Radio Opole » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza » Kartka z kalendarza
2022-12-16, 00:02 Autor: Bolesław Bezeg / PAP

Kartka z kalendarza

42 lata temu - 16 grudnia 1980 roku zmarł urodzony w Opolu polski pisarz, reżyser i scenarzysta filmowy Jan Fethke.

1672 - W opactwie Nevers we Francji zmarł były król polski Jan II Kazimierz Waza, panujący w latach 1648-1668.


1740 - Wojska króla pruskiego Fryderyka II Wielkiego wkroczyły na Śląsk - początek wojen śląskich pomiędzy Austrią i Prusami, zakończonych przyłączeniem Śląska do Prus.


1758 - W Kielcach zmarł biskup krakowski Andrzej Stanisław Załuski, kanclerz wielki koronny (1735-1746); współfundator Biblioteki Załuskich w Warszawie.


1792 - W Livorno urodził się Antonio Corazzi, włoski architekt, wybitny przedstawiciel późnego klasycyzmu; zaprojektował i zrealizował w Warszawie m.in. Pałac Staszica, Pałac Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu oraz budynek Teatru Wielkiego.


1804 - Urodził się Ludwik Nabielak, działacz polityczny, poeta, krytyk literacki, historyk, inżynier górnictwa. Wraz z Sewerynem Goszczyńskim w 1830 roku poprowadził atak na Belweder.


1861 - W Urłowie koło Zborowa zmarł Karol Lipiński, skrzypek, kompozytor.


1899 - W Dąbrowie Górniczej urodził się Aleksander Zawadzki, funkcjonariusz Międzynarodówki Komunistycznej, członek władz KPP, PPR i PZPR; wicepremier (1949; 1950-1952), a następnie przewodniczący Rady Państwa (1952-1964).


1912 - We Lwowie urodził się Tadeusz Zagajewski, inżynier elektryk, pionier polskiej radiotechniki i telekomunikacji.


1916 - W Moskwie urodził się Edward Dziewoński, aktor, reżyser, założyciel literacko-satyrycznego kabaretu "Dudek"; jego najsłynniejszą rolą filmową był Dzidziuś w "Eroice" Andrzeja Munka.


1918 - W Warszawie w czasie zjazdu zjednoczeniowego PPS-Lewicy i SDKPiL utworzono Komunistyczną Partię Robotniczą Polski.


1922 - Podczas zwiedzania wystawy w warszawskiej Zachęcie zastrzelony został prezydent RP Gabriel Narutowicz; zamachowcem okazał się Eligiusz Niewiadomski, malarz, krytyk sztuki, związany ideowo z Narodową Demokracją.


1922 - Powołano rząd gen. Władysława Sikorskiego.


1927 - W Warszawie urodził się Andrzej Wielowieyski, działacz polityczny, żołnierz AK; od 1957 r. związany z warszawskim Klubem Inteligencji Katolickiej; redaktor miesięcznika "Więź"; w 1980 r. ekspert MKS w Stoczni Gdańskiej, doradca Komisji Krajowej NSZZ "S"; członek Prymasowskiej Rady Społecznej (1981-1985); od 1988 r. w Komitecie Obywatelskim przy przewodniczącym NSZZ "S"; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; wicemarszałek Senatu (1989-1991); działacz Unii Demokratycznej i Unii Wolności; poseł na Sejm (1991-2001); senator (2001-2005); poseł do Parlamentu Europejskiego (2008-2009).


1930 - W Warszawie urodził się Jerzy Markuszewski, reżyser teatralny, twórca STS-u (Studenckiego Teatru Satyryków), scenarzysta, aktor.


1935 - Zmarł Adam Piłsudski, wiceprezydent Wilna, senator IV kadencji w II RP, członek Zjednoczenia Państwowego na Kresach w 1922 roku. Brat Bronisława, Józefa, Kazimierza i Jana.


1938 - W Miedniewicach w woj. mazowieckim urodził się Zbigniew Religa, kardiochirurg, minister zdrowia; twórca oddziału kardiochirurgii w Zabrzu, gdzie w 1985 r. dokonał pierwszego w Polsce udanego przeszczepu serca.


1947 - W Bytomiu urodziła się Anna Nehrebecka, aktorka, znana m.in. z filmu "Ziemia obiecana" Andrzeja Wajdy oraz serialu "Rodzina Połanieckich" Jana Rybkowskiego; od 2010 r. radna m. st. Warszawy.


1948 - Ukazał się pierwszy numer "Trybuny Ludu" - organu KC PZPR.


1952 - Na podstawie wyroku Najwyższego Sądu Wojskowego straceni zostali kmdr por. Zbigniew Przybyszewski i kmdr Stanisław Mieszkowski - obaj oskarżeni o "próbę obalenia władzy ludowej"; cztery dni wcześniej rozstrzelany został skazany w tym samym procesie kmdr Jerzy Staniewcz; wszyscy wymienieni oficerowie w okresie międzywojennym służyli w Marynarce Wojennej; w kampanii polskiej 1939 r. walczyli na Helu.


1956 - W krakowskiej "Piwnicy pod Baranami" odbyła się premiera pierwszego piwnicznego kabaretu, zatytułowanego "Polska Stajnia Narodowa".


1958 - W Warszawie urodził się Mirosław Bałka, rzeźbiarz.


1966 - W Nowym Jorku ONZ uchwaliła Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka, które określają prawa i wolności człowieka.


1970 - Grudzień '70: Kolejny dzień demonstracji w Gdańsku; na polecenie Zenona Kliszki zablokowano Stocznię im. Lenina, a do próbujących z niej wyjść na ulicę robotników, wojsko otworzyło ogień; fala strajków rozlała się na całe Wybrzeże, przybierając charakter powstania robotniczego.


1972 - Oddano do użytku halę widowiskowo-sportową "Olivia" w Gdańsku.


1980 - W Gdańsku odsłonięto Pomnik Poległych Stoczniowców, którzy zostali zabici w czasie tłumienia przez władze komunistyczne robotniczych protestów w grudniu 1970 r.


1980 - W Warszawie zmarł gen. Stanisław Tatar, w latach 1940-1943 szef Oddziału III Operacyjnego KG ZWZ-AK, od 1943 r. zastępca Komendanta Głównego AK; w 1951 r. skazany przez władze komunistyczne w "procesie generałów" na dożywotnie więzienie; w 1956 r. zwolniony i zrehabilitowany.


1980 - W Berlinie Zachodnim zmarł Jan Fethke, reżyser, scenarzysta, autor filmów "Zapomniana melodia", "Złota maska" i "Irena do domu!".


1981 - Stan wojenny: W czasie pacyfikacji strajku w Kopalni Węgla Kamiennego "Wujek" w Katowicach milicja użyła broni palnej; zginęło dziewięciu górników, wielu zostało rannych.


1989 - W Warszawie zmarł prof. Tadeusz Łepkowski, historyk, badacz dziejów Ameryki Łacińskiej i historii Polski XVIII-XIX wieku.


1991 - W Brukseli podpisany został Układ Europejski ustanawiający stowarzyszenie pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi.


1997 - W Brukseli ministrowie spraw zagranicznych państw NATO podpisali Protokoły Akcesyjne dla Polski, Czech i Węgier; w 1998 r. protokoły te stanowiły przedmiot ratyfikacji w szesnastu krajach Sojuszu.


2012 - W Warszawie zmarł Andrzej Dłużniewski, malarz, rysownik, twórca instalacji artystycznych, pisarz, profesor warszawskiej ASP.


Zobacz także

2023-12-09, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 9 grudnia - Międzynarodowy Dzień Pamięci i Godności Ofiar Zbrodni Ludobójstwa oraz Zapobiegania tej Zbrodni. 9 grudnia - Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania… » więcej 2023-12-08, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 8 grudnia - Polska - Dzień Kupca. 8 grudnia - Buddyzm - Dzień Oświecenia Buddy, najważniejsze buddyjskie święto w roku. » więcej 2023-12-07, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 7 grudnia - Międzynarodowy Dzień Lotnictwa Cywilnego, ustanowiony w 1996 przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 7 grudnia - Armenia - Dzień Pamięci Trzęsienia… » więcej 2023-12-06, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 6 grudnia - Święto niepodległości obchodzi Finlandia. 6 grudnia - W Hiszpanii obchodzony jest Dzień Konstytucji. » więcej 2023-12-05, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 5 grudnia - Międzynarodowy Dzień Wolontariusza, ogłoszony w 1985 roku, z inicjatywy Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych, a obchodzony od 1986 roku. 5… » więcej 2023-12-04, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 4 grudnia - Barbórka - Dzień Górnika. 4 grudnia - Święto Wojsk Rakietowych i Artylerii. 4 grudnia - Międzynarodowy Dzień Geparda. » więcej 2023-12-03, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 3 grudnia - Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych, ogłoszony przez ONZ. 3 grudnia - Dzień Naftowca i Gazownika, obchodzony w Polsce. 3 grudnia… » więcej 2023-12-02, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 2 grudnia - Międzynarodowy Dzień Upamiętniający Zniesienie Niewolnictwa, obchodzony w rocznicę uchwalenia Konwencji ONZ w sprawie zwalczania handlu ludźmi… » więcej 2023-12-01, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 1 grudnia - W Polsce rozpoczynają się Dni Walki z Gruźlicą i Chorobami Płuc. 1 grudnia - Rozpoczyna się Europejski Tydzień Autyzmu. 1 grudnia - Światowy… » więcej 2023-11-30, godz. 07:30 Kartka z kalendarza 30 listopada - Międzynarodowa akcja "Miasta dla życia”, czyli miasta przeciwko karze śmierci, obchodzona z inicjatywy ekumenicznej wspólnoty Sant Egidio… » więcej
1011121314
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »