponatów Kolekcję Książąt Czartoryskich dla. Wśród najsłynniejszych dzieł z kolekcji jest "Dama z gronostajem" Leonarda da Vinci i "Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem" Rembrandta.


2016 – W Krakowie zmarł Jerzy Pomianowski, znawca współczesnej Rosji i krajów Europy Wschodniej, sowietolog, pisarz, eseista, tłumacz "Archipelagu GUŁag" Aleksandra Sołżenicyna i książek Izaaka Babla, Antona Czechowa, Lwa Tołstoja.


2017 – W Warszawie zmarła prof. Maria Nietyksza, historyk związana z Instytutem Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, specjalistka z zakresu historii XIX i XX wieku, badaczka dziejów społecznych, varsavianistka.


2020 – W Warszawie zmarł Edmund Baranowski ps. "Jur" - powstaniec warszawski z batalionu "Miotła", były wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich, sekretarz generalny Rady Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie”.

Zobacz także

2024-01-14, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 14 stycznia - Światowy Dzień Logiki. 14 stycznia - Dzień Osób Nieśmiałych. » więcej 2024-01-13, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 13 stycznia - Dzień Obrońców Wolności, obchodzony na Litwie w rocznicę tragicznych wydarzeń w Wilnie w 1991 roku. Tego dnia od kul i pod gąsienicami czołgów… » więcej 2024-01-12, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 12 stycznia - 29 rok przed naszą erą - Nastał Pokój Rzymski - Pax Romana. Początek tego okresu wyznacza zakończenie wojen domowych u schyłku istnienia republiki… » więcej 2024-01-11, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 11 stycznia - Dzień Wegetarian. » więcej 2024-01-10, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 10 stycznia - Światowy Dzień Obniżania Kosztów Energii. » więcej 2024-01-09, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 9 stycznia - Dzień Ligi Ochrony Przyrody, obchodzony w Polsce. Data ta upamiętnia historyczny zjazd organizacyjny 9 stycznia 1928 roku. 9 stycznia - Dzień… » więcej 2024-01-08, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 8 stycznia - Kościół prawosławny - II Dzień świąt Bożego Narodzenia. 8 stycznia - Dzień Elvisa Presleya, obchodzony w dniu urodzin artysty. 8 stycznia… » więcej 2024-01-07, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 7 stycznia - Włochy obchodzą Dzień Flagi Narodowej. » więcej 2024-01-06, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 6 stycznia - Światowy Dzień Misyjny Dzieci, ustanowiony w 1949 roku przez papieża Piusa XII. Jego przesłaniem jest podkreślenie łączności duchowej wszystkich… » więcej 2024-01-05, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 05 stycznia 1173 roku - Rozbicie dzielnicowe: zmarłego księcia mazowieckiego, sandomierskiego i krakowskiego oraz księcia zwierzchniego Polski Bolesława IV… » więcej
910111213
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »